Abstract:
امروزه در اغلب نظامهای حقوقی دنیا، بزهدیدگی سهم عمدهای از مطالعات را به خود اختصاص داده و از اهمیت فراوانی برخوردار است. بر همین اساس یکی از انواع مطالعات در بزهدیدهشناسی، قربانیشناسی قضایی است که به نقش نهاد عدالت کیفری در ایجاد آسیب به اربابرجوعان خود میپردازد. مصادیق این عنوان که میتواند بر تمام افراد دخیل در امر دادرسی تحمیل شود، مواردی چون تحمیل هزینههای اقتصادی، رفتارهای نامناسب عوامل قضایی و ... میباشد. برای شناخت علت و تحلیل صحیح آن باید نظریه برچسبزنی را بهخوبی بررسی کرد. بر پایه این نظریه، بزهکاری زمانی بهوجود میآید که قانونگذاران با تصمیمهای خودسرانه که در زمان و مکان تغییر میکند، رفتارهایی را که در جایی دیگر مباح و پذیرفتنی بوده یا هست، جرمانگاری کنند. در این مقاله با تحلیل قربانیشناسی قضایی، پیامدهای آن از دیدگاه نظریه برچسبزنی، آثار مخرّب آن بر فرد و جامعه و آثار عدمِتوجه به آن موردبررسی قرار گرفته شده است.
Today, in most legal systems in the world, victimization accounted large share of studies and has great importance. Accordingly, one of the various studies in victimology is justice victimology that analyzes role criminal justice institute on harm to its clients. The examples of the the subject that can be imposed on all those engaged in procedure are imposition of economic costs, inappropriate behavior of judicial factors. To identify the cause and correct analysis should explain Labeling Theory well known. Based on this theory, when criminal exist that legislators criminalize with arbitrary decisions that varies in time and space, or behaviors that somewhere else is permissible and acceptable. In this article, with analysis of justice victimology, its consequences in terms of labeling theory, its destructive effects on the individual and society and effects of lack of attention has explained.
Machine summary:
قرباني شناسي قضايي برمبناي نظريۀ برچسب زني و راهکارهاي پيشگيري از آن * تهمينه شاهپوري ** محمدمتين پارسا** ـ دکتر نبي اله غلامي چکيده : امروزه در اغلب نظام هاي حقوقي دنيا، بزه ديدگي سهم عمده اي از مطالعات را به خود اختصاص داده و از اهميت فراواني برخوردار است .
اين نوشتار با درک اهميت اين موضوع ، به دنبال بررسي مفهوم قرباني قضايي و مهم ترين راهکار پيشگيري از وقوع آن مي باشد ١- قرباني قضايي و اجرايي ؛ مفهوم ، قلمرو و آثار ماده ١ بخش الف از اعلاميه اصول بنيادي عدالت براي بزه ديدگان جرم ، مجمع عمومي سازمان ملل متحد (١٩٨٥) بزه ديده را چنين تعريف مي کند: «بزه ديدگان اشخاصي اند که در پي فعل ها يا ترک فعل هاي ناقض قوانين کيفري دولت هاي عضو ازجمله قوانيني که سوءاستفاده هاي مجرمانه از قدرت را ممنوع کرده اند ـ به صورت فردي يا گروهي به آسيب ـ ازجمله آسيب بدني و رواني ـ درد و رنج عاطفي ، زيان اقتصادي يا آسيب اساسي به حقوق بنيادي خود دچار شده اند.
Uli Orth, “Secondary Victimization of Crime Victims by Criminal Proceeding,” Social Justice Research 15(4) (December 2002): 325 276 مجلۀ پژوهشهاي حقوقي ٤٢ (٢-١٣٩٩) است و اعمال چيزي غير از آن درصورت اثبات گناهکاري نيز، خود بزه ديدگي است و ازآنجاکه اکثريت افراد جامعه را کساني تشکيل مي دهند که به قوانين احترام مي گذارند و درمقابل عدة قليلي از آن عدول مي کنند، با توسّل به شکنجه ، قاضي ممکن است و احتمال زياد دارد به شخص بي گناهي خشونت روا بدارد.