Abstract:
هدف پژوهش، تعیین میزان اثربخشی آموزش خود نظم بخشی نوجوانان مبتلا به ADHD در بهبود عملکرد اجرایی و علائم بیش فعالی بود. پژوهش حاضر، از نوع کارآزمایی بالینی بود. جامعه آماری شامل تمامی نوجوانان پسر مبتلا بهADHD در یکی از مدارس منطقه 5 شهر تهران و در سال تحصیلی 98-1397 بود. بدین منظور 32 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه مبتلا به ADHD به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. به کمک پرسشنامه اختلال عملکرد اجرایی بارکلی (BDEFS-CA) و رفتار بیش فعالی و نقص توجه کانرز معلمان (CTRS) متغیرهای پژوهش، اندازهگیری شد. پس از اجرای پیش آزمون، شرکت کنندگان گروه آزمایش آموزش خود نظم بخشی دریافت نمودند. سپس، پس آزمون و پس از دو ماه نیز آزمون پیگیری اجرا گردید. در نهایت، داده ها از طریق تحلیل کوواریانس و با ترم افزار SPSS24 تحلیل شد. نتایج نشان داد در پس آزمون همه متغیرها شامل سازماندهی ذهنی، توانایی در هدفگذاری، حل مساله، خود انگیختگی بهبود پیدا کردند و نشانه های ADHD کاهش یافته بود. در پیگیری دو ماهه، توانایی حل مساله به لحاظ آماری معنادار نبود و توانایی در هدف گذاری چه در پس آزمون و چه در دوره پیگیری علارغم معناداری، به دلیل پایین بودن اثر اندازه، نتوانست با مداخله بهبود پیدا کند. نتایج بیانگر این امر است که درمان خود نظم بخشی رفتاری-هیجانی توانسته اثرات مثبتی بر عملکرد اجرایی و کاهش نشانه های ADHD داشته باشد، اما برای اثر بخشی بیشتر به زمان طولانی تر مداخله و تمرین بیشتر مهارتها نیاز است.
The purpose of this research was to examine the effectiveness of self-Regulation training in adolescents with ADHD for improvement of their executive function and ADHD symptoms. The statistical population was all male adolescents with ADHD in a school in Tehran (2019). The present study was a clinical experiment. For this purpose, 32 high school students in one of the Tehran schools were selected using the random sampling method. For measurement, the Barkley Deficits in Executive Functioning Scale—Children and Adolescents (BDEFS-CA), and the Conners' Teacher Rating Scale (CTRS) were used. Following the pre-test, the participants in the experimental group received self-regulation training. Two months later, the follow-up test was performed. Finally, data were analyzed using covariance analyses. The results of statistical analyses indicated that in the post-test all variables including mind organization, ability to targeting, problem-solving, and self-motivation improved; also, ADHD symptoms decreased. In the two-month follow-up, the ability of problem-solving did not significantly increase. The targeting ability, both in the post-test and in the follow-up, despite of increase, was not meaningful due to the low size effect of. The results indicated that intervention can have positive effects on executive function and reduce ADHD symptoms, but to be more effective, the training needed to be longer and accompanied by practice.