Abstract:
هدف از پژوهش حاضر استفاده از پرسشنامه وال، جکسون و مولارکی(1995)، برای سنجش تقاضاهای شغلی و کنترل شغلی است. اما یک پژوهش پیشین داخلی، تعداد عوامل مدنظر سازندگان پرسشنامه را تایید نکرد. در پژوهش حاضر این پرسشنامه بر روی دو نمونه اجرا شد و تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی آن بررسی گردید. نمونۀ اول شامل 151 نفر از کارکنان پتروشیمی اصفهان بودند و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. نمونۀ دوم شامل 715 نفر از کارکنان سه پالایشگاه اصفهان، شیراز و تبریز بودند. در تحلیل عاملی اکتشافی با روش اوبلیمین بر روی نمونۀ اول، پنج عامل ظاهر شدند که شامل دو بعد کنترل زمان بندی و روش) و سه بعد تقاضای شغلی (ترصد، حل مسئله و مسئولیت تولید) بود. تحلیل عاملی تاییدی نیز وجود پنج عامل در پرسشنامه را تایید نمود. سنجش ابعاد کنترل و تقاضاهای شغلی در طراحی کار با ابزار پژوهش حاضر منجر به طراحی های کار بهتر و دقیق تر می گردد.
Wall, Jackson and Mularky (1995) questionnaire with five factors, is designed to measure the dimensions of job demands and job control. But an internal previous study, did not confirm the number of factors considered by the questionnaire makers. In this study, this questionnaire was performed on two samples and its exploratory and confirmatory factor analysis was esfimated. The first sample consisted of 151 employees of Isfahan Petrochemical company that were selected randomly. The second sample included 715 employees of three refineries of Isfahan, Shiraz and Tabriz. In exploratory factor analysis with Oblimen method on the first sample, five factors appeared which included two control (timing and method) and three job demands (monitoring, problem-solving, production responsibility) dimensions. Confirmatory factor analysis also confirmed the five factors in the questionnaire. Assessment job control and job demands dimensions in work design with current research instrument, will lead to better and more accurate work designs.
Machine summary:
تحليل عاملي اکتشافي و تأييدي پرسشنامه تقاضا و کنترل شغلي در طراحي کار o Exploratory and Confrmatory Factor Analysis of the Job Demands and Control in Work Design Questionnaire o دکتر هاجر براتي * دکتر حميدرضا عريضي ساماني ** چکيده هدف از پژوهش حاضر استفاده از پرسشنامه وال ، جکسون و مولارکي (١٩٩٥)، براي سنجش تقاضاهاي شغلي و کنترل شغلي است .
در تحليل عاملي اکتشافي با روش اوبليمين بر روي نمونۀ اول ، پنج عامل ظاهر شدند که شامل دو بعد کنترل (زمان بندي و روش ) و سه بعد تقاضاي شغلي (ترصد، حل مسئله و مسئوليت توليد) بود.
l ابزار o در اين پژوهش تنها از يک ابزار يعني پرسشنامه وال و همکاران (١٩٩٥) استفاده شده است که براي سنجش تقاضاهاي شغلي و کنترل شغلي مورداستفاده قرار مي گيرد.
رابطه بين عوامل در نمونه اول نام عامل عامل عامل F١ F٢ F٣ F٤ حل مسئله F٢ **٠/٥٩ مسئوليت توليد F٣ ٠/١٢**٠/٢٩ کنترل زمان F٤ *٠/٢٧**٠/٣٩**٠/٦٧ نظارت F٥ ٠/٠٣ ٠/١٤ **٠/٥٩**٠/٤٤ ٠٠٥ در تحليل عاملي تائيدي (جدول ٣) سه دسته شاخص χ٢ ، باقيمانده (RMSEA) و شاخص هاي ديگر که همگي بايد بالاتر از ٠/٩ باشند) وجود دارد.
Beyond the demand-control model: Thriving on High Job Demands and Resources, Journal of Personnel Psychology, 9(1):3–16.
Job stress across gender: The importance of emotional and intellectual demands and social support in women, International Journal of Environmental Research and Public Health, 10 (1), 375-389 .