بازشناسی عوامل مؤثر بر ظرفیت‌پذیری جمعیتی سکونتگاه‌های انسانی حوزه‌های گرم و خشک ایران Journal Article

مناطق گرم و خشک به‌عنوان مناطقی که با محدودیت‌هایی در خصوص دسترسی به منابع زیستی روبرو هستند، همواره با تنگناهایی به‌منظور توسعه سکونتگاه‌های انسانی روبرو بوده‌اند؛ از این‌روی برنامه‌ریزی برای سکونتگاه‌های این مناطق می‌بایست دربرگیرنده عوامل خاص آن باشد. پژوهش پیش روی در پی آن است تا ضمن ارائه چارچوبی به‌منظور ارزیابی ظرفیت‌پذیری جمعیتی این مناطق، بکوشد تا مطالعات آمایش سرزمین را به‌عنوان مهمترین برنامه منطقه‌ای کشور مورد سنجش قرار دهد. نتایج پژوهش حاضر گویای آن است که می‌توان با بهره‌گیری از نظریات الگو واره انسان‌شناسانی، عوامل مختلف مؤثر بر ظرفیت‌پذیری جمعیتی در حوزه‌های گرم و خشک را در کنار یکدیگر قرار داده و با توجه به اهمیت و اثر هریک طبقه‌بندی نمود. افزودنی است، سنجش مطالعات آمایش سرزمین با استفاده از چارچوب اکتشافی، گویای آن است که هرچند این مطالعات توانسته‌اند بخش قابل‌توجهی از حساسیت‌های مذکور را مورد نظر قرار دهند، ولی به‌ واسطه محدودیت‌هایی که عموماً برگرفته از رویکرد کل نگرانه آنها است، موفق به حصول کامل به این مهم نگردیده‌اند. از این‌روی می‌بایست این مطالعات از دو جهت فرایندی و مفاهیم تولیدی، متناسب با حساسیت‌های هر منطقه و به‌صورت خاص حوزه‌های گرم و خشک مورد بازنگری قرار گیرند.