Abstract:
در اندیشه ی صدرایی میزان بهره مندی نفس از کشف و شهود، رابطهی مستقیمی با تجرد نفس از ماده دارد و هر قدر نفس خود را از تعلق مادی برهاند حقایق، آسانتر بر او مکشوف خواهد شد و هرگاه نفس به امری خارج از ذات خویش مشغول گردد همت او به مدرک اعلا نرسیده و از لذت روحانی بیخبر خواهد ماند لذا شناخت آثار مادیات بر نفس با توجه به مبانی فلسفی در حکمت متعالیه و روایات ائمه معصومین: میتواند در افزایش همت آدمی در قطع تعلق نفس به مادیات و نحوهی مواجهه با امور مادی، موثر واقع گردد و با آگاهی و فهم عمیق، عوامل و موانعی را که در مسیر تکامل خویش با آن مواجه است بازشناسی نموده و از گرفتاری در آنها خود را باز دارد. در نگاه فلسفی ملاصدرا در اثر تعلق به دنیا یک نوع ویژهای از حرکات فکری در نفس حاصل میگردد که ازجمله اینها میتوان به زیادهروی، کوتاهی، کجروی، آشفتگی، سرگشتگی و شتاب اشاره نمود و در مقابل آن تعلق به امور دین و آخرت منجر به ایجاد اطمینان و آرامش و استواری و پایداری در نفس میگردد و تاثیرپذیری نفس از امور دنیائی تا زمانی که در نفس به واسطهی امور ارادی مانند ریاضت و یا امورغیرارادی مانند خواب یا بیماری و عدم توجه به امور ظاهری، انقطاع از دنیا حاصل نشود ادامه خواهد داشت. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی میباشد به خوانشی فلسفی در اندیشهی صدرایی از این تاثیرات پرداخته شده است.
Machine summary:
خوانشي فلسفي از تأثير ماده بر نفس در روايات کافي تاريخ دريافت : ۱۴۰۰/۰۸/۰۳ تاريخ تأييد: ۱۴۰۰/۰۹/۱۱ _________________________________________________________ مهديه اکرمي فر چکيده در انديشه ي صدرايي ميزان بهره مندي نفس از کشف و شهود، رابطه ي مستقيمي با تجـرد نفـس از ماده دارد و هر قدر نفس خود را از تعلق مادي برهاند حقايق ، آسانتر بر او مکشوف خواهد شـد و هرگاه نفس به امري خارج از ذات خويش مشغول گردد همت او به مدرک اعلا نرسـيده و از لـذت روحاني بي خبر خواهد ماند لذا شناخت آثار ماديات بر نفس با توجه به مبـاني فلسـفي در حکمـت متعاليه و روايات ائمه معصومين مي تواند در افـزايش همـت آدمـي در قطـع تعلـق نفـس بـه ماديات و نحوه ي مواجهه با امور مادي ، مؤثر واقع گردد و با آگاهي و فهم عميق ، عوامـل و مـوانعي را که در مسير تکامل خويش با آن مواجه است بازشناسي نموده و از گرفتاري در آنها خـود را بـاز دارد.
لذا با در نظر گرفتن مباني حکمت متعاليه نيز با توجه به نـوع مواجهـه ي انسـان بـا ماديات در نشئه ي دنيا با دو دسته آثار متضاد مواجه خواهيم بود دسته اي که منجـر بـه تقويت استکمال نفس شده و دسته اي کـه موجـب تضـعيف جريـان اسـتکمال نفـس ميگردد.