Abstract:
هدف از پژوهش حاضر تحلیل و شناسایی الگوی مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر شکل گیری الگوی امنیت دفاعی مردمی است. روش پژوهش، تحلیل محتوا و نحوه گردآوری دادهها ازطریق مطالعه کتابخانهای است. مقاله ابتدا به شناسایی و تحلیل مبانی مشروعیت در جمهوری اسلامی پرداخته است و بر این نکته تأکید دارد که فهم الگوی مشروعیت جمهوری اسلامی، متضمن عبور از سادهسازی و توجه به ابعاد چندگانه و پیچده مشروعیت در دورههای مختلف حیات نظام جمهوری اسلامی است. نویسندگان معتقدند گرچه الگوی سهگانه ماکس وبر شامل مشروعیت سنتی، فرهمندانه و قانونی در بحث مشروعیت میتواند نقطه آغازی برای بحث در مورد ابعاد مختلف مشروعیت در جمهوری اسلامی باشد؛ ولی همه ابعاد واقعیت را پوشش نمیدهد از این رو ضرورت دارد دو مؤلفه دیگر مشروعیتآفرین یعنی استقرار ملیگرایی مبتنی بر باور دینی و کارآمدی نیز به محورهای سهگانه وبر افزوده شود. بر این اساس میتوان از یک الگوی مشروعیت پنجگانه سخن گفت که شامل مشروعیت دینی ـ الهی، مردمی ـ قانونی، ملیگرایی دینی، فرهمندانه و کارامدی است که در کنار و درهمتنیده با یکدیگر، الگوی مشروعیت در نظام جمهوری اسلامی را شکل میدهند.در بخش دوم مقاله در مورد تأثیر این الگوی چندگانه و مؤثرِ ایجادکننده مشروعیت اجتماعی نیرومند بر شکلگیری الگویی در امنیت ملی در ایران بحث شده است که میتوان آنرا «الگوی امنیت دفاعی مردمی» نامید. مشخصه این الگو فراتررفتن از الگوهای کلاسیک دفاعی و استقرار آن بر حضور و نقشآفرینی مستمر و مؤثر مردم در فرایند دفاع از کشور و امنیت ملی است.
The purpose of this study is to analyze and identify the model of political legitimacy of the Islamic Republic of Iran and its impact on the formation of the model of public defense security. The research method is content analysis and how to collect data through library study. The article first identifies and analyzes the principles of legitimacy in the Islamic Republic and emphasizes that understanding the pattern of legitimacy of the Islamic Republic involves going through simplification and paying attention to the multiple and complex dimensions of legitimacy in different periods of the Islamic Republic. The authors believe that although Max Weber's triple paradigm of traditional, benevolent, and legal legitimacy in the discussion of legitimacy can be a starting point for discussing the various dimensions of legitimacy in the Islamic Republic; But it does not cover all aspects of reality, so it is necessary to add the other two components of legitimacy, namely the establishment of nationalism based on religious belief and efficiency, to Weber's three axes. On this basis, we can speak of a five-dimensional model of legitimacy, which includes religious-divine, popular-legal legitimacy, religious nationalism, benevolence and efficiency, which form the model of legitimacy in the Islamic Republic together.In the second part of the article, the effect of this multiple and effective model of creating a strong social legitimacy on the formation of a model in national security in Iran is discussed, which can be called the 'model of people's defense security'. The characteristic of this model is to go beyond the classic models of defense and establish it on the presence and continuous and effective role-playing of the people in the process of defending the country and national security.
Machine summary:
Weber نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ٢٠١ همکاري مردم با ولايت و رهبري است ؛ از اين منظر موضوع مقبوليت يا به تعبير برخي از متفکران اسلامي موضوع مشروعيت مردمي نظام سياسي اسلام در کنار مشروعيت الهي آن مطرح مـيشـود؛ يعني اگرچه مشروعيت و حقانيت قدرت از نگاه اسلام صرفا جنبه الهي دارد اما پـذيرش قـدرت از سوي مردم واقعيتي است که بدون آن نظـام سياسـي نمـيتوانـد جنبـه عملـي و اجرايـي در عرصـه اجتماع پيدا کند (نصري، ١٧:١٣٩٠).
در جمهوري اسلامي ايران به موازات روي کارآمدن دولت هاي جديد و شکل گيـري گفتمان سياسي رسمي، بحث مشروعيت نظام طبق قانون اساسـي ميـان سـه تعبيـر وبـري از سـاختار اقتداري (کاريزماتيک ، سنتي و قانوني) در نوسان بوده است و با غلبه وجهي از اين اقتدار بر وجـوه ديگر در دوره هاي مختلف همراه شده است .
اما در مورد تحولات نظام سياسـي ايـران ، فـراز و فرودهـاي موجـود در آن ، همچنـين نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ٢٠٣ توجه به مشروعيت چندگانه (منشوري)، نقش امنيت دفاعي و حضور مردم در مقبوليت و حقانيـت جمهوري اسلامي پژوهش کاملي صورت نگرفته است .
بيژني و همکاران (١٣٨٨) در پژوهشي با عنوان «مشروعيت قانوني، در گفتمان هاي سياسي رسمي نظامي جمهوري اسلامي ايـران ١٣٥٧-١٣٨٦» با تأکيد بر انواع سه گانه مشروعيت سياسي در انديشه ماکس وبر معتقد اسـت کـه از ابتـداي پيـروزي انقـلاب اسـلامي، مشـروعيت قـانوني نظـام سياسـي همـواره در سـايه مشـروعيت کاريزماتيک و پس از آن در حاشيه مشروعيت سنتي قرار داشته و به نظر ميرسد اين روند در آينده نيز همچنان تقويت شود.