Abstract:
اندیشه‌های اخلاقی در شعر حافظ جایگاه ویژه‌ای دارند. شعر حافظ مملو از مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی و انسانی است که هرکدام برای نوع بشر درس زندگی به‌شمار‌می‌روند. پند و اندرزهای اخلاقی حافظ که بسیاری از آنان ریشه در تعالیم دین مبین اسلام دارد، رهنمودهایی برای زندگی هستند که با دقت و ظرافت ادبی، راه و رسم خوب‌زیستن را به انسان نشان‌می‌دهد. حافظ شاعر اندیشه‌های ناب انسانی است که معنویت حاکم بر اشعار او ریشه در آیات قرآن و آحادیث و روایات دینی دارد که جامعه را به‌سمت فضائل اخلاقی رهنمون می‌سازد. اشعار حافظ دربارۀ اخلاق و ارزش‌های اخلاقی چنان زیبا و هنرمندانه سروده‌شده‌اند که می‌توان او را یک جامعه‌شناس صاحب‌سبک در‌زمینه آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی دانست. این پژوهش به‌روش توصیفی - تحلیلی بر آن است تا علاوه‌بر بررسی ریا و اخلاص از منظر آیات و احادیث و تبیین معنا و مفهوم آن‌ها، دیدگاه این شاعر بزرگ را با ارائه شواهد شعری در خصوص این دو خصیصه بررسی کند.
Moral thoughts have a special place in Hafez's poetry. Hafez's poetry is full of moral and human concepts and values, each of which is a lesson in life for human beings. Hafez's moral advice, many of which are rooted in the teachings of Islam Hafez is a poet of pure human ideas whose spirituality is rooted in the verses of the Qur'an and the hadiths and narrations that society leads to moral virtues. Hafez's poems on morality and moral values are so beautifully and artistically composed that he can be considered as a sociologist with a style in the field of cultural and social harms. This descriptive-analytical research aims to study hypocrisy and sincerity from the perspective of verses and hadiths and explain their meaning and concept, to study the perspective of this great poet by providing poetic evidence about these two features.
Machine summary:
حافظ شاعر اندیشه‌های ناب انسانی است که معنویت حاکم بر اشعار او ریشه در آیات قرآن و آحادیث و روایات دینی دارد که جامعه را به‌سمت فضائل اخلاقی رهنمون می‌سازد.
و به همین دلیل نیز شاعران و نویسندگان به عنوان زبان گویای اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند و آسیب‌ها و چالش‌های موجود در آن را می‌بییند، همواره بر‌آن بوده‌اند تا فضائل و رذائل اخلاقی را در قالب‌های مختلف ادبی برای افراد جامعه معلوم و به ترویج آن کمک‌نمایند که این ویژگی در اشعار حافظ نیز به‌خوبی نمایان است.
ریا و اخلاص که در این مقاله به آن‌ها پرداخته‌خواهد‌شد دو خصلت انسانی و اخلاقی که یکی مذموم و دیگری موردستایش اند هم هم در شعر حافظ و هم در شعر بسیاری از شاعران قدیم و معاصر به‌چشم‌می‌آید.
حافظ از شاعران بزرگ و نامدار ایران زمین است که در اشعار خود به‌زیبایی فضائل و رذائل اخلاقی از جمله ریا و اخلاص را به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده‌است.
حافظ نیز در زمره شاعرانی بوده‌است که در اشعار خود به جنگ پلیدی‌ها و ناپاکی‌ها رفته و به اشکال مختلف به آن‌ها واکنش نشان‌داده‌است؛ در این پژوهش نیز نوع نگاه این شاعر بزرگ به دو خصلت ریا و اخلاص مورد مطالعه و بررسی قرارمی‌گیرد.
حافظ از جمله شاعران نامدار ایران زمین است که در اشعار خود توجه ویژه به اصول اخلاقی و ارزش‌های دینی و نقش آنان در زندگی بشر دارد.
یکی از مفاهیم اخلاقی که در شعر بسیاری از شاعران موردتوجه بوده‌است و در شعر حافظ نیز به‌وضوح دیده‌می‌شود، ریا و اخلاص است.
(
, 
, 
)
