بررسی و کشف مدل‌های ذهنی دانش آموزان متوسطۀ اول در خصوص مفهوم حجم Journal Article

Writer: وصالی، منصور ؛ زینوند فرد، هانیه ؛

مطالعات آموزشی و آموزشگاهی زمستان 1400 - شماره 29 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎32 page(s) - From 330 to 361 )

Keywords: حجم مدل‌های ذهنی تدریس teaching Mental Models Volume. دانش‌آموزان جسم مدل گزینۀ لیوان وزن انتخاب

Abstract:

برخی معلمان مفهوم حجم را به طور خاص تصور کرده و از آن استفاده می‌کنند ولی دانش‌آموزان بسته به تجربة شخصی و ماهیت فعالیتی که انجام می‌دهند، معانی خاص خود را به مفهوم حجم نسبت می‌دهند. این پژوهش به صورت پدیدارشناسی و با هدف شناسایی مدل‌های ذهنی دانش‌آموزان در خصوص مفهوم حجم انجام شده است. در این پژوهش 57 دانش‌آموز از پایه‌های هفتم، هشتم و نهم (23 نفر هفتم، 12نفر هشتم، 22 نفر نهم) سال تحصیلی 99-98 شرکت کرده‌اند که از این میان 25 دانش‌آموز برای مصاحبه به صورت هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش علاوه بر مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته، از پرسشنامة محقق‌ساخته نیز استفاده شده است. با مصاحبه و بررسی پاسخ‌های دانش‌آموزان به سؤالات پرسشنامه مشخص شد مدل‌های ذهنی دانش‌آموزان در خصوص مفهوم حجم را می‌توان در شش دسته طبقه‌بندی کرد. در دستة اول حجم جسم را همان وزن جسم تصور می‌کردند و در دستة دوم حجم به عنوان ظرفیت جسم )فضای خالی درون جسم) در نظر گرفته می‌شد. دسته سوم حجم را پربودن (به طور کامل) جسم تصور می‌کردند و دستة چهارم حجم را فضای اشغال شده توسط جسم تعریف می‌کردند. دستة پنجم حجم را وابسته به خصوصات هندسی (طول، عرض، ارتفاع و اندازه) در نظر می‌گرفتند و دستة ششم حجم را وابسته به عوامل دیگری (در بسته بودن جسم، جریان هوا در جسم، مقدار ماده اضافه شده در جسم، دارا بودن چهار گوشه در جسم، دارابودن اتم) تعریف می‌کردند.

Some teachers specifically conceive and use the concept of volume, but students attribute their specific meanings to the concept of volume depending on their personal experience and the nature of the activity they are doing. This study aimed to identify students' mental models regarding the concept of volume In this study, a researcher-made questionnaire was used so that 57 high school students from seventh, eighth and ninth grades (23 person seventh, 12 person eighth, 22 person ninth) in the 98-99 academic year participated in this study, of which 25 students were purposefully selected for the interview By interviewing and reviewing the answers of students it was determined that the students' mental models regarding the concept of volume can be classified into six categories. In the first group, the volume is related to the weight of the object, and in the second group, the volume was considered as the capacity of the object (empty space inside the object), and in the third group, the volume was thought to be the fullness of the object. In the fourth category, volume was defined as the space occupied by the object, and in the fifth category, volume was considered dependent on geometric properties (length, width, height and size), and in the sixth category, volume was dependent on other factors (in Closure of the object. Air flow in the object. The amount of substance added to the object. Having four corners in the object. Having atoms.

Machine summary:

از اين رو، نگارنده به انجام پژوهش در اين حوزه مصمم شد و در صدد پاسخ به اين سؤال بود که : دانش آموزان در مورد مفهوم حجم چگونه فکر ميکنند؟ بر اين اساس و با توجه به اينکه پژوهش مشابهي در اين زمينه در ايران انجام نشده است ، محقق بر آن شد تا با انجام يک تحقيق کيفي در صدد پيداکردن راهي براي کشف مدل هاي ذهني دانش آموزان متوسطۀ اول در زمينۀ مفهوم حجم باشد. در اين پژوهش هر سؤال پرسشنامه بر اساس مصاحبه و يادداشت هاي دانش آموزان کدبنديشده و به صورت مجزا تحليل شده است تا فضاي ذهني دانش آموزان در خصوص مفهوم حجم روشن شود. اين سؤال براي دانش آموزان پايۀ نهم متفاوت بوده و به صورت چهارگزينه اي مطرح شد: سؤال سوم : به نظر شما کدام گزينه در مورد حجم شکل هاي روبه رو (ليوان ) درست است ؟ ١. نمودار توزيع فراواني دليل انتخاب گزينۀ ١ در سؤال چهارم تصور دانش آموزان در خصوص «از بين رفتن حجم با پرشدن » و انتخاب اين گزينه اين است که : حجم جسم با پر شدن تمام ميشود و پلاستيک ب چون پر شده حجمي ندارد و فقط الف حجم دارد. نمودار توزيع فراواني دليل انتخاب گزينۀ ٣ در سؤال چهارم تصور دانش آموزان در خصوص «دارابودن وزن » در تحليل سؤال سوم بيان شده است اما در مورد «در بسته بودن » و انتخاب اين گزينه اين است که اگر جسمي سر آن بسته باشد، حجم دارد؛ چون در اين شکل سر پلاستيک ها بسته است ؛ بنابراين حجم دارند.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: