Abstract:
الگوی تعیین بودجه دانشگاه ها و سازکارهای تخصیص آن، یکی از ابزارهای مهم دولت در راهبری و حکمرانی آموزش عالی کشور است. در حال حاضر، بودجه دانشگاه های کشور بر اساس الگوی «هزینه سرانه دانشجو» تعیین و توزیع می شود که نهاده محوری و عدم عملکردمحوری از ضعف های عمده این الگو است. در این پژوهش، جهت استفاده از تجربیات موفق کشورهای دیگر، با استفاده از روش توصیفی و کتابخانه ای، سازکارهای دولت آلمان در تامین مالی دانشگاه ها مطالعه و آموزه هایی برای آموزش عالی ایران استخراج شده است. یافته های مطالعه نشان می دهد که آلمان، به رغم داشتن آموزش عالی غالب دولتی، از نظر بهره وری سرمایه گذاری در آموزش عالی، کمک به شتاب علم و فناوری و کاهش نرخ بیکاری دانش آموختگان، عملکرد موفقیت آمیزی داشته است؛ همچنین، تنوعبخشی به سازکارهای تامین مالی، به کارگیری نهادهای میانی، ماموریت گرا نمودن دانشگاه ها، هدفمندسازی کمک های مالی دولت و عملکردمحوری به جای نهاده محوری عناصر اصلی نظام تامین مالی آموزش عالی آلمان را تشکیل می دهند.
Financing and allocation mechanisms are important instruments in the governance of higher education. At present, in Iran, budget of public universities determined and distributed according to “per capita cost” model, which is input-based and not performance-oriented. In this research, in order to use successful experiences of developed higher education systems, using the descriptive method, university financing mechanisms applied by German government studied and extracted implications for higher education in Iran. The findings suggest that Germany, in spite of having a dominant public higher education, is successful in terms of investment efficiency, advancement of science and technology, and lowering the unemployment rate of graduates. Also, diverse financing mechanisms, establishing intermediate associations, stimulating university missions, targeting public aids, and performance-oriented- instead of input-oriented mechanisms, are the main elements of the German higher education finance system.
Machine summary:
در اين پژوهش ، جهت استفاده از تجربيات موفق کشورهاي ديگر، با استفاده از روش توصيفي و کتابخانه اي، سازکارهاي دولت آلمان در تأمين مالي دانشگاه ها مطالعه و آموزه هايي براي آموزش عالي ايران استخراج شده است .
يافته هاي مطالعه نشان مي دهد که آلمان ، به رغم داشتن آموزش عالي غالب دولتي ، از نظر بهره وري سرمايه گذاري در آموزش عالي ، کمک به شتاب علم و فناوري و کاهش نرخ بيکاري دانش آموختگان ، عملکرد موفقيت ميزي داشته است ؛ همچنين ، تنوع بخشي به سازکارهاي تأمين مالي ، به کارگيري نهادهاي مياني ، مأموريت گرا نمودن دانشگاه ها، هدفمندسازي کمک هاي مالي دولت و عملکردمحوري به جاي نهاده محوري عناصر اصلي نظام تأمين مالي آموزش عالي آلمان را تشکيل مي دهند.
1 Excellence Initiative 2 higher education pact 3 Quality Pact for Teaching جدول (١): مقدار بودجه تخصيص يافته از طريق سازکارهاي مشترک [١١] ميزان اعتبار تخصيص داده شده ميزان کل اعتبار سازکار دولت هاي دولت ايالتي فدرال طرح تعالي ٧/٢ ميليارد يورو ٢٥ درصد ٧٥ درصد 2017-2012 ميثاق آموزش عالي بالاي ٧ ميليارد يورو مابقي هزينه طرح ٧ ميليارد يورو 2015-2011 ميثاق کيفيت آموزشي بالاي ٢ ميليارد يورو مابقي هزينه طرح ٢ ميليارد يورو 2020-2010 ساختمان و تجهيزات براي ٢٩٨ ميليون يورو ٠ ١٠٠ درصد پروژه هاي پژوهشي سازوکارهاي دولت هاي ايالتي در گذشته ، دولت هاي ايالتي، بودجه دانشگاه ها را به صورت فهرست جزئي هزينه هـا تحـت عنـوان «بودجـه بنـدي رديفي سالانه » تخصيص ميدادند.