«منشآت» وحید قزوینی و بررسی ویژگی‌های سبکی آن Journal Article

منشآت یکی از آثار مهم وحید ‌قزوینی است؛ در این مقاله معرفی نسخه‌های خطی و بررسی ویژگی‌های سبکی این اثر به روش توصیفی ـ تحلیلی و در سه بخش صورت گرفته است؛ مختصات جمله‌ها، مختصات لفظی و مختصات ادبی و هنری. نتایج بحث بیانگر این است که نثر این اثر کاملا فنی و مصنوع است؛ به گونه‌ای که لغات عربی در آن زیاد به کار رفته، مترادفات لغوی، ترکیبی و جملهای بسیار مورد توجه قرار گرفته و زمینه‌ساز اطناب شده است و صنایع و محسنات بدیعی نیز کاربرد فراوانی داشته است.

» (صـفا، ۱۳۷۸، ۵/۲: ۱۳۴۶ - ۱۳۴۷) از وحيد قزويني آثاري به شرح زير به نظم و نثر باقي مانده است : آثار منظوم : ۱- ديوان ۲- خلوت راز ۳- عاشــق و معشــوق ۴- فتح نامه ۵- مثنوي آلات جنگي ۶- در وصــف طنبور ۷- در تعريف خرد ۸- در تعريف عمارت شــاهي ۹- در وصــف همايون تپه اشــرف ۱۰- گلزار عباسي ۱۱- ساقي نامه آثار منثور: ۱- تاريخ جهان آراي عباسي (عباس نامه ) ۲- منشآت ۳- اَلاُُصوُل الخَمَسه (اصول الدين ) ۴- رساله اي در علم حساب ۵- حاشيه اي بر تلخيص مقالات ارسطو از ابن رشد ۶- مرآت الاعجاز ۷- خوشنويسي (رشيدي، ۱۳۹۵: ۶۷۷) منشآت او با وجود اهميت ادبي و تاريخي تاکنون در ايران تصحيح و چاپ نشده و نگارنده ، کار تصحيح اين کتاب را بر اســاس نســخه هاي معتبر به عنوان رســاله دکتري در پيش گرفته اســت . » (خطيبي، ۱۳۷۵: ۳۵۸) وحيد قزويني نيز به صــورت محدود و بدون تنوع در کاربرد، از آيات و احاديث اســتفاده کرده اســت ؛ از لحاظ کيفيت ارتباط معنوي آيات و احاديث با عبارات فارســي، در اکثر موارد، به عنوان جزئي از جمله فارســي به کار رفته اســت ؛ در اين صورت «آيات و احاديث به طوري با معني کلام پيوستگي دارد که گويي خود، قسمتي از نثر است و اگر آن ها را از ميان کلام بردارند به کلّ ي رابطه عبارت گسيخته ميشود.