Abstract:
مفهوم هرمنوتیک سوژه در نزد فوکو، فضا را برای شکل تازهای از مطالعاتِ خود، واکاوی نسبت حقیقت و سوژه، و توسعۀ معرفت به مکانیسمهای مراقبتِ نفس فراهم آورد. از نظر فوکو، هرمنوتیک سوژه برخلاف تکنولوژیهای سنتّیِ خود، شکل سادهای از یک کردار مراقبتِ نفس برای دستیابی به قسمی تعالی اخلاقی نیست؛ بلکه سراسر سامانۀ علوم انسانی، ادبیات مدرن و دانشهای همبستۀ آنها را صورتبندی و فرّآوری مینماید. در اینجا دیگر نه اجباری بیرونی برای افشا و در معرض تأویل قرار دادنِ خود، بلکه قسمی میل مرَضی به تخلیۀ مکنونات درونی به مثابه یک متن، و در پیشگاه امر نمادین قابل تشخیص است. این اشتیاق مفرط و انحرافی به امر نمادین که مفصلبندی منفعلانهای از میل سوژه را هدفگذاری میکند، میتواند به مثابه امری مرضی، سمپتومشناسی گردد. در پژوهش حاضر، پنج سمپتوم بالینی شامل دروننگری، وجه نارسیسیستی، مازوخیستی، وسواسی و زنانگی زبان در هرمنوتیک خودِ مورد نظر فوکو و در چارچوب مبانی روانکاوی فرویدی، شناسایی گردید. سمپتومهایی که همگی سویهای نوروتیک داشته و حاکی از آنند که میتوان هرمنوتیک خود را در کلاسهبندیِ اختلالات میل، در دستۀ نِوروزها قرار داد. اختلالی که ویژگی بنیادی آن مغلوب شدنِ اید (ناخودآگاهی) به مثابه مکان هندسیِ اصل لذت، در برابر اصل واقعیت و نمودهای خارجی آن (فرهنگ، اخلاق، قانون و..) است.
The hermeneutic of the self concept in Foucault’s workprovided a condition for a new form of his study, an analysisof the relationship between truth and the subject, and the development of knowledge into the mechanisms of self-care. For Foucault, the hermeneutics of the subject, unlike its traditional technologies, is not a simple form of an act of self-care to achieve some degree of moral excellence; rather, it formulates and processes the entire humanities system, modern literature, and related sciences. Here it is no longer an external coercion to reveal and interpret oneself, but a kind of morbid desire to empty the inner secrets as a text, and in the presence of the symbolic. This excessive and deviant longing for the symbolic, which targets passive articulation of the subject's desire, can be symptomatic as a pathological thing. In the present study, five clinical symptoms including introspection, narcissistic aspect, masochism, obsession and femininity of language were identified in Foucault's hermeneutics of the subject and within the framework of Freudian psychoanalytic principles. Symptoms that all have neurotic aspects and indicate that hermeneutics can be placed in the category of neuroses in the classification of desire disorders. A disorder whose fundamental characteristic is the defeat of the ego (unconsciousness) as the geometric location of the principle of pleasure, against the principle of reality and its external manifestations (culture, ethics, law, etc.).
Machine summary:
(Foucault 2010: 304) از گفته های اخیر فوکو میتوان سه ممیزۀ هستیشناختی اساسی را در حـوزۀ هرمنوتیـک خود استنباط کرد: نخست ، هرمنوتیک خود برخلاف تکنیک مسیحی «exagoreusis» بـیش از این که بر وجه شفاهی زبان (آن گونه که هر مسیحی مؤمن در کلیسا و در پیشگاه پـدر معنـوی به افکار یا اعمال گناه آلود خود شفاهاً اعتراف می کند) استوار باشـد مـاهیتی نوشـتاری دارد؛ دوم ، هرمنوتیک خود به مثابۀ تکنیک دیگر عاملی برای فراوری گناه کار توبه کننده به سـوژه ای رستگار و سعادت مند نیست ، بلکـه گسـترۀ عملکـرد آن تمـام دانـش هـای انسـانی، فلسـفه ، اخلاق ، ادبیات ، و هنرها را در بر میگیرد.
٢٤١ تکنیکی معطوف به کنترل و مراقبت دینی نیست ، بلکه گسترۀ عملکرد آن نظارت بر تمامیـت ساحت فرهنگی انسان مدرن به منظور تولید سوژه ای به هنجار و کنترل شده را شامل میشـود؛ سوم ، اگرچه هرمنوتیک خود نیز به مانند «exagoreusis» به برون ریـزی زبـانی خـود دربرابـر دیگری معطوف است ، اما در این جا دیگری نه الزاماً سوژۀ منفرد ناظر (هم چون پدر معنـوی ) بلکه عبارت از دیگری بزرگ یا ساحت کلی امر نمادین ٢ است .
براسـاس روان کـاوی فرویدی، اگرچه نارسیسیسم بر نوعی خودشیفتگی مرضی دلالت دارد که در آن خود سـوژه به ابژۀ میل خویش بدل می شود، اما برخلاف این نمود ظاهری که سـازوکار نارسیسیسـم بـر نوعی ایدئال سازی از خود و عدم گشودگی نسبت به دیگری استوار است ، ایـن انحـراف در ٢٤٨ غرب شناسی بنیادی، سال یازدهم ، شمارۀ دوم ، پاییز و زمستان ١٣٩٩ اعماق خود بر قسمی احساس حقارت سوژه دربرابر واقعیت بیرونـی مبتنـی اسـت (فرویـد ١٣٩٧: ١٦٠).