Abstract:
تصمیمگیری شهودی فرآیندی مربوط به ضمیر ناخودآگاه انسان است و نوعی نتیجهگیری ذهنی است که فرد تصمیمگیرنده بر اساس تجربیات و هیجانات گذشته خود و دیگران به آن میرسد. در واقع قضاوت اخلاقی نه تنها یک عمل واحد در ذهن یک فرد نیست بلکه در طول زمان و در بین چندین نفر در حال انجام است و نتایج و تجربیات افراد در تصمیمگیریهای افراد دیگر تاثیرگذار است. بنابراین قضاوتهای اخلاقی دوستان، همکاران و آشنایان ممکن است بر قضاوت شخصی افراد تاثیر بگذارد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی تاثیر شهود اجتماعی در تصمیمگیری و اهمیت آن در آموزش اخلاق حسابداری میپردازد. این پژوهش از نوع کاربردی، توصیفی و پیمایشی میباشد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه و جامعه آماری پژوهش، دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی حسابداری در دانشگاههای استان گلستان است و پژوهش حاضر به صورت مقطعی در سال 1399 انجام گردید. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش تحلیل واریانس با طراحی مدل خطی عمومی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان میدهد شهود اجتماعی در قضاوت و تصمیمگیری حسابداران تاثیر معناداری دارد. همچنین قضاوت دیگران در خصوص مسائل اخلاقی تاثیر معناداری بر قضاوت و تصمیمگیری اخلاقی حسابداران دارد و میتوان نتیجه گرفت پذیرش اخلاقی و یا غیراخلاقی بودن مسائل از طرف سایر افراد میتواند مبنایی برای تصمیمگیری اخلاقی و یا غیر اخلاقی توسط حسابداران گردد.
Intuitive decision making is a process related to the human subconscious mind and is a kind of mental conclusion that the decision maker reaches based on his past experiences and emotions and those of others. It is happening among several people and the results and experiences of people are influential in other people's decisions. Thus, the moral judgments of friends, colleagues, and acquaintances may influence the personal judgments of individuals. Therefore, the present study examines the impact of social intuition on decision making and its importance in teaching accounting ethics. This research is of applied, descriptive and survey type. The data collection tool is questionnaire instrument and the statistical population of the study consists of undergraduate, post-graduate and doctoral accounting students in the Golestan province Universities in 2021. Analysis of variance with general linear model design is used to analyze the data. The results show that social intuition has a significant effect on the judgment and decision of accountants. Also, the judgment of others on ethical issues has a significant effect on the ethical judgment and decision-making of accountants, and it can be concluded that the moral acceptance or immorality of issues by other people can be the basis for ethical or immoral decision-making by accountants.
Machine summary:
بنابراين ، اين سؤال مطرح ميشود که آيا ما انسان ها براساس ساختار رواني خاص خود به طور طبيعي به انجام کار خير و ترک بدي سوق داده ميشويم ؟ بحث دربارة نقش عقل در مقابل احساسات در تصميم گيري هاي اخلاقي براي هزاران سال است که بدان توجه شده است .
مدل شهود اجتماعي احساسي است که درستي يا نادرستي يک رفتار را نشان ميدهد در واقع قضاوت اخلاقي يک فرآيند اجتماعي است نه حاصل شناخت فردي (هايت و بيورکلاند٤، ٢٠٠٥) همچنين اين مدل نوعي نتيجه گيري ذهني است که فرد تصميم گيرنده بر اساس تجربه ها و هيجان هاي گذشتۀ خود و ديگران به آن ميرسد.
بنابراين ، براي بررسي بيشتر اين موضوع ، فرضيه هاي پژوهش به صورت زير ارائه گرديد: فرضيۀ اول : شهود اجتماعي تأثير معناداري بر قضاوت و تصميم گيري اخلاقي حسابداران دارد.
نتايج اين تحليل در جدول (٣) ارائه شده است : جدول (٣): نتايج تجزيه تحليل واريانس (ANOVA) بر اساس گروه نوع اطلاعات اضافي (الف و ب ) (به تصویر صفحه رجوع شود) همانطور که در جدول (٣) مشاهده ميشود اختلاف معناداري بين تصميم گيري اوليه در خصوص رفتار مغاير ميان گروه الف و گروه ب (کساني که سناريوي الف و سناريوي ب را دريافت کردند) وجود ندارد.
Haidt’s social intuitionist model: What are the implications for accounting ethics education?
Journal of Ethics in Science and Technology, 10 (1), 115-139, (In Persian).
Investigating the role of self-conscious emotions (pride and shame) in accounting ethical decisions making in accounting, Two Quarterly Journal of Value and Behavioral Accounting.
Two Quarterly Journal of Value and Behavioral Accounting, 1 (1), 53-75 (In Persian).