Abstract:
شیروان نام ویرانه های یک شهر تاریخی در ایالت جبال در دوره ساسانی و اسلامی می باشد. نام شیروان در منابع گوناگون تاریخی به صورت های مختلفی از جمله شیروان، سیروان، السیروان آمده است. در این منابع هیچگاه از شیروان و سیروان به صورت منطقه نام نبرده اند بلکه از آن به عنوان شهر تخت نشین، استان ماه سبدان یا ماسبذان یاد شده است. ولی به علت معروفیت در نزد ساکنان بدره و دشتی که ویرانه های این شهر در حاشیه آن بنا شده بود نیز تعمیم یافت. تا سال 1391 این شهرستان به عنوان بخشی از شهرستان شیروان چردوال به حساب می آمد اما به علل اداری و همچنین رسیدگی بهتر به مشکلات اهالی از چرداول جدا گردید و شهرستان سیروان نامگذاری گردید. در این نوشتار به بررسی واژه شیروان در منابع و نقشه های تاریخی پرداخته شده است.
Machine summary:
در اين منابع هيچگاه از شيروان و سيروان به صورت منطقه نام نبرده اند بلکه از آن به عنوان شهر تخت نشين ، استان ماه سبدان يا ماسبذان ياد شده است .
يکي از ١ - باستان شناس و پژوهشگر مستقل 1 موارد نام جاي «شيروان » تخت نشين استان ماسبدان ايالت جبال که يکي از مناطق تاريخي در قلب زاگرس مرکزي است و تغيير آن به «سيروان »که به نظر مي رسد بنياني فرهنگي و حتي زباني و تاريخي ندارد، زيرا واژه «سيروان » معرب «شيروان » است که برخي از مورخان و جغرافي نويسان عرب چون تلفظ آن را به خوبي نمي توانستند دريابند به سيروان تغيير داده اند و متاسفانه در انتخاب و نامگزيني آن متوليان بدون توجه و آگاهي از اين موضوع آن را مدنظر داشته اند، ديگر اينکه نام شيروان در اصل به ويرانه هاي شهر باستاني که امروزه دو روستاي کلان و گوراب بر روي آن بنا شده اند اطلاق مي شده و به علت معروفيت اين شهر از گذشته هاي دور، مردم منطقه و مناطق همجوار اين نام را براي سراسر منطقه به کار برده اند.
در اين زمان جبال شامل شش 2 مرکز شهري مهم ، دينور قرميسين ، قرماسين (کرمانشاه متأخر); همدان ؛ قزوين ; اصفهان ؛ ري، شيروان و سيمره بود(٢٠٠٨,Bosworth)(شکل ١).
اما نام شيروان در اصل خرابه هاي مدفون در زير روستاي سراب کلان و گوراب گرفته شده است .