Abstract:
اگر شاعر یا ادیبی درآفرینش اثر هنری، رسالتی را جستجو کند، مهمترین رسالتی که بیش از هر چیز باید مورد توجه قرارگیرد، اخلاق است. با توجه به رویکرد اعتقادی و سیاسیِ خاصّی که دعبل دارد، همواره و در طول تاریخ، شخصیّت و شعر شاعر محل تاخت و تاز گروههای موافق و مخالف واقع شده است. گروهی بیشتر از روی غرض ورزی تمام محاسن اخلاقی او را نادیده گرفته و شخصیّتی سراسرگناه آلود از او ترسیم نمودهاند. در طرف مقابل گروهی که به اصطلاح در اردوگاه موافقان صفآرایی نمودهاند، با غلو و بزرگنمایی و خَلق شخصیتی آرمانی و پیامبرگونه به شکلی دیگر به تخریب شخصیت شاعر پرداختهاند. این دوگانگی و آشفتگی در تبیین شخصیت شاعر، مقدمات سردرگمی مخاطبان را فراهم آورده و آنان را در شناخت جنبههای مختلف شخصیت وی، با نوعی تردید و سردرگمی مواجه ساخته است؛ از اینرو برآن شدیم تا طرحی نو درافکنیم و بهجای توجه به آرای سایر پژوهشگران، که غالباً تحقیقاتشان را با تعصّب و غرضورزی آمیختهاند، محور و اساس قضاوت را دیوان شاعر قرار دهیم؛ تا ضمن بررسی و تحلیل مهمترین مؤلفههای اخلاق در دو جنبه مثبت و منفی به تصویری درست از شخصیت شاعر دستیابیم. نتایج تحقیق-که برآمده از شعر شاعر است- نشان میدهد؛ شجاعت به عنوان فضیلت برتر اخلاقی به شکلی زیبا در وجود شاعر تجلّی یافته است و شاعر با اختصاص حجم نسبتاً زیادی از ابیات، جلوههایی از شجاعت خود را به نمایش گذاشته است. در نقطه مقابل بدزبانی و سخنانِ پردهدرانه با نمودی که در شعر شاعر دارد موجبات تنزّل شخصیت شاعر را فراهم آورده و او را در مظان برخی از اتهامات قرار داده است.
. If a poet or a writer seeks a mission in the creation of a work of art, the most important thing that must be considered is ethics. Due to the special ideological and political approach that Da'bal has, throughout history, his personality and poems have been criticized by various groups. A group, more and more intentionally, have ignored all his moral virtues and introduced him as a sinful personality. On the other hand, his proponents, by exaggerating and creating an ideal and prophetic character, have destroyed the character of the poet in another way. This duality in explaining the poet's personality has introduced the preconditions for the audience's confusion and has made them face a kind of doubt in recognizing different aspects of his personality. So the study, rather than focusing on the opinions of other researchers, who often mixed their research with bias, tried to focus on his Diwan, in order to study and analyze the most important components of ethics in both positive and negative aspects and to present a real picture of the poet's personality. The results of the research, which is derived from studying the poet's works, show that courage as a superior moral virtue is beautifully manifested in his poems. The poet has presented the manifestations of his courage by allocating a relatively large volume of verses. On the other hand, using the inappropriate language and words has caused degradation of the poet's personality.
Machine summary:
اين دوگانگي و آشفتگي در تبيين شخصيت شاعر، مقدمات سردرگمي مخاطبان را فراهم آورده و آنان را در شناخت جنبه هاي مختلف شخصيت وي، با نوعي ترديد و سردرگمي مواجه ساخته است ؛ از اين رو برآن شديم تا طرحي نو درافکنيم و به جاي توجه به آراي ساير پژوهشگران ، که غالباً تحقيقاتشان را با تعصّب و غرض ورزي آميخته اند، محور و اساس قضاوت را ديوان شاعر قرار دهيم ؛ تا ضمن بررسي و تحليل مهم ترين مؤلفه هاي اخلاق در دو جنبه مثبت و منفي به تصويري درست از شخصيت شاعر دست يابيم .
اين گروه بجاي پذيرش برخي از کاستيها- که در شخصيت شاعر وجود دارد-عمده تلاششان اين بوده که هرگونه انحراف و کژ رفتاري شاعر را توجيه کرده و براي آن علتي بيابند؛ از اين رو برآن شديم تا طرحي نو درافکنيم و به جاي معيار قرار دادن سخنان ديگران - که در بسياري از موارد متناقض مينمايد- اساس کار را براشعاري قرار دهيم که خود شاعر سروده است ؛ چراکه اعتقاد داريم شعر هر شاعر تا حدّ زيادي بازگو کننده شخصيت اوست و ضمير ناخودآگاه او را پيش چشم مخاطب حاضر ميگرداند(افخمي،١٣٩٥ :٦).