Abstract:
در بیانیه گام دوم انقلاب، دانش آشکارترین وسیلهی عزت و قدرت یک کشور دانسته شده و نیاز کشور به جوشاندن چشمه دانش اعلام شده است. علوم انسانی در میان این دانشها از جایگاه ممتازی برخوردار است. علوم انسانی موجود محصول غرب و مبانی فکری آن سرزمین است و تفکرات دوران مدرن و مبانی و مؤلفههای آن خواهناخواه علوم انسانی را متناسب با اومانیسم و لیبرالیسم سامان داده است؛ اما جهانبینی الهی، علوم انسانی متفاوتی در اختیار بشر میگذارد. تحول در علوم انسانی از ضرورتهای اساسی انقلاب اسلامی بوده و هست؛ اما تحول مبتنی بر باورهای قرآنی چگونه باید شکل گیرد؟ آسیبهای علوم انسانی غیر مبتنی بر جهانبینی اسلامی کداماند؟ بایستههای تحول در این عرصه چیست؟ در این تحقیق با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر کشف دیدگاه مقام معظم رهبری و با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب به انتظارات معظمله در این تحول اشاره خواهیم کرد. یافته تحقیق آن است که مبتنی بر منظومه فکری رهبر انقلاب، مهمترین و عمیقترین نیاز نظام اسلامی، تحول بنیادین در علوم انسانی موجود است.
In the declaration of the second step of the revolution, science is considered the most obvious means of honor and power of a country and the country needs to be the source of science. The humanities have a special place among these sciences. The existing humanities are the product of the West and the intellectual foundations of that land, and the ideas of the modern age and its foundations and components have arbitrarily arranged the humanities per humanism and liberalism, but the divine worldview offers different humanities to human beings. Transformation in the humanities has been and is one of the basic necessities of the Islamic Revolution; but how should a transformation based on Quranic beliefs take shape? What are the harms of non-Islamic humanities based on Islamic worldview? What are the requirements for change in this field? In this research, with a descriptive-analytical approach and based on discovering the views of the Supreme Leader, and emphasizing the declaration of the second step of the revolution, we will refer to His Majesty’s expectations in this development. The research finding is based on the intellectual system of the Supreme Leader of the Revolution, the most important and deepest need of the Islamic system is a fundamental change in the existing humanities
Machine summary:
براساس اعتقاد این طیف میان ارزش و دانش که درواقع همان هست و نیستها و باید و نبایدهاست، رابطه منطقی وجود نداشته و امکان ندارد از یکی به دیگری پل زد (هیوم، تحقیق در مبادی اخلاق، 1377: 137؛جوادی، مسئله باید و هست، 1375: 29؛ حائری یزدی، کاوشهای عقل عملی، 1361: 20؛ سروش، دانش و ارزش، 1361: 241؛ همو، علم چیست، فلسفه چیست؟ 1375: 86؛ همو، تفرج صنع، 1388: 172؛ پارسانیا، سنت، ایدئولوژی، علم، 1385: 73؛ همو، علم و فلسفه، 1383: 155)؛ نه تنها ارزشها در مقام کشف، بلکه در مقام داوری نیز نمیتوانند بر گزارههای علمی اثر بگذارند؛ چراکه به باور اینان مقام داوری در حوزه علم هم صرفا باید مطابقت با واقع باشد (پایا، دشواریهای سخن گفتن از مفهوم علم دینی، 1386: 66).
یکی از شاخصههای پیشرفت انقلاب در بیانیه، دستاورد انقلاب اسلامی در نیل به آزادی علمی بیان شده است (بیانیه گام دوم انقلاب: 22/11/1397) این آزادی در عرصه علوم انسانی، تغییر جدی در مبانی علوم انسانی است.
یکی از دلائل مهم در تحول علوم انسانی مسئله تربیت مدیران لایق و شایسته برای اداره کشور است؛ چراکه اولا: این نظام باید با ایدئولوژی و ارزشهای اسلامی و باورهای دینی اداره شود؛ ثانیا: راه پیشرفت کشور درگرو داشتن نیروهای انسانی متخصصِ برخوردار از ارزشهای اخلاقی و متعهد است (مصباح یزدی، پیش نیازهای مدیریت اسلامی: 1385/43-18).