Abstract:
کتابهای درسی یکی از مهمترین منابع یادگیری، آموزش و تقویت هویّت ملّی و مذهبی هستند. در این میان کتابهای فارسی با توجّه به گنجایش آنان و بهرهگیری از انواع مختلف نوشته اعم از نثر، شعر، نمایشنامه، داستان و خاطره و... میتوانند نقش مهمی در تقویت عناصر هویّت ملّی و مذهبی میان دانشآموزان بهعنوان نسل آیندهساز ایفا نمایند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوا و متن کتابهای فارسی نونگاشت دورة متوسطة اول و دوم از نظر میزان توجه به عناصر هویّت ملّی و مذهبی است. جامعة آماری این پژوهش 5 جلد کتاب فارسی نونگاشت متوسطة اول و متوسطة دوم (دهم و یازدهم) است. نتایج کلیِ بهدستآمده نشانمیدهد که مجموعاً 204 مؤلفه ملّی و مذهبی در 5 جلد کتب نونگاشت فارسی متوسطة اول و دوم بهکار رفتهاست که از این تعداد 122 واحد یا 80/59% را مؤلفههای مذهبی و 82 واحد یا 19/40% را مؤلفههای ملّی و ایرانی تشکیلمیدهند. همچنین سهم مؤلفههای ملّی در کتابهای متوسطة اول 49 واحد یا 75/59% و در کتابهای متوسطة دوم 33 واحد یا 24/40% است. مؤلفههای مذهبیِ بهکاررفته در کتابهای متوسطة اول 91 واحد یا 59/74% و در کتابهای متوسطة دوم 31 واحد یا 40/25% است
Textbooks are one of the most important resources of learning, teaching and reinforcing national and religious identity. Meanwhile Persian textbooks with regard to their capacity and using different kinds of writing including prose, poem, drama, story, memory and so on can play an important role in reinforcing components of national and religious identity among students who are forward generation. This research is aimed at analyzing the content and text of newly printed Persian textbooks for middle and secondary schools from the viewpoint of attention to the components of national and religious identity. The overall results show that totally 204 components of national and religious components have been included in the text of 5-volume Persian textbooks for middle and secondary school. Out of these numbers 122 units or 59/8 percent is composed of religious components and 82 units or 40/19 percent is composed of national and Iranian components. In addition, the share of national components included in middle school books equals 49 units or 59/75 percent and in secondary school this number equals 33 units or 40/24 percent.
Machine summary:
بررسي چگونگي و ميزان نمود عناصر هويت ملي - مذهبي در کتاب هاي نونگاشت فارسي متوسطۀ اول و دوم علي بازوند١، مرتضي حسن زاده ٢ دريافت : ٩٨/١٢/١٣ پذيرش :٩٩/٣/٥ چکيده کتاب هاي درسي يکي از مهم ترين منابع يادگيري، آموزش و تقويت هويت ملي و مذهبي هستند.
هدف از پژوهش حاضر، تحليل محتوا و متن کتاب هاي فارسي نونگاشت دورة متوسطۀ اول و دوم از نظر ميزان توجه به عناصر هويت ملي و مذهبي است .
دربارة هويت ايراني، پايان نامه اي تحت عنوان «بررسي ميزان تأکيد کتاب هاي فارسي، تاريخ و تعليمات اجتماعي دورة راهنمايي بر هويت ايراني ـ اسلامي» از مولود سعوه در دانشگاه بوعلي سيناي همدان در سال ١٣٨٩ نوشته شده است .
منيره ملاصادقي پايان نامۀ کارشناسيارشد خود را در موضوع «نقش فعاليت هاي فرهنگي مدارس در شکل دهي به هويت ملي دانش آموزان » دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران در سال ١٣٨٧ انجام داده است .
در اين قسمت به تحليل محتواي کيفي کتاب هاي نونگاشت فارسي متوسطۀ اول و دوم و تجزيه وتحليل آن ها از نظر توجه به شاخصه هاي هويت ملي و مذهبي و جهت تقويت آداب ورسوم ايراني و آشنايي هرچه بيشتر دانش آموزان با فرهنگ و تمدن غني اين مرزوبوم در دورة اسلامي و خصوصا پيش از دورة اسلامي پرداخته ميشود: ١.