Abstract:
در این مطالعه رابطه میان نرخ بیکاری و اقتصاد زیرزمینی در ایران در طول دوره زمانی 1394-1352 بررسی میشود. برای این منظور ابتدا با استفاده از روش علل چندگانه – شاخص چندگانه سری زمانی از اندازه اقتصاد زیرزمینی و مهمترین علل و آثار در ایران برآورد شده است، سپس به بررسی رابطه علیت بین اقتصاد زیرزمینی و نرخ بیکاری در ایران در دوره زمانی مربوطه پرداخته شده است. در این مطالعه علاوه بر رابطه همجمعی اقتصاد زیرزمینی و بیکاری، با استفاده از آزمون علیت تودا و یاما موتو رابطه علیت میان اقتصاد زیرزمینی و نرخ بیکاری نیز آزمون شده است. در مورد اقتصاد زیرزمینی نتایج تحقیق نشاندهنده این است که به ترتیب سطح عمومی قیمتهای کالا و خدمات، نرخ بیکاری، باز بودن تجاری و بار مالیاتی مهمترین علل پیدایش اقتصاد زیرزمینی در ایران میباشند و مهمترین اثرات اقتصاد زیرزمینی به ترتیب بر بازار پول، بازار عوامل تولید (مصرف انرژی) و بازار کالا و خدمات (تولید ناخالص داخلی) میباشد. اندازه اقتصاد زیرزمینی در طول دوره مورد تحقیق رشد قابل ملاحظهای داشته است؛ هرچند در دهه 50 و 60 از رشد کمتری برخوردار بوده اما در دهه 70 و 80 روندی کاملا صعودی دارد، بهطوریکه اندازه اقتصاد زیرزمینی در ایران از 7 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1353 به5/36 در سال 1394 رسیده است. آزمون همجمعی یوهانسون نشاندهنده رابطه بلندمدت میان اقتصاد زیرزمینی و نرخ بیکاری است و همچنین علیت انجام شده حاکی از وجود علیت یکطرفه از بیکاری به اقتصاد زیرزمینی میباشد.
In this study investigated relationship between IRAN underground economy and unemployment rate for annual data during the period 1973-2015. therefore first , estimated underground economy white using multiple indicator-multiple causes(MIMIC) and next, investigated relationship between underground economy and the unemployment rate. in this paper Furthermore, co-integration relationship between the underground economy and unemployment rate tested causality relationship between underground economy and the unemployment rate with Toda- Yamamoto approach. resulte indicated The underground economy has been rising during study priod Although shown fluctuation in the first half of the period. So that has been increased from 7% in 1973 to 36/5% in 2015. Johansson co-integration test point out the existence of a long-run relationship between the underground economy and unemployment rate and also causality test indicated unidirectionalcausation that runs from unemployment rate to underground economy.