Abstract:
نقد علمی است دیرینه که سالیانی زیاد در زمینههای مختلف به کار گرفته شده است. در طول تاریخ نیز همواره نقد در هر زمینهای موجب پیشرفت آن بوده است. فلسفهی هنر، جوهرهی هنر است که هویت اصلی زمینههای مختلف هنر را بیان میکند. معماری نیز مفهوم اصلی خود را توسط فلسفهی خود بیان میکند. نقد معماری با شیوههای متفاوتی انجام میگیرد؛ یکی از این روشها که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته، فرآیندی بر مبنای فلسفهی هنراست. هدف این نوشتار، ارائهی الگویی کارآمد برای نقد معماری بر پایهی فلسفهی هنر است. پژوهش حاضر با کمک روش کتابخانهای و بررسی اسنادی و تحلیلهای توصیفی-تفسیری به بررسی منابع حاضر در این حوزه پرداخته و با تحلیل مطالب بهدست آمده، نتایج ارائه شده است. بر طبق این مدل نقد معماری باید در چهار مرحله صورت گیرد: 1- گرایش و سبک هنر اثر، 2- تفکر و هدف معمار و دیدگاه عموم دربارهی اثر، 3- مقایسه و 4- نقد اثر و نقدِ نقد. اساس این مدل نقد، بر پایه نقد فلسفهی هنر است که با دو رویکرد روانشناختی (طبیعی) که فلسفهی خود را از خالق و یا هنرمند میگیرد و دیدگاه زمینهای (فرهنگی) که اثر هنری، ذات و جوهرهی خود را از زمینه و محیط اطراف خود به ارث میبرد، بیان میشود. در این مدل نقد، مقایسه جایگاه به سزایی دارد که بدون مقایسه، نقدی صورت نمیپذیرد. نتیجهی پژوهش موکد آن است که این مدل کارایی استفاده در نقد معماری را دارد.
Criticism is a long-standing science that has been used for many years in various fields. Throughout history, criticism in any field has always led to the development of that field. Philosophy of art is the essence of art, which expresses the main identity of each field of art. Architecture also expresses its main concept through its philosophy. To understand and critique an architectural work, one must understand its philosophy. One way of criticizing architecture is to use methods of criticizing the philosophy of art. Philosophy of art is one of the sciences that philosophers have been trying to define for years. In the critique of art philosophy, there are two psychological perspectives that take their philosophy from the creator or the artist and the contextual perspective that the work of art inherits its essence and essence from its context and environment. . Today, Iranian architecture suffers from anonymity, one of the reasons for which is the lack of theoretical foundations for its critique, which has caused every architect to pursue his own style and tendency, without being aware of its mistakes and shortcomings. With the right critique of architecture and the architect can take a step towards resolving the crisis of anonymity. The purpose of this article is to evaluate the feasibility of using both psychological and contextual perspectives in architecture. The present study, with the help of the library method, has examined the existing sources in this field and has reached the hypothetical results by analyzing the obtained materials. The results indicate that architecture accepts the critique of philosophy of art. The most important step in this process is to recognize the architectural work in order to determine the point of view of the critique.
Machine summary:
اساس اين مدل نقد، بر پايه نقد فلسفه ي هنر است که با دو رويکرد روان شناختي )طبيعي ( که فلسفه ي خود را از خالق و يا هنرمند مي گيرد و ديدگاه زمينه اي )فرهنگي ( که اثر هنري ، ذات و جوهره ي خود را از زمينه و محيط اطراف خود به ارث مي برد، بيان مي شود.
بر اساس اين رويکرد، مي توان از شش منظر به اثر معماري نگاه کرد و آن را مورد نقد قرار داد: ١- تحليل رمزگان و نشانه هاي بصري به کمک نشانه شناسي )ديدگاه کل سيک (؛ ٢- بازخواني نيت و انديشه هاي معمار به عنوان مبدع اثر )ديدگاه رمانتيک (؛ ٣- تحليل صورت و فرم معماري بر مبناي شکل خارجي بنا )ديدگاه فرمي (؛ ٤-تحليل بافت و زمينه ي اجتماعي و سياسي بر پايه ي بنا )ديدگاه زمينه اي (؛ ٦-تحليل برداشت مخاطب و نظرات )ديدگاه پديدارشناسانه (؛ ٧-تحليل ويژگي هاي تماسي و فرآيند ساخت پروژه )ديدگاه رسانه اي ( )مهدوي نژاد، ١٣٨٤(.
از طرفي شباهت اين دو را مي توان به اين شکل بيان کرد که در نقد فلسفه ي هنر گام اول منتقد شناخت اثر هنري است .
هم چنين در فلسفه ي هنر در ديدگاه زمينه اي نقد بر بستر فرهنگي و اجتماعي طرح صورت مي گيرد و در ديدگاه روان شناختي بر تفکرات هنرمند که اين دو ديدگاه در معماري نيز به همين صورت انجام مي شود؛ در معماري منتقد براي آن که نقدي درست انجام دهد بايد عل وه بر معماري از علوم مختلف آگاهي داشته باشد.