Abstract:
نماد یا سمبل از زمرهی صور خیال شاعرانه است که به دلیل تعدد مفاهیم و ظرفیت معنایی گستردهای که از آن برخوردار است، در جایگاهی فراتر از استعاره جای دارد. در نماد، یک واژه افزون بر حفظ معنای حقیقی خود، یک یا چند معنای غیرحقیقی (مجازی) را دیگر نیز در بر میگیرد. هدف از نگارش این مقاله نمادپردازی آفتاب (خورشید) در آثار عطّار نیشابوری است که به روش کتابخانهای و به شیوهی توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. محققان در این مقاله به دنبال جواب این سؤال اند که واژهی آفتاب در منطقالطیر، مصیبتنامه، اسرارنامه و الهی نامهی عطّار در قالب چه نماد و رمزی به کار رفته است؟ حاصل پژوهش نشان میدهد که عطّار در آثار خود، آفتاب را بیشتر در معانی و رمزهای مقدّسی همچون حضرت حق، انسان کامل، توصیف انسان و عمر او، وحدت وجود و فانی شدن در حق و توصیف پیامبران و روح و روان به کار برده است.
Symbolism is a term used to describe the conceptual and symbolic meanings of an object. It is important to consider that the symbol from the perspective of rhetorical sciences is a word, phrase, or sentence that, in addition to the apparent meaning, communicates a wide range of meanings to the reader. On the other hand, the main problem with the symbol is that the symbol is one of the forms of poetic imagination, which is in a position beyond metaphor due to the multiplicity of concepts and the wide semantic capacity that it has. In a symbol, a word, in addition to preserving its true meaning, contains one or more non-real (virtual) meanings. The purpose of this article is to study the symbol of the sun (sunshine) in the works of Attar Nishapuri, which has been done through a descriptive-analytical method. Findings of the research show that in Attar’s works, the sun has been used to convey sacred meanings and codes such as Hazrat Haqq, perfect man, description of the man and his life, unity of existence and mortality in truth, and description of prophets and soul and psyche.
Machine summary:
محققان در اين مقاله به دنبال جواب اين سؤال اند که واژه ي آفتاب در منطق الطير، مصيبت نامه ، اسرارنامه و الهي نامه ي عطار در قالب چه نماد و رمزي به کار رفته است ؟ حاصل پژوهش نشان ميدهد که عطار در آثار خود، آفتاب را بيشتر در معاني و رمزهاي مقدسي همچون حضرت حق ، انسان کامل ، توصيف انسان و عمر او، وحدت وجود و فاني شدن در حق و توصيف پيامبران و روح و روان به کار برده است .
واژه ي خورشيد، آفتاب ، شمس و مهر در آثار شاعران زبان و ادبيات فارسي از جمله خاقاني و نظامي در تصاوير فراواني به کار رفته است و به عنوان نماد و رمز در آثار مولوي، عطار و حافظ از بسامد بالايي برخوردار است .
محقق در اين مقاله به دنبال جواب اين سؤال است که واژه ي آفتاب در منطق - الطير، مصيبت نامه ، اسرارنامه و الهينامه ي عطار در قالب چه نماد و رمزي به کار رفته است ؟ ١- ١- بيان مسأله نماد و تمثيل از جمله مؤلفه هاي کاربردي در آثار بزرگان حوزة زبان و ادبيات فارسي است که از اين منظر بخش عظيمي از متون نظم و نثر عرفاني را به اين امر اختصاص يافته اند و در اين رهگذر مشاهير بزرگي چون عطار و مولانا در عرصه هنرنمايي کرده اند و بر قلۀ ادب فارسي تکيه زده اند که تا به حال کسي نتوانسته با آنها پهلو زند.