Abstract:
یکی از مباحث پرمناقشه و اختلافی نزد علما، حجیت خبر واحد به طور مطلق است. برخی از علما فقط آن را در فقه حجت دانسته، برخی آن را هم در فقه و هم در تفسیر حجت می دانند و برخی نیز آن را به طور کلی رد نموده و حجت نمی دانند. در این میان، آیت الله معرفت نظر متفاوتی داشته و معتقد است اگر خبر واحد ثقه را در تفسیر کنار بگذاریم از همه بیانات معصومین (ع) و بزرگان صحابه و تابعین محروم می مانیم. بنابراین ایشان خبر واحد ثقه را هم در فقه و هم در تفسیر حجت دانسته و دلیل آن را سیره عقلا می داند که از جانب معصوم (ع) تایید شده است. ایشان با اینکه خبر واحد ثقه را حجت دانسته، ولی در بسیاری مواقع روایاتی را رد و کنار می گذارد و به این معنا نیست که همه روایات ثقه را به صورت بالفعل بپذیرد.
Machine summary:
آیا آیت الله معرفت خبر واحد را در تفسیر حجت میداند؟ دلیل ایشان برای حجیت خبر واحد چیست؟ آیا ایشان همه روایات اخبار آحاد را پذیرفته است یا خیر؟ در این فصل به پرسشهای مطرح شده پاسخ داده میشود.
نظر آیت الله خویی درباره حجیت خبر واحد معتبر تبادر حجت بودن خبر واحدی که راوی مورد وثوق از معصومین نقل میکند درباره تفسیر قرآن اشکال میشود و وجه اشکال آن است که معنای حجیتی که برای خبر واحد یا دیگر دلیلهای ظنی ثابت شده، این است که واجب است در صورت جهل به واقع، آثار واقع را بر آن بار کنیم، همچنان که اگر به واقع، قطع پیدا مینمودیم و این امر تحقق پیدا نمیکند مگر موقعی که مفاد خبر، حکم شرعی باشد یا موضوعی باشد که شارع بر آن حکم شرعی بار نموده است و این شرط در خبر واحدی که در باب تفسیر از معصومین(علیهم السلام) نقل میشود، یافت نمیگردد.
حجیت اخبار تفسیری براساس علم وجدانی نه علم تعبدی آیت الله معرفت پس از نقل و توضیح حجیت خبر واحد از دیدگاه آیت الله خویی، این اشکال را بر او وارد میکند که سیره عقلا به تنهایی، یگانه پشتوانه حجیت خبر واحد در تفسیر است نه اینکه به عنوان علم تعبدی حجت باشد.
4. اعتبار روایات ضعیف از نظر آیت الله معرفت خبرهایی که متواتر یا محفوف به قرائن یا خبر واحد معتبر نیست، اخبار ضعیفی است که یا سند یا محتوای آن اشکال دارد.