Abstract:
در زمینۀ تعریف اصطلاحی «سلف»، میان اهلسنت اختلافنظر وجود دارد؛ ولی میتوان گفت در نگاه سلفیها «فهم سلف» عبارت است از چیزی که صحابه و تابعان از مجموع نصوص و مسائل شرعی استنباط کردهاند. «حجیت فهم سلف» یکی از مباحثی است که سلفیان، بهویژه وهابیان، بر آن تکیه میکنند و آن را بهعنوان مبنای فکری خود پذیرفتهاند. آنان این دیدگاه خود را به آیات، روایات و اجماع مستند مینمایند. البته باید گفت ضمن مخدوش بودن مستندات آنان در این ادعا، اشکالاتی نیز بر این عقیدۀ آنها وارد است؛ اشکالاتی همچون صالح نبودن همۀ سلف، اختلاف سلف در مسائل مختلف، مخالفت این ادعا با سیرۀ سلف و همچنین عدمالتزام سلفیها به این مبنا در همۀ مسائل.
Machine summary:
بررسي و نقد حجيت فهم سلف مجتبي مرادي مکي * ** سيد حسن ال مجدد شيرازي چکيده در زمينۀ تعريف اصطلاحي «سلف »، ميان اهل سنت اختلافنظر وجـود دارد؛ ولـي مي توان گفت در نگاه سلفيها «فهم سلف » عبـارت اسـت از چيـزي کـه صـحابه و تابعان از مجموع نصوص و مسائل شرعي استنباط کرده اند.
ابن تيميه ، کـه مؤسـس مکتـب سـلفيه نـام گرفته است ، به استناد روايت «خير القرون» ادعا ميکند که اين خيريت مطلـق اسـت و شامل فهم صحابه نيز ميشود.
در نگاه سلفيها «فهم سلف » عبارت است از چيزي که صحابه و تابعان از مجموع نصوص و مسائل شرعي استنباط کرده اند؛ البته به شرطي کـه آن مطلـب ، مـورد اجمـاع جمهور آنها باشد و در صورتي که مخالف اجتهاد يکـي از صـحابه باشـد، فهـم سـلف 2 ناميده نميشود.
دميجي دراين باره مينويسد: معناي فهم سلف با توجه به چيزي که من بـه آن رسـيدم، آن علـم و فهـم و استنباطي است که صحابه و تابعان و پيروان آنها دربارٔە مراد خداونـد و رسـولش در آنچه به مسائل علمي و عملي دين مربوط مي شود، از مجموع نصوص شرعي يا برخي از آنها به آن دست يافته اند.
اين در حالي است که اسلامبولي در وصف سلفيان مينويسد: سلفيان چون فهم کتاب و سنت را به فهـم صـحابه مقيـد کرده انـد، بـه جمـود عقلي گرفتار شده اند؛ به گونه اي که اگر با يکي از آنها مذاکره کنـي، دائمـاً بـه زبـان ابن تيميه سخن ميگويد و پيوسته ، از سخنان گذشتگان نقل ميکند.