Abstract:
از دیرباز حدیث اسلامی خاصّه روایات سیرۀ رسول خدا2، مورد توجه پژوهشگران غربی بوده و طی چند دهۀ اخیر توجه به این نوع پژوهشها، گسترۀ فزونتری یافته است. مقالۀ «قتل ابنابیالحُقیق» نوشتۀ هارالد موتسکی، به بررسی روایات دربارۀ یکی از سرایای دوران پیامبر اکرم2 میپردازد. مقالۀ حاضر بهدنبال تحلیلی انتقادی با پرداختن به نقاط قوّت و نیز بررسی ضعفها و کاستیهای موجود در نوشتار موتسکی است. اهمیت پرداختن به این موضوع با ضرورت حفظ منابع اصیل اسلامی در برابر اشاعۀ برخی برداشتهای ناتمام با استناد به پیشفرضهایی ناتمامتر، گره خورده است. به همین منظور، به برخی امتیازات، همچون روشمندی علمی و رویکرد اعتدالی نسبت به احادیث اسلامی پرداخته شده و برخی آسیبهای مبنایی، روشی و غایی همچون کماعتباری نظام اسناد، فقدان معیارها و مبانی رجالی احصا شده است. مهمترین دستاورد این پژوهش دست یافتن به نگاهی تحلیلیتر و دقیقتر به نوع نگارشهای یکی از پرکارترین و مطرحترین خاورشناسان اعتدالی یعنی موتسکی است.
The Islamic hadith, especially the traditions on the Sariyyah of the Prophet of Islam (pbuh), has been concerned by Western researchers for a long time. Also it has gained a wide scope of research during last decades. The article “The Murder of Ibn Abi al-Huqayq” by Harald Motzki examines the traditions surrounding one of the Sariyyahs of the Prophet’s lifetime. The present critical-analytical research aims to show the strength and weakness of Motzki’s research. The importance of this issue ties to the necessity of preserving the original Islamic sources from the spread of some incomplete concepts based on more incomplete presuppositions. Accordingly, it concludes that Mutzki’s research includes some correct points, such as the scientific methodology and moderate approach to Islamic hadiths and some incorrect points such as basic, methodical and final problems as seen in the lack of Isnad (chain of transmitters), the lack of criteria and foundations for rijal principles. The most important achievement of this research is to get a more analytical and detailed look at writings of one of the most prolific and prominent moderate Orientalists, i.e. Harald Motzki.
Machine summary:
دوفصلنامه علمی حدیث پژوهی سال ١٤، پاییز و زمستان ١٤٠١، شمارٔە ٢٨ مقاله علمیپژوهشی صفحات: ١٢٧ـ١٥٢ تحلیل انتقادی رویکرد موتسکی در برخورد با منابع اسلامی مطالعۀ موردی: روایات سریۀ قتل ابن ابیالحقیق * طاهره نعمتی ** فتحیه فتاحیزاده *** علی حسن نیا چکیده از دیرباز حدیث اسلامی خاصّه روایات سیرٔە رسول خداص، مورد توجه پژوهشگران غربـی بـوده و طـی چند دهۀ اخیر توجه به این نوع پژوهش ها، گسترٔە فزونتری یافته است .
Ibid, p) به نظر میرسد کـه وی از بررسی متون روایاتِ مربوط به این سریه ، به دنبال رسیدن به این مطلب است که آیـا از چنین تحلیلی میتوان نتایج و دستاوردهای تاریخی به دسـت آورد یـا خیـر؟ بـرای ایـن منظور وی متون روایات مذکور را (روایات منتهی به براء بن عازب، پسر یا نؤە کعب بـن مالک ، عبدالله بن اَُنیس و عروة بن زبیر تابعی) از میان منابعی از جمله نحدیاگقآ(بخـاری، ١٤٢٢ق ، ج٤، ص٦٣؛ ج٦، ص٢٨٢ و ج٥، ص٩١ و ١٥٧)، تیییهنکشانحوتکویییما(نمیـــری البصــری، ١٣٩٩، ج٢، ص٤٦٢ و ٤٦٤)، نحاییوی(خراســانی الجوزجــانی، ١٤٠٣ق ، ج٢، ص٢٨١)، یهله(مالک بن انـس ، ١٤٠٦ق ، ج٢، ص ٤٧٧)، نحودیگوزا(صـنعانی، ١٤٠٣ق ، ج٣، ٢١٥ و ج٥، ص٢٠٢ و ٤٠٧)، تهنکش ل/یعتا(طبـری، ١٣٨٧ق ، ج٢، ص٤٩٣ــ٤٩٧)، یـهدت(واقدی، ١٤٠٩ق ، ج١، ٣٩١ـ٣٩٥)، لویانحس/عت(بیهقـی، ١٤٢٤ق ، ج٣، ص٣١٤ و ج٩، ص١٣٣ و ١٣٧)، نمکسانحو/هئ(همـو، ١٤٠٨ق ، ج٤، ص٣٣ــ٣٨)، نحوایوتا(رویـانی، ١٤١٦ق ، ج١، ص٢١٥)، نرش (شافعی، ١٤١٠ق ، ج٤، ص٢٥٢)، لقع: ابن هشام (ابن هشام، ١٣٧٥ق ، ج٢، ص٢٧٣ـــ٢٧٥)، نحواییوت(حمیــدی، ١٩٩٦م ، ج٢، ص١٢٢) و...