Abstract:
در این پژوهش، عوامل مؤثر بر توسعه مالی با تأکید بر رانت نفتی و کیفیت نهادی برای منتخبی از کشورهای صادرکننده نفت طی سالهای 2018-2002 با روش داده های ترکیبی پویا GMM بررسیشده و بدین منظور از شاخص چندبعدی توسعه مالی صندوق بینالمللی پول و شاخص حکمرانی خوب استفادهشده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند، رانت نفتی اثر منفی بر توسعه مالی، دسترسی مؤسسات و بازارهای مالی، عمق مؤسسات و بازارهای مالی، کارایی بازارهای مالی و اثر مثبت بر کارایی مؤسسات مالی دارد. کیفیت نهادی نیز اثر مثبت بر تمامی ابعاد توسعه مالی ازجمله توسعه مؤسسات و بازارها میگذارد. تورم رابطه معکوس با توسعه مالی، دسترسی و عمق مؤسسات مالی، عمق و کارایی بازارهای مالی و رابطه مستقیم با کارایی مؤسسات و دسترسی بازارهای مالی دارد. تولید ناخالص داخلی در کشورهای موردبررسی اثر منفی بر تمامی متغیرهای وابسته بهجز کارایی مؤسسات مالی میگذارد و تراکم جمعیت بر همه متغیرهای وابسته بهجز دسترسی و کارایی مؤسسات و کارایی بازارهای مالی اثر مثبت میگذارد. درنتیجه پیشنهاد میشود برای رسیدن به توسعه مالی، شاخصهای حکمرانی بهبود یابد و با مدیریت صحیح منابع نفتی از اثر سوء آن جلوگیری شود.ی دارد. تولید ناخالص داخلی در کشورهای موردبررسی اثر منفی بر تمامی متغیرهای وابسته بهجز کارایی مؤسسات مالی میگذارد و تراکم جمعیت بر همه متغیرهای وابسته بهجز دسترسی و کارایی مؤسسات و کارایی بازارهای مالی اثر مثبت میگذارد. درنتیجه پیشنهاد میشود برای رسیدن به توسعه مالی، شاخصهای حکمرانی بهبود یابد و با مدیریت صحیح منابع نفتی از اثر سوء آن جلوگیری شود.
In this study, the factors affecting financial development with emphasis on oil rent and institutional quality for a selection of oil exporting countries during the years 2002-2018 have been investigated using the GMM dynamic panel method. For this purpose, the multidimensional index of financial development of the International Monetary Fund and the index of good governance have been used. Findings show that oil rent has a negative effect on financial development, access to financial institutions and markets, depth of financial institutions and markets, financial market efficiency and a positive effect on the efficiency of financial institutions. Institutional quality also has a positive effect on all aspects of financial development, including the development of institutions and markets. Inflation is inversely related to financial development, access and depth of financial institutions, depth and efficiency of financial markets and directly related to efficiency of institutions and access to financial markets. GDP in the countries under study has a negative effect on all variables except the efficiency of financial institutions and population density has a positive effect on all dependent variables except access and efficiency of institutions and efficiency of financial markets. As a result, it is suggested that governance indicators be improved to achieve financial development and with proper management of oil resources to prevent its adverse effects.
Machine summary:
بررسی عوامل مؤثر بر توسعۀ مالی با تأکید بر رانت نفتی و کیفیت نهادی (کشورهای منتخب صادرکنندة نفت ) ویدا ورهرامی * مانا حجتی ** 1 چکیده در این پژوهش ، عوامل مؤثر بر توسعه مالی با تأکید بر رانـت نفتـی و کیفیـت نهـادی بـرای منتخبی از کشورهای صادرکننده نفت طی سال های ٢٠١٨-٢٠٠٢ با روش داده های ترکیبـی پویا GMM بررسیشده و بدین منظور از شاخص چندبعدی توسعه مالی صندوق بین المللـی پول و شاخص حکمرانی خوب استفاده شده است .
بانـک جهـانی از میانگین شش شاخص حکمرانی خوب تحت عنوان ثبات سیاسی و عدم وجـود خشـونت / تروریسم ، کنترل فساد، اثربخشـی دولـت ، حـق اظهـارنظر و پاسـخگویی، حاکمیـت قـانون ، کیفیت نظارتی در کشـورها اسـتفاده کـرده و چـون در بیشـتر کشـورهای در حـال توسـعه صادرکننده نفـت ، فراوانـی منـابع سـبب وابسـتگی دولـت بـه درآمـدهای حاصـله شـده و شــاخص هــای حکومــت داری بهینــه را تحــت تــأثیر قــرار داده اســت (فیضــی ینگجــه و همکـاران ، ١٣٩٦) لـذا در ایـن پـژوهش نیـز از شـاخص هـای حکمرانـی خـوب اسـتفاده شده است .
٤. روش تحقیق در این مطالعه با استفاده از روش شناسی ارائه شده توسط فاجبمی و همکـاران et ,Fagbemi al (٢٠١٨) به بررسی رابطه ی بین توسعه مالی و زیـر مجموعـه هـای آن بـا رانـت نفتـی و کیفیت نهادی و متغیرهای جمعیت ، تولید ناخالص داخلی و تـورم پرداختـه شـده اسـت .