Abstract:
گستردگى اخلاق و بيان رفتار عقلانى در آموزه هاى نهج البلاغه قابل انكار نيست، بى شك تأثير غير قابل انكار اخلاق در رسيدن به هدف اديان و خاصه دين اسلام كه تكامل و در نهايت تقرب انسان به خدا است، انگيزه اصلى اين گستردگى مى باشد. اين مقاله با رويكرد تحليلي و توصيفي و با هدف بررسی الگوی رشد اخلاقی در سنین کودکی در ميان آموزه هاى نهج البلاغه پرداخته است. اخلاق اساسي ترين و مهم ترين چيزي است که در زندگي فردي و اجتماعي رخ مي نمايد، و بي گمان به همه چيز زندگي رنگ مي زند و جهت مي دهد. امام علي (ع) تنها چيزي را که قائل است بايد بر آن ايستاد و تعصّب ورزيد و از آن عدول نکرد، اخلاق است. برای موجوداتی كه در طریق تغییر، تحول، رشد و تكامل هستند معمولاً موسم مناسبی وجود دارد كه در آن به بهترین و مناسبترین رشد خود ميرسند و آثار مورد انتظار از آنها تجلی ميیابد موسم مناسب تربیت، در اوایل زندگی یعنی دوره كودكی، آنگاه كه فرزند هنوز قلبی آسمانی و بيآلایش دارد. اصل «محبت و تكريم» به عنوان زمينهاى براى برقرارى ارتباط با كودكان همچنانكه اصل « روش الگویی» در كنار محبت هرگز مغفول واقع نشده است. اصل « تذکر»، «اعتدال» و « تشویق » «عبرت گیری» و «تربیت عملی» از ديگر اصول روش های رشد اخلاقی در سيره حضرت علی (ع) به شمار مىرود. به نظر ميرسد، در حوزة تعليم و تربيت يكي از مهمترين، تأثيرگذارترين و در عين حال، دشوارترين مباحث، رشد اخلاقي و اخلاقي بارآوردن كودكان است. از اينرو، پرداختن به مباحث مربوط به اخلاق و به تبع آن رشد اخلاقي از جايگاه رفيعي برخوردار است.
Machine summary:
الگو و روش های رشد اخلاقی در سنین کودکی از دیدگاه نهج البلاغه 1 جعفر شهبازی 2 سید نادر محمد زاده 3 غلامحسین انتصار فومنی چکیده گستردگی اخلاق و بیان رفتار عقلانی در آموزه های نهج البلاغه قابل انکار نیست ، بی شک تـأثیر غیر قابل انکار اخلاق در رسیدن به هدف ادیان و خاصه دین اسلام که تکامل و در نهایت تقرب انسـان به خدا است ، انگیزه اصلی این گستردگی می باشد.
آن حضرت بر اساس اصل «تربیت پذیر بودن انسان »، یکی از حقوق فرزندان بر پـدر را، تربیـت شایسته فرزند میداند و میفرماید: «حق الولد ان یحسن اسمه و یحسن ادبه و یعلمه القرآن ؛ حق فرزند بر پدرش این است که نام نیکو برای او برگزیند و به خوبی ادب و تـربیتش کنـد و بـه وی قرآن بیاموزد».
. ( احمدپور، ص : ١٨) علم اخلاق و علوم تربیتی علوم تربیتی با بهره گیری از دستاوردهای روان شناسی و شناسایی اصـول حـاکم بـر رفتـار انسان و تلاش در جهت آگاهی از فرمول هایی که کنش ها و واکنش های آدمی در چارچوب آنهـا شکل میگیرد، زمینـه هـای رشـد و شـکوفایی هـر چـه بیشـتر اسـتعدادهای علمـی، اخلاقـی و مهارت های حرفه ای را فراهم میآورد و اگر توجهی به عوامل و زمینه های اخلاقی داشـته باشـد، نگاه او به این عوامل صرفاً یک رویکرد ابزاری و واسـطه ای اسـت و چـون وجـود فضـیلت هـای اخلاقی، فرد را در طی مراحل تربیتی یاری میدهد، آنها را مورد توجه قرار میدهد.