Abstract:
در این مقاله با استفاده از مدلسازی ترکیبی چارچوب داده-ستانده و تکنیک MICMAC که رویکردی است تلفیقی، به ارزیابی تعاملات میانبخشی تمامی بخشها و فعالیتهای اقتصاد ایران بر پایه جدول تجمیعی داده-ستانده آماری 5 دوره از سال 1352 تا سال 1390 در 15 بخش اصلی، پرداختهشده است و نتایج تعاملات در استخراج اولویتهای بخشی، تحلیل شدت نفوذ و وابستگی واسطهای بین بخشی به کار گرفتهشده است. نتایج بیانگر آن است که بخش «دام و شیلات» در هر 5 دوره، ماهیتی خودمختار از خود نشان داده است و بخش «صنعت» بهعنوان حساسترین بخش ایران، تنها بخشی است که همواره بخشی پیوندی بوده است بهطوریکه کوچکترین تغییرات موجب ایجاد تغییرات زنجیرهای در سایر بخشهای اقتصاد میشود. سایر بخشهای اقتصاد ایران رفتاری متفاوت در دورههای مختلف از خود داشتهاند. به این معنا که در بازههایی ماهیتی مستقل، وابسته، خودمختار و پیوندی داشتهاند. مطابق نتایج سیاستی پژوهش، سیاستگذار میتواند با تمرکز بر بخش صنعت با ماهیتی پیوندی بهعنوان نقطه عطف مرتبط با پیوندهای پسینی و پیشینی جهت توسعه و امتداد زنجیره تامین، بخشهای منعطفتر اقتصاد ایران را از حیث ساختار با توجه به نتایج MICMAC شناسایی کرده و در جهت ایجاد تغییرات ساختاری اقتصاد ایران برنامهریزی کند.
In this paper, the hybrid modeling of Input-Output framework and MICMAC technique have been used to evaluates the inter-sectoral interactions between all sectors and activities of Iran’s economy based on the statistics aggregate Input-Output tables for five periods from 1973 to 2011. The main 15 sectors are elaborated and the results of the interactions were used to extract sectoral priorities and to analyze the influence intensity and inter-sectoral interdependency. The results imply that the “fishing and aquaculture “sector has been autonomous in all the five periods and the “industry” sector, as the most sensitive sector of Iran’s economy, has been always a linkage sector so that the smallest changes in it, will lead to a chain effect changes in other sectors of the economy. Other sectors have various behavior during different periods. In other words, they have shown linkage, autonomous, dependent and independent nature. According to research policy results, policymakers can focus on industry sector with a linkage nature as a turning point related to backward linkages and forward linkages, in order to achieve development and extension of supply chain, and identify the more flexible sectors of Iran's economy in terms of structure according to MICMAC results, and plan to make structural changes to the Iranian economy.
Machine summary:
com در اين مقاله با استفاده از مدل سازي ترکيبي چارچوب داده -ستانده و تکنيک MICMAC که رويکردي است تلفيقـي، بـه ارزيابي تعاملات ميان بخشي تمامي بخش ها و فعاليت هاي اقتصاد ايران بر پايه جـدول تجميعـي داده -سـتانده آمـاري ٥ دوره از سال ١٣٥٢ تا سال ١٣٩٠ در ١٥ بخش اصلي، پرداختـه شـده اسـت و نتـايج تعـاملات در اسـتخراج اولويـت هـاي بخشـي، تحليل شدت نفوذ و وابستگي واسطه اي بين بخشي به کار گرفته شده است .
ارائه شـاخص هـايي همچـون ضـريب نفوذ يا ضريب تعامل هر بخش ، نرمالايزسازي بر اساس داده ها و ستانده هاي مجموع بخش ها، توان محاسبه اثرات غيرمستقيم در هر سطح از اثرات غيرمستقيم ، محاسبه ماتريس اثرات کـل کـه شـامل مجموع اثرات مستقيم و اثرات غيرمستقيم در تمام حلقه هاي اثر غيرمستقيم ، ارائه نظام اولويت بندي بـر اسـاس تـأثير و تـأثرات هـر بخـش بـا سـاير بخـش هـا، امکـان ورود بردارهـايي همچـون بـردار ارزش افزوده ، تقاضاي نهايي، اشتغال و حتي بهره وري در محاسبات ماتريسي، همـه از مزايـاي ايـن روش است و اين در حالي است که همه اين مزايا در عرض يکديگر قابل بررسي و محاسبه هستند.
ذيلاً به مرور برخي از مطالعات انجام شده در خصوص بررسي روابط بين بخش هاي اقتصادي با رويکرد جداول داده -ستانده پرداخته ميشود: حکيمي پور و اکبريان (١٣٩٥) در پژوهش خود با هـدف تعيـين بخـش هـاي کليـدي اقتصـاد ايران ، روش بردار ويژه را به کار گرفته است که بر اساس نتايج جدول داده -ستانده سـال ١٣٩٠ بـا تحليل داده هاي حاصل از آن به اين نتيجه دست مييابند که باوجود ضريب همبستگي بسيار بالاي روش راسموسن و روش بردار ويژه ، تعـداد ١٦ بخـش ، بـر مبنـاي روش سـنتي راسموسـن و تعـداد ٤بخش بر مبناي روش بردار ويژه به عنوان بخش هاي کليدي اقتصاد ايران مطرح هستند.