Abstract:
پژوهش حاضر که با هدف انتخاب راهبردهای مناسب جهت توسعه بازار صنعت پتروشیمی ج.ا. ایران با بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای این بازار انجام پذیرفت، از نوع کاربردی بوده و از نظر روش توصیفی– تحلیلی با رویکرد اسنادی – میدانی می باشد. داده‌های پژوهش از طریق مطالعات و بررسی‌های کتابخانه‌ای، جستجو در اینترنت و استفاده از پرسشنامه محقق جمع آوری شد. با استفاده از ماتریس SWOT و QSPM به تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری پرداخته شد. جامعه آماری تحقیق شامل 140 نفر از کارشناسان، مدیران، رؤسا و مشتریان شرکتهای ملی صنایع پتروشیمی و ملی گاز ایران و با حجم نمونه شامل 57 نفر و روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی طبقه‌ای می‌باشد. در ابتدا نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید با بهره‌گیری از نظر کارشناسان صنایع پتروشیمی ایران و همچنین با مروری بر مطالعات صورت گرفته در آن زمینه و روش طوفان فکری و تصمیم‌گیری گروهی استخراج و سپس ضریب اهمیت و رتبه هر یک از عوامل در ماتریس ارزیابی تعیین و بررسی شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، ضعف ها بر قوت ها غلبه دارند و همچنین صنعت پتروشیمی با تهدیدهای بیشتری نسبت به فرصت ها روبرو است و راهبردهای گروه WT (استراتژی تدافعی) به عنوان راهبردهای منتخب در این روش شناخته شدند. با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی، راهبرد تمرکز روی قیمت محصولات پتروشیمی در خصوص افزایش فروش محصولات پتروشیمی بالاترین اولویت را در بین سایر راهبردها به خود اختصاص داد.
The present study aimed to select appropriate strategies for development of Iran Petrochemical Industry Market by reviewing the strengths, weaknesses, opportunities and threats of this market. The study is applied in a descriptive – analytical method with a documentary field approach. Research data were collected through library studies and reviews on the internet and using a researcher questionnaire. Data was analyzed using the SWOT matrix and QSPM. The statistical population of the study consisted of 140 experts, managers, presidents and customers of the National Iranian Petrochemical and Nations Iranian Gas Companies with a sample size of 57 people through random sampling. In order to conduct a survey, weaknesses, strengths, opportunities and threats were identified by industry experts of Iran’s Petrochemical Company as well as a review of studies carried out in this field with the brainstorming method, and then the coefficient of importance and ranking of these factors were determined in the evaluation matrix.According to the results, weaknesses overcome strengths as well as petrochemical industry faces more threats than do opportunities. The calculated statistical value shows that strategies of the WT group (defensive strategy) were identified as selected strategies in this method. Using the Quantitative Strategic Planning Matrix, the strategy of focusing on the price of petrochemical products was the highest priority among other strategies on increasing the sales of petrochemical products in Iranian Petrochemical Industry.
Machine summary:
در ابتـدا نقـاط ضـعف ، قـوت ، فرصـت و تهديـد بـا بهره گيري از نظر کارشناسان صنايع پتروشيمي ايران و همچنين با مروري بر مطالعات صورت گرفته در آن زمينـه و روش طوفان فکري و تصميم گيري گروهي استخراج و سپس ضريب اهميت و رتبه هر يک از عوامـل در مـاتريس ارزيابي تعيين و بررسي شدند.
با توجه به نتايج به دست آمده ، ضعف ها بر قوت ها غلبه دارند و همچنين محصولات پتروشيمي با تهديدهاي بيشتري نسبت به فرصـت هـا روبـه رو اسـت و راهبردهـاي گـروه WT (راهبـرد تـدافعي) به عنوان راهبردهاي منتخب در اين روش شناخته شدند.
دستيابي به چشم انداز ملي و رسيدن به جايگاه اول توليد فرآورده هاي پتروشيمي در افق سال ١٤٠٤، نيازمند داشتن راهبردهاي توليدي است که به درک اهداف بـازار، بهينـه سـازي اهداف ، استفاده صحيح از فرصت ها، کـاهش تهديـدها، تقويـت نقـاط قـوت و بـه حـداقل رساندن نقاط ضعف به منظـور دسـتيابي بـه توسـعه پايـدار اقتصـادي بـا اسـتفاده از منـابع سرمايه اي بيانجامد (شهميرزادي، ٢٠١٣: ٧٠١).
براي تعيين راهبردها، تکنيک SWOT بر اساس اطلاعـاتي که از ارزيابي عوامل دروني و بيروني به دست ميآورد، فرصت ها و تهديدات بيروني را بـا نقاط قوت و ضعف داخلي مقايسه ميکند تا راهبردهـايي کـه متناسـب بـا شـرايط درونـي سازمان بوده و اثرات وضعيت پيرامون سازمان را نيز در برداشته باشد را به دست دهـد.
روش SWOT با بــررسي عوامل داخلي و تعيـين نقـاط قـوت و ضـعف و نيـز تحليـل عوامل محيطي و شناسايي فرصت ها و تهديدات ، راهبردهايي را براي بهره برداري حداکثري از: فرصت ها، تقويت نقاط قوت ، کـاهش نقـاط ضـعف و کـاهش اثـر تهديـدات محيطـي مناسب با افزايش فروش محصولات پتروشيمي پيشنهاد مينمايد.
(
, 
, 
)
