واکاوی تحولات مفاهیم نوین اطلاعاتی و تاثیر آنها بر مفاهیم کتابداری و اطلاع‌رسانی با استفاده از نظریه سیستم‌های اجتماعی لومان Journal Article

Writer: دهقانی، لیلا ؛ سلیمان‌ پور، سمیرا ؛

Corresponding Author: فرج‌ پهلو، عبدالحسین ؛

مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات تابستان 1396 - شماره 110 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎22 page(s) - From 7 to 28 )

Keywords: کتابخانه اکولوژی اطلاعات سازماندهی دانش کتابداری و اطلاع‌رسانی علم‌سنجی نیکلاس لومان نظریه سیستم‌های اجتماعی نظام‌ خودارجاع self reference system library scientometrics information science Niklas Luhmann knowledge Organization Information ecology social systems theory اطلاعات سیستم لومان ارتباطات نظریه

fa en

Abstract:

هدف: در این مقاله سعی شده است تحولات و تغییر نگرش در مفاهیم نوین اطلاعاتی همچون سازماندهی دانش، اکولوژی اطلاعات، و علم‌سنجی با استفاده از نظریه سیستم‌های اجتماعی لومان و مفاهیم "اتوپوئیسیس" و "سیبرنتیک مرتبه دوم" مورد واکاوی قرار گیرد و تاثیری را که بر کتابداری و کارکرد کتابخانه به‌منزله یک سیستم عملکردی می‌گذارد تبیین نماید. روش‌شناسی: این تحلیل نظری با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مطالعه متون مرتبط انجام شد. تغییرات بر اساس نظریه سیستم‌های اجتماعی نیکلاس لومان تحلیل گردید. یافته‌ها: براساس نظریه لومان، کتابخانه‌ها نوعی سیستم اتوپوئیسیس هستند و در راستای تغییرات از سیبرنتیک مرتبه دوم برای مشاهده‌گری خود از درون استفاده می‌کنند. پیدایش تغییرات مداوم در محیط سبب می‌شود که عملیات تشخیص تفکیکی انجام شود و مرز پدیداری جدیدی تعریف شود و سیستمی بایسته‌تر ایجاد گردد. این سیستم با خودارجاعی و بازتولید خویش، برای حفظ بقا در محیط پیچیده ناگزیر به ارائه کارکردهای نوین و بهبودیافته‌ای است تا بتواند به‌منزله سیستمی اجتماعی با دیگر نظام‌های اجتماعی در تعامل قرار گیرد. نتیجه‌گیری: از دیدگاه نظری، روند باز توصیف و خود ارجاعی در کتابخانه‌ها با نظریه سیستم‌های اجتماعی لومان به خوبی قابل تشریح است.

Purpose: To explore the current developments and changes of attitudes in novel concepts of information such as knowledge organization, information ecology, and Scientometrics; using Luhmann’s theory of social systems and regarding concepts like Autopoiesis and 2nd order Cybernetics. Also, to explain the impacts on librarianship andthe library as a functional system.Methodology: Theoretical analysis and desk research. The identified changes analyzed based on Luhmann’s theory of social systems.Results: According to Luhmann’s theory, libraries are sort of autopoietic systems which apply 2nd Order Cybernetic principles to observe themselves during changes. Constant changes in the environment cause new diagnostic operations and new phenomenological boundaries to be defined and new proper systems will be developed. To survive inthe complex environment and to be able to interact with other social systems, this new system has to develop new appropriate functions by means of autopoietic activities and self-reference.Conclusion: Theoretically, Luhmann’s theory well explains the self-reference and re-description trends in libraries.

Machine summary:

یافته ها: براساس نظریه ،لومان کتابخانهها نوعی سیستم اتوپوئیسیس هستند و در راستای تغییرات از سیبرنتیک مرتبه دوم برای مشاهده گری خود از درون استفاده میکنند پیدایش تغییرات مداوم در محیط سبب میشود که عملیات تشخیص تفکیکی ،انجام مرز پدیداری جدیدی تعریف و سیستمی بایسته تر ایجاد شود. اتوپوئیسیس که در حوزه زیست شناسی شناختی توسط ماتورانا و وارلا مطرح شد از ترکیب دو واژه یونانی CWTO به معنای خودکار و Toinous به معنای خلق یا تولید ساخته شده است این مفهوم نشان دهنده توانایی بازتولید است؛ یعنی هرگاه نقصی در سیستم به وجود آید میتواند آن نقص را برطرف کند و به حیات خود ادامه دهد (هریسون (۱۳۷۹) سیبرنتیک عموماً برپایه نظریه سیستمها تعریف میشود. Wang, Guo, Yang, Chen, & Zhang پیشگام در بحث بافت و موقعیت در رفتارهای اطلاع جویی است، فرایند اطلاع جویی به راهبردهای معنابخشی تعبیر میشود که به کاربر کمک میکند تا دنیای اطراف خود را بهتر درک کند و بدان معنا ببخشد معنابخشی مستلزم درک این نکته است که بفهمیم افراد چگونه اطلاعات را از درون پیام بیرون میکـ کنند کشند و تفسیر میک (اعظمی، فتاحی و پریرخ (۱۳۹۵ دروین مناسبترین راهبرد برای تشریح موقعیت و شناسایی شکاف اطلاعاتی را همین الگوی معنابخشی میداند؛ زیرا در این الگو جوینده اطلاعات نقش فعال شناختی و یادگیرنده را ایفا می کند، یعنی همان نقش مشاهده گری که لومان در سیستمهای اتوپوئیسیس ارائه میدهد. Cybersemiotics: a new interdisciplinary development applied to the problems of knowledge organisation and document retrieval in information science.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: