Abstract:
در چند سال اخیر، مهمترین فلسفۀ مورد توافق سازمانها، ایجاد توأمان ارزش اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی در قالب مفهوم مدیریت پایدار بوده است. اقتصاد دایرهای، مفهوم نوین در جهت احصاء مدیریت پایدار سازمانها میباشد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه تابع تمیز خوشههای صنایع غذایی براساس مؤلفههای اقتصاد دایرهای است. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از بعد روش و ماهیت، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این مطالعه، شامل صنایع غذایی فعّال در استان بوشهر است که بهدلیل محدود بودن حجم جامعه، کلشان به عنوان اعضای نمونه انتخاب گردیدند. این پژوهش، در نیمه دوم سال 1399 انجام شده و ابزار جمعآوری دادههای آن، پرسشنامۀ محققساخته است که روایی آن، با روش تحلیل محتوا و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ بررسی و تأیید گردید. در این پژوهش، ابتدا با مطالعه و مداقۀ مبانی نظری و پیشینه تجربی، مؤلفۀ مؤثر در اقتصاد دایرهای شناسایی شدند. سپس، با بهکارگیری الگوریتم کای میانگین، خوشهبندی صنایع غذایی منتخب انجام گرفت. نتایج نشان داد که صنایع غذایی از حیث عمل به مؤلفههای اقتصاد دایرهای، در دو خوشۀ صنعتی با عملکرد «دایرهای» و «خطّی» قرار دارند. پیشنهاد میگردد، مدیران خوشه صنعتی خطی، جهت گذار به اقتصاد دایرهای، بر پیادهسازی اقدامهای بهینهسازی مصرف انرژی، مدیریت مصرف آب و فروش مواد قابل بازیافت، توجه بیشتری داشته باشند. این پژوهش از حیث بسط مفهوم نظری اقتصاد دایرهای و کاربردیسازی آن در بهبود عملکرد صنایع غذایی، دارای نوآوری است.
In recent years, the most important philosophy agreed upon by organizations has been to create both economic, social, and environmental value in the form of the concept of sustainable management. Circular economy is a new concept to account for the sustainable management. The main purpose of this study is to analyze the performance of manufacturing industries from the perspective of the circular economy components. This research was conducted in the second half of 2020. The statistical population of this study includes the food industries in Bushehr province, which due to the limited size of the population, all of them were selected as statistical sample. The data collection tool of this research is a researcher-made questionnaire whose validity was checked by face content analysis method and its reliability was checked by Cronbach's alpha method. In this research, first, by studying the theoretical foundations and empirical background, effective components in circular economics were identified. Then, using the k-means algorithm, clustering of selected food industries was performed. The results showed that the food industries are in two industrial clusters: circular and linear. Next, the species detection function was obtained. It is suggested that linear industrial cluster managers pay more attention to energy efficiency, water consumption management, and sales of recyclable materials in order to transition to a circular economy. This research is of innovative nature in terms of developing the theoretical concept of circular economy and applying it to improve the performance of the food industry.
Machine summary:
تحلیل تمیز خوشه های صنایع غذایی بر اساس مؤلفه های اقتصاد دایره ای 1 احمد قربان پور 2 رضا جلالی 3 حجت پارسا 4 پرویز حاجیانی تاریخ دریافت : ١٤٠٠/١/٢٩ تاریخ پذیرش : ١٤٠٠/٥/١٢ چکیده در چند سال اخیر، مهم ترین فلسفۀ مورد توافق سازمان ها، ایجاد توأمان ارزش اقتصادی، اجتماعی و زیست - محیطی در قالب مفهوم مدیریت پایدار بوده است .
سپس ، پیارس و تورنر در سال ١٩٨٩، این مفهوم را تحت عنوان اقتصاد محیطی در کتاب «اقتصاد منابع طبیعی و محیط » گسترش دادند (١٩٨٩,Turner &Pearce )؛ که کاربردهای عملی آن در نظام های اقتصادی در قالب مفاهیم بوم شناسی صنعتی، تولید پاک و ایده «ز گهواره تا گهواره » که همه در حلقه بسته بودن توافق دارند، شکل گرفته است (٢٠١٨ ,Unal& Shao).
هدف اصلی این پژوهش ، خوشه بندی و تحلیل تمیز صنایع غذایی از منظر عملکرد به مؤلفه های اقتصاد دایره ای است .
نتایج نشان داد که صنایع غذایی منتخب در این مطالعه ، از منظر عمل به مؤلفه های اقتصاد دایره ای، در دو خوشه صنعتی «دایره ای» و« خطی» قرار دارند.
نتایج تحلیل داده های صنایع خوشه دایره ای، نشان داد که عملکرد این صنایع به اقدامات مدیریت مصرف انرژی، فروش مواد قابل بازیافت ، مدیریت مصرف آب ، و خرید مواد سبز، مناسب است .
همچنین ، نتایج تحلیل داده ها در خوشه دو، نشان داد که عملکرد صنایع غذایی منتخب در تمامی مؤلفه های اقتصاد دایره ای، کمتر از مقدار مورد انتظار است .