Abstract:
در مبانی نظری اقتصاد شهری، محیط های شهری بزرگ و متراکم به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر بهره وری نیروی کار شناخته می شوند. بیش از 53 درصد از جمعیت شهری ایران (5/39 درصد از کل جمعیت کشور) تنها در 32 شهر ساکن هستند که محیط های شهری بزرگ و با چگالی بالا را به وجود آورده اند. حال سوال این است که آیا این تمرکز جمعیت توانسته است بر بهره وری نیروی کار در ایران تاثیرگذار باشد یا خیر؟ این پژوهش با به کارگیری الگوی خود توضیحی با وقفه های گسترده(ARDL) در دوره زمانی 1395-1355، به بررسی تأثیرتمرکز جمعیت شهری بر بهرهوری نیروی کار پرداخته است. بدین منظور از متغیر نسبت جمعیت ساکن در شهرهای بالای 250 هزار نفر جمعیت به کل جمعیت شهری، به عنوان شاخصی برای سنجش تمرکز جمعیت استفاده شده است. نتایج تحقیق تأثیر مثبت و معنی دار تمرکز جمعیت شهری بر بهره وری نیروی کار را با ضریب 22/0 نشان می دهد. همچنین نتایج الگوی تصحیح خطا (ecm) معنی دار بوده و نشان می دهد که در هر دوره، 35 درصد از عدم تعادل در بهره وری نیروی کار تعدیل شده و به سمت روند بلندمدت خود نزدیک می شود.
Machine summary:
همچنين نتايج الگوي تصحيح خطا (ecm) معنيدار بوده و نشان ميدهد که در هر دوره ، ٣٥ درصد از عدم تعادل در بهره وري نيروي کار تعديل شـده و بـه سـمت روند بلندمدت خود نزديک ميشود.
در مباني نظري اقتصاد شهري، محيط هاي شهري بزرگ و متراکم بـه عنـوان يکـي از عوامـل تشـکيل و افزايش سرمايه انساني شناخته ميشوند که ميتواند بر ميزان بهره وري نيروي کار تأثيرگذار باشد که در ادامه به اين مباني پرداخته شده است .
تغييرات تعداد و جمعيت شهرهاي بالاي ٢٥٠ هزار نفر (١٣٩٥-١٣٥٥) (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: سالنامه هاي آماري مرکز آمار ايران (سال هاي مختلف ) و محاسبات محقق در مباني نظري اقتصاد شهري تمرکز جمعيت به عنوان يک عامل تأثيرگذار بر بهره وري نيـروي کار شـناخته شـده اسـت .
در اين گزارش ، افزايش اندازه بازار و تخصصي شدن مشاغل و نيز افـزايش تعـداد انديشه هاي جديد به دليل افزايش تراکم جمعيت ، به عنوان دو مسير براي اثرگذاري تـراکم جمعيـت بر بهره وري نيروي کار بيان شده است .
از آنجـايي کـه نتـايج سرشـماريهـاي جمعيتي در ايران نشان دهنده افزايش تراکم جمعيت در شهرها است ، اين مقاله با هدف بررسي تـأثير چگالي جمعيت در شهرهاي بزرگ بر بهره وري نيروي کار انجام گرفته است .
٤. مدل مورد استفاده در تحقيق در اين مقاله مطابق با مباني نظري مطـرح شـده در بخـش دوم بـه بررسـي تـأثير چگـالي جمعيـت بـر بهره وري نيروي کار پرداخته ميشود.