Abstract:
یکی از مسائل مهمی که در مباحث اصول عملیه علم اصول فقه مطرح می شود مسئله برائت می باشد که اصولیین برای اثبات آن از ادله ی مختلف عقلی و نقلی استفاده می کنند؛ یکی از آن دلیل ها آیه تعذیب می باشد، که در مورد آن اختلاف نظرهای بسیاری میان علما وجود دارد.آیه تعذیب این را می فرماید که تا خداوند رسولی از جانب خودش نفرستد کسی را عذاب نمی کند. حال بعضی علما مانند شیخ انصاری (ره) این آیه را منحصر به دنیا دانسته و می فرمایند آیه از محل بحث ما خارج است. لکن در مقابل علمایی هستند که در صدد رد سخن شیخ می باشند و در وهله اول آیه را مرتبط با آخرت دانسته و از آن برای اثبات اصل برائت بهره می جویند و در وهله دوم با توجه به مفهوم مثبت گیری سخن شیخ را مسلم گرفته و می گویند پس به طریق اولی آیه در مورد آخرت هم استعمال می شود. ما در این مقاله اثبات کرده ایم که ادله آن ها اولا در رابطه با اخروی بودن سیاق آیه اشکال دارد و همچنین اینکه نمیتوان بین دو مفهوم طریق اولویت پیاده کرد زیرا نوع این دو عذاب با یکدیگر متفاوت می باشد و امکان مفهوم موافق گیری وجود ندارد.
Machine summary:
بررسی آیه ی تعذیب از دیدگاه شیخ انصاری * احمدرضا معصومی چکیده: یکی از مسائل مهمی که در مباحث اصول عملیه علم اصول فقه مطرح می شود مسئله برائت می باشد که اصولیین برای اثبات آن از ادله ی مختلف عقلی و نقلی استفاده می کنند؛ یکی از آن دلیل ها آیه تعذیب می باشد، که در مورد آن اختلاف نظرهای بسیاری میان علما وجود دارد.
ما در این مقاله اثبات کرده ایم که ادله آن ها اولاً در رابطه با اخروی بودن سیاق آیه اشکال دارد و همچنین اینکه نمیتوان بین دو مفهوم طریق اولویت پیاده کرد زیرا نوع این دو عذاب با یکدیگر متفاوت می باشد و امکان مفهوم موافق گیری وجود ندارد.
سخن امام خمینی «ره» به صورت نقل به مضمون: اگر این را مسلّم بگیریم که ظهور آیه مربوط به وقوع عذاب در گذشته است و به عذاب های دنیوی واقع در امت های سابق اختصاص دارد باز هم از محل بحث ما خارج نبوده و با استفاده از طریق اولویت برائت را اثبات می کند؛ چون اگر عذاب دنیوی با این سهولت و محدودیت مکانی فقط بعد از بعث رسول واقع شود پس عذاب اخروی که از جهت کمی و کیفی قابل قیاس با عذاب دنیوی نیست به طریق اولی حتما پس از بعث صورت می گیرد.
(امام خمینی، 1420، 1، 496) سخن آیت الله مکارم شیرازی به صورت نقل به مضمون: «زمانی که خداوند در دنیا بخاطر عدم بعث عذاب نمی کنند پس در آخرت به طریق اولی عذاب نمی کنند و عذاب آخرت عذابی می باشد که بقائش ادامه دارد و از عذاب اهل آن کم نمی شود و آیه مقابل نیز شاهد بر این می باشد.