Abstract:
حماسة گوراوغلی ترکمن از جمله آثاری است که ردّ پای اساطیر کهن در آن وجود دارد. از آنجا که آثار حماسی، پیوندی ناگسستنی با اساطیر دارند، واکاوی درونمایههای اساطیری در این اثر، دور از ذهن نیست. اساطیر در بطن و متن حماسه قرار دارند و این امر ناشی از باور و فرهنگ یک قوم به آیینی ویژه است. در این مقاله بنمایههای اساطیری در حماسة گوراوغلی ترکمن با روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی میشود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بازتاب بنمایههای اساطیری کهن از جمله اسطورة تولد عجیب پهلوان (از گور بیرون آمدن)، راهنما یا پیر دانا، نبرد با اژدها (اژدهاکشی)، فیلاوژنی، گذر از آب به همراه اسب، اسب دریایی گوراوغلی (قیرآت)، وجود پریان و جادو در این حماسه چشمگیر است.
The Epic of Koroghlu belongs to the Turkmen people and is one of the works
that have traces of ancient mythology in it. Epic works have an unbreakable
link with mythology, so the analysis of mythological themes in these works
helps to understand them better. At the heart of epics are myths, and this is
due to the belief and culture of a people in a special ritual. In the present
article, the mythological themes in the Turkmen Koroghlu epic are studied by
using descriptive-analytical method. The findings of the research show that
the reflection of ancient mythological themes, including the strange birth of
the hero (coming out of the grave), the presence of a guide or wise old man,
the battle with the dragon (dragon slaying), crossing water with a horse, the
presence of a winged horse called Gyrat, and the presence of fairies and magic,
in the epic is remarkable.
Machine summary:
يافته هاي پژوهش نشان مي دهد که بازتاب بن مايه هاي اساطيري کهن از جمله اسطورة تولد عجيب پهلوان (از گور بيرون آمدن )، راهنما يا پير دانا، نبرد با اژدها (اژدهاکشي )، فيل اوژني، گذر از آب به همراه اسب ، اسب دريايي گوراوغلي (قيرآت )، وجود پريان و جادو در اين حماسه چشم گير است .
اين پژوهش در پي پاسخ به پرسش هاي زير است : الف ) آيا در حماسۀ گوراوغلي ترکمن ،ُ بن مايه هاي اساطيري نمود دارد؟ ب ) مهم ترين درون مايه هاي اساطيري حماسه ي گوراوغلي چيست ؟ ٢٠٦/ فصلنامۀ ادبيات عرفاني و اسطوره شناختي ـــــــــــــــــ عبدالله واثق عباسي ـ بايرام مراد مرادي پيشينۀ پژوهش در زمينۀ شناساندن داستان حماسي گوراوغلي، پژوهش هاي اندکي انجام شده است که به آن ها اشاره ميشود.
ميگويند گوراوغلي از «گوري» بيرون آمد اما کسي نميداند اين گور يا گورستان کجاست ؟ نکته جالب توجه آن است که داستان و روند تکاملِ نمايش در حماسۀ گوراوغلي ديده ميشود و در آن ، اساطير خود را به صورت ٢١٠/ فصلنامۀ ادبيات عرفاني و اسطوره شناختي ـــــــــــــــــ عبدالله واثق عباسي ـ بايرام مراد مرادي نمايش معرفي ميکنند.
تولد اسب دريايي گوراوغلي به اين صورت است که س ١٨ـ ش ٦٨ ـ پاييز١٤٠١ ـــــــــــــ تحليل بن مايه هاي اسطوره اي حماسۀ گوراوغلي ترکمن / ٢١٣ «روزي از روزها هونکار، جيغه ليبيگ را به دربار خود فراخواند و از او خواست تا بهترين اسب را براي او پرورش دهد.