Abstract:
یکی از آسیبهای جدی آموزش مدیریت در ایران، ضعف محتوای کتب درسی و عدم توجه به بُعد کاربردی و مهارت افزایی در نگارش آنهاست. هدف از این مقاله بررسی و مقایسه محتوای برخی کتب درسی مدیریت در حوزه رفتار سازمانی در داخل و خارج از کشور است. پس از بررسی کتاب های مختلف رفتار سازمانی که در دانشکده های مدیریت داخل و خارج از کشور تدریس می گردد، چهار عنوان کتاب درسی رایج شامل دو کتاب داخلی از انتشارات سمت و دو کتاب خارجی از انتشارات مک گراهیل انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش تحقیق تطبیقی مورد-محور، و توافق و تفاوت این چهار کتاب بر اساس شاخصهای ظاهری و محتوایی تحلیل و بررسی گردید. یافتههای تحقیق نشان میدهد دو کتاب درسی داخلی عمدتاً با رویکردی نظری نگاشته شدهاند و محتوای آنها به روز نیست در حالی که دو کتاب درسی خارجی با رویکرد کاربردی و مهارت افزایی تدوین شده است و از محتوایی منعطف، به روز و یکپارچه برخوردارند. در ادامه سرفصلها و محتوای یکی از کتابهای خارجی به عنوان الگو با تفصیل بیشتری مورد بررسی قرار گرفت. در پایان چارچوبی برای تدوین و بازنگری کتب درسی مدیریت در ایران ارائه گردید.
One of the serious harms of management education in Iran is the weakness of the content of textbooks and the lack of attention to the practical dimension and skill-building in writing them. The purpose of this article is to review and compare management textbooks in the field of organizational behavior at home and abroad. After reviewing various books on organizational behavior that are taught in management schools in the country and abroad, four common textbook titles , two domestic book titles from SAMT Publication and two foreign book titles from McGrawHill Higher Education Publication were selected. Then by using the comparative case study method, the similarity and difference of these four books were analyzed and compared based on appearance and content indicators. The research findings show that the two domestic textbooks are mainly written with a theoretical approach and their content is not up to date, while the two foreign textbooks are compiled with a practical and skill-building approach and have flexible, up-to-date and integrated content. Then, the content of one of these books (as a benchmark) was examined in more detail. Finally, a framework for compiling and reviewing management textbooks in Iran was presented.
Machine summary:
یکی از مهارتهای مهم و ضروری مدیران در همۀ سطوح مهارت انسانی است که درس رفتار سازمانی به این مهم میپردازد، اما در کتابهای درسیِ رفتارِ سازمانیِ رایج عمدتاً بر مباحث نظری و معرفی نظریهها پرداخته میشود و کمتر به جنبههای کاربردی نظریهها از طریق موردکاوی و طرح مثالهایی از مسائل واقعی سازمانها توجه میشود.
مقایسۀ میزان تفاوت محتوا و چهارچوب فصول در کتب رفتار سازمانی منتخب (نگارنده) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} باتوجهبه ضعف کتب درسی مدیریت در حوزۀ پیوند علم و عمل و بهمنظور آشنایی بیشتر با رویکرد کاربردی و مهارتی، درادامه به معرفی کتاب روابط انسانی در سازمانها: کاربردها و مهارتافزایی پرداخته میشود تا با چهارچوب تدوین چنین کتابهایی بیشتر آشنا شویم.
7. معرفی نحوۀ سازماندهی و چهارچوب کتاب روابط انسانی در سازمانها: کاربردها و مهارتافزایی سرفصلهای اصلی درس مدیریت رفتار سازمانی در این کتاب با رویکردی سهگانه (شامل: مفاهیم، کاربردها، و مهارتها) ولی یکپارچه و همراه با انواع مختلفی از تمرینهای کاربردی و مهارتافزایی برای تقویت مهارتهای فردی، حرفهای، و تفکر انتقادی ارائه شده است.
طبق استانداردهای تأیید صلاحیت AACSB حوزههای مهارتهای عمومی دانشجویان عبارتاند از: ـ ارتباطات نوشتاری و گفتاری: توانایی برقراری ارتباط اثربخش و صورت شفاهی و مکتوب؛ ـ درک و فهم اخلاقی: توانایی شناخت مسائل اخلاقی و برخورد با مسائل با احساس مسئولیت اجتماعی؛ ـ تفکر انتقادی: توانایی تجزیهوتحلیل و شکلبندی مسائل و مشکلات (تمرینهای مهارتی و کاربردی)؛ ـ فناوری اطلاعات: توانایی استفاده از فناوری روز در بافتهای کسبوکار و مدیریت؛ ـ روابط میانفردی و کار گروهی: توانایی کارکردن بهصورت اثربخش با دیگران و در محیطهای گروهی؛ ـ محیطهای کاری متنوع و چندفرهنگی: توانایی کارکردن اثربخش در محیطهای متنوع؛ ـ تفکر انعکاسی یا بازتابی: توانایی درک خویشتن در بافت یک جامعه (تمرینهای خودارزیابی)؛ ـ کاربرد دانش: توانایی تبدیل دانش کسبوکار و مدیریت به اقدام و عمل (تمرینهای کاربردی و مهارتافزایی)؛ در هر تمرینِ مهارتافزایی این کتاب مشخص شده است که به کدام مهارت یادگیری مذکور در استاندارد AACSB توجه شده است.