Abstract:
علامه مجلسی به عنوان یکی از علمای بزرگ شیعه دارای نظریاتی درباره مباحث آسیبشناسی احادیث است که مشخص کردن روش و معیارهای ایشان کمک بسیاری در شناخت بهتر و تشخیص روایات تقیهای دارد. شناخت روایات تقیهای از آنجا ضرورت دارد که روایات ائمه: از منابع احکام است و عدم شناخت آنها موجب ایجاد تعارض و اختلاف در بین روایات میشود. جریان سیاسی و اختلاف سطح فهم شیعیان و جریان غلو از زمینههای ایجاد روایات تقیهای از دید علامه مجلسی هستند.
شیوه پرداختن علامه مجلسی به روایات تقیهای با جمعآوری و تحلیل شرحهای ایشان در ذیل روایتهایی که به تقیهای بودن آنها اشاره کرده، قابل فهم و دستیابی است. با بررسی و تحلیل بیانات علامه میتوان مهمترین معیارهای شناسایی روایات تقیهای و نشانههای این دست روایات را از دید ایشان مشخص کرد. از جمله مهمترین مبانی علامه عبارتاند از: معیار اعتقادی، همراهی با مخالفان، اهل کتاب، مذاهب و تفکرات اسلامی، مخالفت با قول مشهور و ترس از طعنه، توبیخ و بدگویی را نام برد. سکوت هنگام پاسخ دادن، عدم اصرار به نهی کردن و پرسش مخالفین از ائمه: نیز از مهمترین نشانههای روایات تقیهای از دید علامه مجلسی است.
Allama Majlisi, as one of the great Shi’a scholars has [particular] opinions about the pathology of hadiths. Specification of his method and criteria remarkably contribute to the better recognition and distinguishing of the taqiyya-oriented traditions. The importance of recognizing he taqiyya-oriented traditions is due to the fact that the traditions quoted from the Infallible Imams are among the [inference] sources of the rulings (of Islamic law) and not recognizing them would result in contradiction and difference between the traditions. From Allamah Majlisi’s perspective the political current and the difference between the understanding level of the Shi’a Muslims, as well as the current of extremism (ghuluww) are among the grounds causing [the issuance of] taqiyya-oriented traditions. Allama Majlisi’s method of dealing with the taqiyya-oriented traditions can be realized and accessed by collecting and analyzing his commentaries and explanations sub traditions in which he mentioned that they were taqiyya-oriented. By investigating and analyzing the Allama’s statements one can specify the most important criteria for recognizing the taqiyya-oriented traditions and the signs of this type of traditions from his point of view. Among the most important “criteria” of the Allamah, mention can be made of 1) ideological criterion, 2) putting up with the opponents, the People of the Book, and the Islamic denominations and thought, as well as 3) opposing the fixed opinion, 4) the fear of sarcasm, 5) reproach and speaking ill (or backbiting). Keeping silent at the time of replying, not insisting on forbidding as well as the inquiry of the opponents from the Infallible Imams, are among the most important “signs” of the taqiyya-oriented traditions from Allama Majlisi’s point of view.
Machine summary:
رویکرد علامه مجلسی در شناخت آسیب تقیه در احادیث بحار الأنوار رویکرد علامه مجلسی در شناخت آسیب تقیه در احادیث بحار الأنوار تاریخ دریافت: ۲۸/۱۰/۱۳۹۸ تایخ پذیرش: ۱۴/۰۴/۱۳۹۹ علی راد 1 روح الله شهیدی 2 سجاد صحرایی 3 چکیده علامه مجلسی به عنوان یکی از علمای بزرگ شیعه دارای نظریاتی درباره مباحث آسیبشناسی احادیث است که مشخص کردن روش و معیارهای ایشان کمک بسیاری در شناخت بهتر و تشخیص روایات تقیهای دارد.
سکوت هنگام پاسخ دادن، عدم اصرار به نهی کردن و پرسش مخالفین از ائمه: نیز از مهمترین نشانههای روایات تقیهای از دید علامه مجلسی است.
علامه مجلسی همزمان با اوج تفکر اخباریگری میزیسته و در گرایش به اخبار اهل بیت: نیز شهره بوده است و با وجود قراین زیر، این تصور ایجاد شده که ایشان از سردمداران جریان اخباریگری نیز بوده است؛ علامه شاگرد پدر خود - که گرایش اخباری داشته - بوده است؛ مهمترین و بزرگترین جامع حدیثی شیعه، بحار الأنوار را تالیف کرده است؛ برخی از استادان و پارهای از شاگردان ایشان تفکر اخباری داشتهاند و ...
جریان داخلی در بررسی شرحها و بیانات علامه مجلسی مشخص میشود که ایشان تنها معتقد به تقیه از مخالفین نبوده، بلکه برخی از جریانات داخلی شیعه را نیز در ایجاد روایتهای تقیهای مؤثر دانسته است.
در روایتی از امام صادق۷ درباره معنای «آل محمد» سؤال پرسیده شده که امام۷ آل محمد را به کسانی که خداوند ازدواج کردن با آنها را حرام کرده، تفسیر کرده است.
(
, 
, 
)
