Abstract:
در الگوی روانکاوی یونگ، ساحت روان هر انسان متشکل از دو عنصر نرینه و مادینه است که فقط قطب موافق آن عیان است و دیگری در درون، نهفته است. آنیموس یا نرینة درون، ساحت مردانة وجود هر زن است که مسئول خلق و خو و روحیات مردانه است و به طور ناخودآگاه بر رفتار، عملکرد، گفتار و حیات روانی زن اثر می گذارد. در باور یونگ اگر زن بتواند این نیروی درونی را مهار کند و با او از در سازش در آید از ویژگیهای مثبت آن که عموما صفات خاص مردانه هستند، برخوردار میشود و برعکس اگر نتواند آن را کنترل کند، خصائص منفی مردانه بر او غلبه میکند. نمود بیرونی این نیروی درونی در محصولات ذهنی زنان به شکلهای مختلفِ مثبت و منفی بروز میکند. شعر زنانه یکی از تجلیگاههای اصلی بروز و ظهور آنیموس است. هدف جستار حاضر، کشف جلوهها، دلالتها و معانی پنهان آنیموس در شعر نازک الملائکه است که از او به عنوان یکی از پرچمداران انقلاب فرمی و محتوایی در شعر معاصر عربی یاد میشود. نبود تحلیلی روشمند دربارة موجودیت مردانه در شعر نازک بر مبنای یک رویکرد روانشناختی به عنوان ضرورت این مقال تشخیص داده شد. نتایج نشان میدهد، شاعر طی جریان فردیتیابی خود، گاه با نبمة مردانه وجود خود به تفاهم و آرمش میرسد و گاه با او به کشمکش میپردازد و از این طریق حیات روانیاش به مخاطره میافتد. همچنین غلبة نومیدی بر کلیت شعر او بیانگر آن است که شاعر در جریان کشمکش با این نیروی اثرگذار، غالبا ناموفق بوده بنابراین جنبههای منفی آنیموس در قیاس با جنبههای مثبت در شعر او نمود بیشتری دارد.
In Jung's analytical psychology model, the mental part of human beings consists of male and female elements and only the agreeing side or element is evident and the other side is hidden. The animus or inner male is the masculine side of woman and responsible for masculine behaviors that influences subconsciously her behavior, performance, speech, and mental life. Jung believes that if a woman can control her inner force and compromise with it she will show its positive masculine characteristics and if she cannot control it she will show negative masculine characteristics. This inner force of women’s mental issues manifests itself in various positive and negative forms. Female poetry is one of the main manifestations of the animus. The study aimed to discover the manifestations, meanings, and implications of animus in Nazik al-Malaika’s poems, as one of the pioneers of form and content revolution in contemporary Arabic poetry. Lack of a systematic analysis of the masculine aspect of Nazik Al-Malaika’s poems, as one of pioneering female contemporary Arabic poetry, which uses psychological approaches was identified to be necessary. The results showed that in her individuality realm, she sometimes is in peace with her male side and sometimes she struggles with it and puts her psychological life in danger. Moreover, the dominance of desperation in her poems shows that she has usually been unsuccessful in dealing with the influencing force. Therefore, the negative aspects of animus are more manifested in comparison with positive aspects.
Machine summary:
در جستار حاضر، نمودهای مثبت و منفی کهن الگوی آنیموس که غالبا در هیأت مرد یا موجود مذکر در شعر نازک، نمایان شده با تکیه بر داده های روش نقد کهن الگویی، مورد تحلیل و واکاوی قرار می گیرد.
٣. پیشینه نظر به پیشگامی نازک الملائکه در قلمرو شعر معاصر عربی، تاکنون دربارة شعر او پژوهش های متعددی انجام شده ؛ اما در حوزة نقد کهن الگویی شخصیت مرد در شعر وی هیچ گونه بررسی صورت نگرفته است ؛ لذا در این بخش ، پژوهش هایی به عنوان سابقه تحقیق معرفی میشوند که بیشترین قرابت را با پژوهش حاضر دارند: اکبرزاده ( ١٣٨٩) در پایان نامۀ خود تحت عنوان «تحلیل داستان های هزار و یکشب بر اساس کهن الگوهای آنیما و آنیموس از نظر یونگ » آنیموس را میانجی بین خودآگاه و ناخودآگاه و همچنین روح خلاق و قهرمان ، معرفی نموده است .
نقد کهن الگویی(archetypal criticism( این روش نقدی به اختصار عبارت است از: خوانش آثار ادبی با تکیه بر مطالعات یونگ و پیروانش در تفسیر خواب و رؤیا که بسیاری از تولیدات تخیل انسان را ناشی از الگوهای تکراری ازلی میداند.
٣. نمودهای منفی آنیموس در شعر نازک بنابر اعتقاد یونگ اگر نوع بشر نتواند با کهن الگوهای درون خود کنار بیاید، در این صورت آن ها سرکش ، غیرقابل مهار، لجوج و کینه توز ظاهر خواهند شد و حیات روانی فرد را به مخاطره میافکنند.
در این بین در شعر نازک الملائکه ، جنبۀ منفی آنیموس نمود بیشتری دارد و بیشتر به عنوان یک شاعر نومید شناخته میشود.