Abstract:
مقاله حاضر به تبیین سازوکار اثرات تکانه ای افزایش قیمت محصولات کشاورزی با وجود نوسانات ارزی، شوک نفتی و تحریم بر نارضایتی های اجتماعی و ادوار تجاری کشور با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری SVAR برای سالهای 1370-1397 می پردازد. براساس نتایج تخمین مدل SVAR؛ یک تکانه وارده از ناحیه قیمت نفت، به اندازه 74 درصد باعث افزایش شکاف تولید و 91 درصد کاهش کیفیت مقررات در کشور می شود، همچنین یک تکانه وارده از ناحیه نرخ ارز به ترتیب باعث افزایش 82 درصد شکاف تولید و 12 درصد کاهش کیفیت مقررات می شود. همچنین یک تکانه وارده از ناحیه قیمت محصولات کشاورزی با تاثیرپذیری از تحریم، باعث افزایش 2 درصدی شکاف تولید و 9 درصدی کاهش کیفیت مقررات می شود. بعبارتی تاثیر درآمد نفت برروی تولید در بخش کشاورزی و کیفیت مقررات درایران به این میماند که افزایش درآمدهای نفتی عمدتاً به خوبی مدیریت نشده و در عوض سرمایهگذاری های بلند مدت صرف مخارج کوتاه مدت گشته که نتیجه آن چیزی جز تورم و افزایش شکاف تولید و کاهش کیفیت مقررات نبوده است. هزینه ای که اقتصاد ایران در اثر عدم اعتماد و عدم قطعیت و تحریم های اقتصادی می پردازد، خیلی بالا می باشد. دلیل اثرگذاری تکانه های نفتی، ارزی و قیمتی بر تولید در بخش کشاورزی در اقتصاد ایران، این عدم اعتماد، عدم قطعیت و عدم کارآیی است که در نتیجه آن سرمایه گذاری در بخش کشاورزی به اندازه کافی صورت نمی گیرد.
Machine summary:
با توجه به اينکه در مطالعات پيشين ، مسئله تحقيق حاضر به شـکل مسـتقيم بررسـي نشـده اسـت ، مطالعه حاضر شکل تکميلي به بررسي اثرات تکانه اي افزايش قيمت محصولات کشاورزي با وجـود نوسانات ارزي، شوک نفتي و تحريم بر نارضايتي هاي اجتماعي و ادوار تجـاري کشـور مـي پـردازد؛ که نتايج مطالعه پيش رو به خـاطر وابسـتگي اقتصـاد ايـران بـه درآمـدهاي نفتـي و آسـيب پـذيري از تکانه هاي نفتي و ارزي ميتواند ما را در روشن شدن ايـن مسـئله يـاري کنـد؛ کـه آيـا نتـايج مطالعـه حاضر با به کارگيري متغيرهاي کامل تر و همچنين روش اقتصادسنجي قوي، همسو با مطالعات پيشين در داخل و خارج از کشور است و اسـتفاده از ايـن عقـود تـا چـه انـدازه توانسـته بـر نارضـايتيهـاي اجتماعي و ادوار تجاري کشور تأثيرگذار باشد که با طراحي مدل خودرگرسيون بـرداري سـاختاري SVAR براي اقتصاد ايران و دوره زماني ١٣٩٧-١٣٧٠ به تجزيه و تحليل نتايج خـواهيم پرداخـت .
در معادلـه چهـارم نـرخ سود واقعي (تفـاوت نـرخ سـود تسـهيلات و تـورم ) وارد معادلـه مـيشـود و در معادلـه پـنجم بحـث سرمايه گذاري هاي فيزيکي مطرح ميشود که آيا منابع و درآمدهاي نفتي، تکانه هـاي ارزي و قيمـت محصولات کشاورزي با وجود اثرات تحريم به سرمايه گذاري در اقتصاد ايران اثرگذار است يا خيـر و اينکه چقدر اين سرمايه گذاري به توليد بيشتر يا کمتر منتج مـيشـود و منجـر بـه رضـايت منـدي يـا نارضايتي اجتماعي ميشود؛ بنابراين متغيرهـاي تشـکيل سـرمايه ثابـت ناخـالص بخـش کشـاورزي و شکاف توليد براي نشان دادن اثرات متغيرها بر ادوار تجاري ايران و کيفيت مقررات ٢ بـه عنـوان زيـر بخش شاخص حاکميتي و نشان دادن رضايت مندي يا نارضايتي اجتماعي وارد مـدل مـيشـوند؛ کـه ترتيب معادلات ساختاري در ماتريس زير بر اساس شرايط اقتصادي ايران طراحي شده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) يا در فرم گسترده داريم : ١.