Abstract:
تبیین تئوریک جامعه صالح و مدینه فاضله همواره یکی از دغدغه‌های اندیشمندان بوده و تلاش برای برپایی آن مهم‌ترین هدف مصلحان اجتماعی را تشکیل داده است. در این مقاله که براساس روش توصیفی – تحلیلی سامان یافته، کوشش شده است براساس نوشته‌ها و آثار برجای‌مانده از امام موسی صدر به‌عنوان یکی از مصلحان اجتماعی دین‌مدار، مؤلفه‌های مختلف جامعه صالح ترسیم شود. مؤلفه‌های الهیاتی، انسان‌شناختی، جامعه‌شناختی و اخلاقی مهم‌ترین پایه‌های تفکر اجتماعی او را تشکیل می‌دهند که برونداد آن جامعه‌ای مبتنی بر اندیشه توحیدی است که همه آحاد آن جامعه ضمن برابری در مقابل قانون به دلیل برابری در آفرینش از کرامت، آزادی، مساوات و عدالت برخوردارند که افراد را به سوی هدف مشترک متعالی و الهی رهنمون می‌سازد. جامعه به‌مثابه یک پیکر واحد در سایه حق‌مداری و وجود فضای تربیتی مناسب به پویایی همه‌جانبه اقتصادی و اجتماعی منجر خواهد شد که ازبین‌برنده رکود و بی‌عدالتی خواهد بود.
The theoretical explanation of righteous society and city has always been one of the concerns of thinkers and trying to establish it has been the most important goal of social reformers. In this paper, which has been conducted based on the descriptive-analytical method; an attempt has been made to outline the various components of the righteous society based on the writings and works of Imam Musa Sadr as one of the religious-oriented social reformers. The theological, anthropological, sociological and ethical components form the most important foundations of his social thinking, the output of which is a society based on the idea of monotheism, in which all members of that society enjoy dignity, freedom, equality and justice while being equal before the law due to equality in creation and guides people towards the sublime and divine common goal. The society as a single body in the shadow of the right governance and the existence of a suitable educational environment will lead to all-round economic and social dynamics, which will eliminate stagnation and injustice.
Machine summary:
مقاله پژوهشی مؤلفه‌های جامعه صالح در اندیشه امام موسی صدر وحید پاشایی 1 سیمرا علمدار علی‌اکبری 2 تاریخ دریافت: 01/08/1400 تاریخ پذیرش: 09/07/1401 چکیده تبیین تئوریک جامعه صالح و مدینه فاضله همواره یکی از دغدغه‌های اندیشمندان بوده و تلاش برای برپایی آن مهم‌ترین هدف مصلحان اجتماعی را تشکیل داده است.
در گرو شناخت محور اصلی این نظامات یعنی انسان است؛ از همین‌رو نگاه امام موسی صدر درباره انسان، سازنده سیستم معرفتی جامعه صالح او است.
جامعه از افراد با استعدادهای گوناگون تشکیل شده است که تعاون و داد و ستد آنها باعث اوج‌گیری جامعه می‌شود؛ بنابراین توجه به ابعاد مختلف وجود آدمی لازم و ضروری است (صدر، 1392 الف، ص 183)؛ به دیگر سخن، جامعه در نگاه موسی صدر مفهومی تشکیکی است که هر کس در برابر خدماتی که از خود ارائه می‌دهد، نیازمندی‌های خود را از خدمات دیگران تأمین می‌کند که همین استخدام متقابل شکل مادی زندگی جمعی است و روح جمعی نیز از آن نشئت می‌گیرد و بر آن بنا می‌شود؛ ازاین‌رو جامعه در این فرایند به بالندگی می‌رسد و قوه‌های انسانی فعلیت می‌یابند - گذر از ماده به صورت (ناظرزاده کرمانی، 1376، ص 140).
امام موسی صدر می‌گوید «جامعه در این تفسیر از واقعیت انسان سرچشمه گرفته است؛ انسانی که اساس اجتماع و غایت آن است؛ به همین علت جامعه اسلامی رنگ انسانی دارد نه رنگ فردی یا اصالت فرد، به‌طوری که همه سازمان‌ها برای فرد تنطیم شده باشد و نه رنگ اجتماعی یا اصالت جامعه، به‌طوری که به‌کلی فرد در آن فراموش شده است...
(
, 
, 
)
