Abstract:
سهامداران خرد بخشی از سهامداران شرکتهای سهامی عام هستند که قدرت تأثیرگذاری آنها بهصورت انفرادی کم بوده و احتمال اجماع میان آنها نیز بسیار پایین است. این مسئله در برخی موارد موجب نادیده گرفته شدن منافع ایشان میشود. لزوم حمایت از سهامداران خرد نتنها امری مهم در جذب سرمایههای ایشان به بازار سرمایه است، بلکه میزان حمایت از سرمایهگذاران خرد یکی از شاخصهای اصلی در شاخص کسبوکار بینالمللی نیز هست. لذا، چالش اصلی این مقاله عبارت است از بررسی راهکارهای حقوقی حمایت از سهامداران خرد در تعارض منافع ایشان با سهامداران کنترلکننده و مدیران است. در انتها مشخص خواهد شد که قانون تجارت ایران فاقد مقررات لازم در زمینه حمایت از سهامداران خرد است؛ این در حالی است که در حقوق کامنلا و شاخص کسبوکار بینالمللی، معیارهای مشخص و عینی برای حمایت از ایشان در نظر گرفته شده است. این راهکارها در قالب تئوری حاکمیت شرکتی و مسئولیت مدیران و سهامداران کنترلکننده اعمال میشود.کلمات کلیدی: حاکمیت شرکتی، سهامدار خرد، سهامداران کنترلکننده، شاخص کسبوکار بینالمللی.
Minority shareholders are part of the shareholders of public companies whose individual influence is low and the probability of consensus among them is very low. This in some cases leads to the neglect of their interests. The need to support micro-shareholders is not only important in attracting their capital to the capital market, but also the level of support for micro-investors is one of the main indicators in the international business index. Therefore, the main challenge of this article is to examine the legal solutions to protect small shareholders in the conflict of their interests with controlling shareholders and managers. In the end, it will be clear that Iran's trade law lacks the necessary provisions to protect small shareholders; However, in the Commonwealth Law and the International Business Index, there are clear and objective criteria for supporting them. These strategies are applied in the form of corporate governance theory and the responsibility of managers and controlling shareholders.Keywords: Corporate Governance, Micro Shareholder, Controlling Shareholder, International Business Index.
Machine summary:
بررسي مقررات قانون تجارت و قوانين بازار اوراق بهادار ايران نشان مي دهـد کـه حمايـت از حقوق سهامداران خرد با چالش هاي متعددي روبرو است : الف : از يک سو اصولاً به امکان تعارض منافع ميان سهامداران خرد و سهامداران کنترل کننـده و لزوم حمايت از سهامداران خرد در اين زمينه توجه کافي نشده است .
در ايـن شـاخص ، بر سه جنبه حمايت از سهامداران خرد تأکيد مي شود: نخست : شفافيت معاملات مربوط به اشخاص وابسته (شاخص ميزان افشا، بـه معنـاي افشـاي اطلاعات معاملات مديران شرکت ، به ويژه معاملات مديران با خود و معاملات مرتبط با مديران ) دوم : مسئوليت معامله مديران با خود (شاخص ميـزان مسـئوليت مـدير بـه معنـاي مسـئوليت مديران در قبال معاملات شرکت ) سوم : توانايي سهامداران براي شکايت از سوء مديريت مديران و اعضاي هيئت مديره در گزارش سال هاي ٢٠١٦ و ٢٠١٧ در خصوص اين نماگر، بر ميـزان حمايـت از سـهامداران خرد در مقابل تعارض منافع و نيز حقوق سهامداران در شيوه حاکميت شرکتي تأکيد شـده اسـت .
حال فرضي را در نظر بگيريد که شرکت هاي طرف معاملـه در تملک مديران نبوده ٢، بلکه در تملک سهامداران اکثريتـي هسـتند٣ کـه ايشـان مي تواننـد از طريـق اعمال فشار بر مـديران انتخـابي خـود اقـدام بـه معاملـه بـا شـرکت نماينـد، در چنـين وضـعيتي باوجوداينکه در عمل هر دو طرف معامله سهامداران کنترل کننده هسـتند و مشـکلات ناشـي از آن مشابه معاملات ممنوعه مديران است ، اما مقررات قـانون تجـارت ، لايحـه قـانوني اصـلاح قـانون تجارت و پيش نويس لايحه اصلاح قانون تجارت تـوان جلـوگيري از تضـييع حقـوق سـهامداران اقليت را ندارد.