Abstract:
مهاجرت پدیده‌ای پیچیده و چندوجهی است که همواره مورد توجه بسیاری از محققان علوم مختلف قرار گرفته است. در این مطالعه به بررسی موضوع مهاجرت از منظر اقتصادی می‌پردازیم. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی رابطه بین بیکاری و نر خ خالص مهاجرت است. در این راستا رابطه بین این دو متغیر با استفاده از داده‌های تمامی شهرستان‌های کشور طی دوره زمانی 95-1385، با رویکرد علیت فضایی مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس به برآورد مدل مهاجرت با روش اقتصادسنجی فضایی پرداخته می‌شود. نتایج حاصل از آزمون علیت فضایی موید وجود رابطه علّی بین خالص مهاجرت و بیکاری است و جهت رابطه از بیکاری به خالص مهاجرت می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از برآورد مدل مهاجرت با استفاده از روش وقفه فضایی متغیرهای توضیحی (SLX) بیانگر آن است که از بین متغیرهای تحقیق، متغیرهای نرخ بیکاری، سهم اشتغال صنعتی، تولید ناخالص داخلی سرانه، سهم جمعیت جوان از کل جمعیت و تحصیلات مهم-ترین عوامل موثر بر خالص مهاجرت بوده و دارای اثرات مستقیم و سرریز فضایی معناداری بر خالص مهاجرت هستند. همچنین متغیر بیکاری به عنوان اصلی‌ترین متغیر مطالعه حاضر دارای اثر مستقیم منفی و اثر سرریز فضایی مثبت بر خالص مهاجرت است. به عبارت دیگر افزایش بیکاری در یک شهرستان موجب کاهش خالص مهاجرت در آن شهرستان و افزایش خالص مهاجرت در شهرستان‌های مجاور می‌شود.
Migration is a complex and multi-dimensional phenomenon that always has been of interest to many researchers in various sciences. In this study, the migration issue from an economic standpoint has been studied. The main purpose of the present study is to investigate the relationship between unemployment and net migration. To this aim, using the data of all cities in Iran during the period of 2007-2017, the relationship between the two aforementioned variables has been examined via a spatial causality approach, and afterwards the migration model has been estimated through the spatial econometric method. The obtained results confirm the existence of causality between net migration and unemployment so that the direction of this causality is from unemployment to net migration. Moreover, the derived results from the estimation of migration model using spatially lagged explanatory variables model (SLX), specify that unemployment rate, industrial employment share, GDP per capita, the young population share of total population, and education play the most crucial role in the net migration model, also these variables have significant direct and spillover effects on net migration. It is noteworthy that unemployment, as the key variable of this study, has a negative direct effect and a positive spatial spillover effect on net migration. In other words, however rising unemployment in a city can decrease the net migration in that city, the net migration in the nearby cities will be increased.
Machine summary:
در اين راستا رابطه بين اين دو متغير با استفاده از داده هاي تمامي شهرستان هاي کشور طي دوره زماني ٩٥-١٣٨٥، با رويکرد عليت فضايي مورد بررسي قرار مي گيرد و سپس به برآورد مدل مهاجرت با روش اقتصادسنجي فضايي پرداخته مي شود.
همچنين نتايج حاصل از برآورد مدل مهاجرت با استفاده از روش وقفه فضايي متغيرهاي توضيحي (SLX) بيانگر آن است که از بين متغيرهاي تحقيق ، متغيرهاي نرخ بيکاري، سهم اشتغال صنعتي ، توليد ناخالص داخلي سرانه ، سهم جمعيت جوان از کل جمعيت و تحصيلات مهم -ترين عوامل مؤثر بر خالص مهاجرت بوده و داراي اثرات مستقيم و سرريز فضايي معناداري بر خالص مهاجرت هستند.
در اين زمينه مطالعات انجام شده نشان ميدهد تفاوت هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و نحوه برخورداري مناطق مختلف يک کشور از امکانات و زيرساخت ها، منجر به ايجاد انگيزه مهاجرت براي افرادي ميشود که در نقاط کم برخوردار زندگي ميکنند.
در اين راستا ابتدا رابطه بين اين دو متغير با استفاده از رويکرد عليت فضايي مورد بررسي قرار ميگيرد و سپس مدل مهاجرت براساس مباني نظري و داده هاي موجود و با روش اقتصادسنجي فضايي مورد برآورد قرار خواهد گرفت .
1. Moran’s I (به تصویر صفحه مراجعه شود) مطابق نتايج و با توجه به رد فرض صفر آزمون موران تک متغيره مبني بر استقلال فضايي هر يک از متغيرها، وجود اثرات فضايي در هر دو متغير خالص مهاجرت و نرخ بيکاري مورد تأييد قرار ميگيرد.
(
, 
, 
)
