Abstract:
معماری سنتی سبکی از معماری است که در گذشته در هر منطقه یا ناحیه ای رایج و محبوب بوده است . در این سبک ، توجه بیشتر درباره مصالح کاربردی در ساختمان و چگونگی عملکرد آنهاست . معماری سنتی ایرانی یکی از بی نقص -ترین معماری های جهان بوده است . زیرا در این سبک از معماری ، بدون استفاده از هیچگونه وسایل و ابزارآلات پیشرفته ای خانه های با ظرافت و جذابی ساخته می شد. حتی طراحان امروزی هم از آن الهام می گرفتند. آثار معماری در ادوار مختلف ، با هر شکل و کارکرد، بر اصولی واحد استوارند، به عنوان اصول معماری ایرانی از آنها یاد می شود و در گونه های مختلف معماری نمود پیدا کرده است . این اصول به تعبیر دکتر پیرنیا و دکتر فلامکی است که در گونه های مختلف معماری نمود پیدا کرده است . بر همین اساس معمار مسلمان ، سعی در متجلی کردن این اصول در ساختار معماری خود داشته و در این باره از راهکارهای مختلفی نیز بهره جسته است . هدف پژوهش مطالعه تطبیقی اصول معماری ایران در خانه سنتی داروغه مشهد از دیدگاه دکتر پیرنیا و دکتر فلامکی است . خانه تاریخی داروغه اولین خانه در مشهد می باشد که علاوه بر معماری سنتی ایران دارای نشانه هایی از معماری روسیه است ، لذا از این منظر دارای اهمیت ویژه ای می باشد. در پژوهش حاضر از روش های تحقیق کیفی شامل روش توصیفی -تحلیلی و به منظور گردآوری داده ها از مراجع مستند بهره گرفته شده است . نتایج نشان می دهد که بررسی اصول و عناصر معماری ایران به معنی رجوع به ارزش های پویا و شکل دهنده هویت ماست و دارای مصادیق کاربردی و روشنی هستند که می توان با بکارگیری آنها به یک بنا هویتی بر پایه معماری ایرانی بخشید.
Machine summary:
اگرچه طرح کلي اين بنا مطابق با معيارهاي معماري سنتي ايراني و به ويژه معماري قاجاريان است و به عنوان آخرين خانه هاي ساخته شده اين سبک به حساب مي آيد، اما معماران روس يادگارهايي از سليقه ي خود را نيز در آن به جا گذاشته اند.
اين موضوع علاوه بر وجوه مادي و فيزيولوژيک انسان ، در ارتباط با ابعاد رواني و معنوي وي نيز صادق است (نقي زاده ، ١٣٨٥: ١٩١) يکي از راهکارهاي دستيابي به مردم واري در معماري ، رعايت وسعت و اندازه در ساخت فضاهاي مختلف است .
از اين رو برقراري تناسب ميان نيازهاي خانواده و وسعت بنا از جمله ملزوماتي است که در مباني ديني بسيار مورد توجه قرار گرفته و اين موضوع به عنوان يکي از وجوه نمودپذيري اصل پرهيز از بيهودگي در تفکر معمار مسلمان نقش بسته است .
(پيوسته گر و همکاران ، ١٣٩٦: ٥٨) ب - تعادل : تعادل يکي از مشتقات و تجليات مفهوم عدل است که در آثار هنري به ويژه معماري نمود مي يابد؛ به عبارت ديگر هر مجموعه و يا کالبد متعادل مجموعه يا کالبدي است که انتظام آن بر اساس رعايت اصول عدل انجام شده باشد (نقي زاده ، ١٣٨٥: ٢٠٦) در جهان بيني اسلامي ، عدل يکي از ويژگي هاي فعل الهي است که مشتقات و معاني مختلف آن در متون اسلامي بيانگر اهميت و بنيادي بودن اين اصل براي خلق و ايجاد بهترين ، منظم ترين و زيباترين آثار است .