Abstract:
متن اوستایی ویشتاسپ یشت، بخشی از اوستای متاخر و مشتمل بر هشت فرگرد و شصت و پنج بند است. از این متن برگردان پهلوی، زند، هم در دست است. در این یشت، زردشت با خطاب «ای پسر» چکیدههایی از اصول دین را به همان شیوهای که اهوره مزدا در فرگرد نوزدهم وندیداد برای زردشت بیان میکند، به ویشتاسپ میآموزد. ویشتاسپ یشت، احتمالا، متعلق به نسک دوم از بیست ویک نسک اوستای ساسانی به نام «ویشتاسپ ساست» بوده است. متن اوستایی متاخر و پر از ابهام است. حالتهای صرفی واژهها، اغلب نادرست و گاه از میان رفته است. بخشهایی از متن وام گرفته از قسمتهای دیگر اوستا به ویژه وندیداد است. در این پژوهش، دو ترکیب اوستایی aǝm. mǝrǝṇcō و upā. θβaiieiti از این یشت تجزیه و تحلیل میشوند و خوانش و معانی تازهای برای آنها پیشنهاد میشود.
Abstract: (Translated by AI)
نص ویشتاسب یشت الاوستايی، جزء من الاوستا المتاخره ویتالف من ثمانیه فرغرد وخمسه وستین بند. من هذا النص یوجد ترجمه بهلویه، زند. فی هذا الیشت، یعلم زرادشت ویشتاسب ب"یا بنی" موجز من اصول الدین کما علم اهورمزدا زرادشت فی الفرغرد التاسع عشر من الوندیداد. ویشتاسب یشت یعود علی الارجح الی النسک الثانی من احدی وعشرین نسک الاوستا الساسانیه باسم "ویشتاسب ساست". النص الاوستايی المتاخر ملیء بالغموض. الحالات الصرفیه للکلمات غالبا ما تکون غیر صحیحه واحیانا ضايعه. بعض اجزاء النص مقتبسه من اقسام اخری من الاوستا خاصه الوندیداد. فی هذا البحث، یتم تحلیل مرکبین اوستايیین aǝm. mǝrǝnco وupa. θβaiieiti من هذا الیشت وتقدیم قراءات ومعانی جدیده لهما.
Abstract:
The Avestan version of Vishtasp Yasht is part of a late Avesta and consists of eight Fragards and sixty-five verses. In This Yasht, Zarathushtra concisely teaches the principles of religion to Vishtasp addressing by "O my son" as Ormazd does to Zarathushtra in the nineteenth Fragard in Vendidad. Vishtasp Yasht presumably belongs to the second Nask of twenty-one Nasks of Sasanid Avesta named Vishtasp Sast from Hadagmansarig class. What we call it Vishtasp Sast does not exist now and the abstract that we can find in eighth Fragard of Dinkard is too incomplete. Nevertheless, it allows us to inform on its content. According to eighth Fragard of Dinkard Vishtasp Sast relates to believing of Vishtasp in Zarathushtra's religion and subjects relevant to it. Zarathushtra, the messenger, for reporting his task according to Ormazd's request, offers the needed knowledge to Vishtasp. Then Ormazd sent Amahraspands to testify the truth of Zarathushra's message and also to show Vishtasp what he will obtain with accepting Zarathushtra's religion. This acceptance results in Arjasp's opposition. Arjasp, who was provoked by anger, starts a war against Vishtasp. The narration of this war which has been reported in Vishtasp Sast is missed in the existing text titled as Vishtasp Yasht. In the other hand, according to the abstract which we know according to the eighth book of Dinkard, the narrative of the pious man and also wicked man after death which allocates the eithth fragards of Vishtasp Yasht and has many resemblences with the second fragard of Hadokht Nask, does not exist in Vishtasp Sast. For many years, Avestan scholars have thought that the Avestan text of Vishtasp Yasht is very new; Even newer than Vendidad, which Skjærvø (2007: 112ff) considers its time to be later than Yasna and Wisperad and in the partian period. The common sentences and phrases that Vishtasp Yasht has with the Vendidad-e-sade have made Darmesteter consider it just a text of a combination of Vendidad sentences and phrases and an imitation of it. According to Darmsteter (1962: 324-325), Vishtasp Yasht is not original, and is entirely borrowed from Vendidad and some other parts of Avesta. Mole (1963: 650) describes the linguistic structure of the Avestan text Vishtasp Yasht as the most inaccurate among the existing Avestan texts, and according to the linguistic features of this text, he believes that Vishtasp Yasht is not only a part of the Achaemenid dynasty of Avesta, but also a part of the Sassanid dynasty. However, Mole does not accept Darmesteter's view either, and does not see this text as the result of the accidental juxtaposition of borrowed passages from other parts of the Avesta. Mole believes that Vishtasp Yasht has practically all the elements in the narration of Vishtasp Sast: encouraging acceptance of religion, visiting Amahraspands, promising of blessing and victory, teaching religion, and revealing the reward after death. In contrast, what is lacking are details with narrative characteristics: the description of the coming of Amahraspands, the battle with Arjasp, and so on. Mole is of the opinion that Vishtasp Yasht probably indicates the adaptation of the content of Vishtasp Yasht's myths to a prayer application (Mole, 2016: 413).
Machine summary:
̄upa 1 در ویشتاسپ یشت 3 مهشید میرفخرایی ٢، سمیرا زهدی تاریخ دریافت : ١٤٠٠/٠٤/١٩ تاریخ پذیرش : ١٤٠٠/٠٤/٣٠ چکیده متنِ اوستایی ویشتاسپ یشت ، بخشی از اوستای متأخر و مشتمل بر هشت فرگـرد و شـصت و پنج بند است .
از آن جایی که متن دربردارندة اندرزهایی از زبان زردشت خطاب به ویشتاسپ نیز است ، بررسی مـتن در زمینة شناخت و بررسی اندرزها که بخش قابل توجهی از ادبیات فارسی میانه را به خـود اختـصاص داده و بخش مهمی از آن ها به متون دورة اسلامی نیز راه یافته اند، مفید خواهد بود.
بازخوانی ها و تصحیح های انجام گرفته با مقایسة صورت های بـه کاررفتـه در دسـت نـویس هـای موجود از ویشتاسپ یشت ، واکاوی برگردان زند واژگـان و پـاره گفتـه هـا در روایـت پهلـوی مـتن ، بررسی شواهد و نمونه ها و همچنین یافتن سرنخ هایی از بخش هایی دیگر اوستا انجام شده اسـت .
در ادامه ، برگردان فارسی آن بند بر اسـاس ترجمـة دارمـستتر ( ,Darmesteter ١٩٦٢) یا توضیحات بارتلمه (١٩٠٤ ,Bartholomae) خواهد آمد.
در این تصحیح ، نکته های زیر مورد نظر بوده است : یکم - /a・ǝm/ اشه / راستی کاربرد بسیار بیشتری از قید /̌as/ به معنی «بسیار» دارد.
بر این اساس ، بند ٢٧ ویشتاسپ یشت اوستایی و برگردان فارسی آن پس از تـصحیح ایـن گونـه خواهد بود: «چه گناهکار، چه پرهیزکار با تـو (= آتـش ) از راه هـای زروان داده مـی رسـد.