Abstract:
حرکت نهاد استانداردگذار در ایران به سمت به کارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی، و اهمیت نقش قوانین مالیاتی در حسابداری در ایران، توجه به ابعاد نظری بحث حسابداری مالیات بر درآمد را بیش از پیش با اهمیت نموده است. در همین راستا، در این پژوهش رویکردهای مختلف حسابداری مالیات بر درآمد از ابعاد نظری و تاریخی مورد بررسی قرار گرفته و مهم ترین مولفه های هر رویکرد، با توجه به ادبیات پژوهش، استخراج و با استفاده از روش پیمایشی و پرسش نامه به 52 صاحبنظر ارائه گردیده است. پرسش نامه در سه حوزه: رویکرد تخصیص یا عدم تخصیص(30 گویه)، رویکردهای مختلف در تخصیص(46 گویه)، و موارد افشا(13 گویه) تنظیم گردیده است. نتایج نشان میدهد که رویکرد تخصیص(در مقابل رویکرد عدم تخصیص)، رویکردهای تخصیص جامع و ترازنامهای (در مقابل رویکردهای تخصیص جزیی و سود و زیانی) در مورد بخش های اول و دوم و یازده نوع افشا در خصوص حوزه سوم(افشا) تایید شد. این نتایج برای نهاد استانداردگذار میتواند سودمند باشد.
Abstract: move of the standard setters in Iran towards the employment of international financial reporting standards and the importance of the role of tax laws in accounting in Iran have given attention to the theoretical aspects of accounting for income tax. In this regard, in this research, different approaches to tax accounting on income from theoretical and historical aspects have been investigated and the most important components of each approach, according to the research literature, have been extracted and submitted to 52 questionnaires. . A questionnaire was arranged in three areas: allocation or non-allocation approach (30 items), different approaches to allocation (46 items), and disclosure cases (13 items). The results show that the allocation approach (versus the non-allocation approach), comprehensive allocation approaches, and balance sheet approaches (versus partial allocation and income approaches) to the first and second and eleventh categories of disclosure in the third area ( Disclosure) was confirmed.These results can be beneficial for the standar setter.
Machine summary:
در همین راستا، در این پژوهش که طی سالهای 1396 و 1397 انجام گرفت، رویکردهای مختلف حسابداری مالیات بر درآمد از ابعاد نظری و تاریخی مورد بررسی قرار گرفته و مهمترین مولفههای هر رویکرد، با توجه به ادبیات پژوهش، استخراج و با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه، به 52 صاحبنظر ارائه گردیده است.
مساله اصلی این پژوهش نیز به شرح ذیل است: چارچوب مناسب حسابداری مالیات بر درآمد در ایران کدام است؟ لذا در این پژوهش، با نگاه نظری و تاریخی، رویکردهای مختلف حسابداری مالیات بر درآمد بررسی و با تنظیم 89 گویه در سه حوزه رویکرد تخصیص یا عدم تخصیص، رویکردهای مختلف حسابداری مالیات بر درآمد و موارد افشای مرتبط با این حوزه، از 52 صاحبنظر مورد پرسش قرار گرفته است و پس از آزمون فرضیههای طراحی شده، رویکردی که از نظر آنها برای شرایط داخلی مناسب باشد، استخراج شده است.
رویکرد مالیات جاری تحت این رویکرد که گاهی با عنوان "رویکرد مالیات پرداختنی جاری2" نیز مورد اشاره قرار میگیرد، فقط هزینه مالیات جاری، یعنی مبلغی که بر مبنای سود دوره جاری و مطابق قواعد تعیین شده توسط مراجع مالیاتی تعیین میشود، در صورتهای مالی شناسایی میشود.
این رویکرد همچنین الزام میکند که هر بخش از مالیات وضع شده برای دوره جاری که مربوط به درآمدها و هزینههای دوره بعد است در قالب یک دارایی یا بدهی در نظر گرفته شده و سپس در دورهای که آن قلم مربوطه شناسایی میشود، دارایی یا بدهی مالیاتی باید به عنوان درآمد یا هزینه لحاظ گردند.
Financial accounting for deferred taxes: A systematic review of empirical evidence.
Accounting principles and income-tax allocation.