Abstract:
با تحلیل شیوۀ بازنماییِ نظام‌های حالت‌نمایی و مطابقه در بَشاگَردی (شمالی و جنوبی) براساس نظریۀ رده‌شناسیِ کلاسیک کامری (1978) و سپس، ارزیابی دقیق یافته‌ها براساس نظریۀ رده‌شناسیِ نوین زوارْت و لینْدِن‌بِرگ (2021)، جستار حاضر می‌کوشد به تبیینی نظام‌مند از عملکرد رده‌شناختیِ آن نظام‌ها، و نیز از الگوی کلی انطباق در این گونهها دست یابد. در این راستا، داده‌های پژوهش با تکمیل پرسشنامه و گفتگو با ده گویشور بومی گردآوری و تحلیل گردیده است. براساس یافته‌های پژوهش، حالت‌نمایی و مطابقۀ این گونهها در زمان غیرگذشته، به‌طور یکسان پیرو الگوی غالب (کاملِ) مفعولی است و الگوی کلی انطباقِ «وارونۀ مستقیم‌ـ‌غیرمستقیم» را نشان می‌دهد. در برابر آن، حالت‌نمایی و مطابقۀ آنها در زمان گذشته، به‌طور یکسان تابع الگوی غالب (کاملِ) کُنایی است و الگوی کلی انطباقِ «همسان» را نشان می‌دهد. همچنین، ناشی از خصوصیت گذرایی فعل، این دو گونۀ زبانی در زمان غیرگذشته، به‌طور یکسان الگوی تناوبیِ (کاملِ) کُنایی را برای بازنمایی نظام‌های حالت‌نمایی و مطابقه، و در زمان گذشته نیز به‌طور یکسان الگوی تناوبیِ (کاملِ) سه‌بخشی را برای بازنمایی نظام حالت‌نمایی به‌کار می‌گیرند. با وجود این، الگوی مطابقۀ بَشاگَردی در زمان گذشته، فاقد هرگونه الگوی تناوبی و الگویی یکدست است.
Based on linguistic typology approach and after analyzing the case-marking and agreement systems in (North and South) Bashagardi according to Comrie (1978) and precise evaluation of findings according to the new theory of Zwart and Lindenbergh (2021), the present study aims to achieve a deeper explanation for those two systems’ function as well as the general alignment pattern of this dialect. In this regard, the research data has been gathered by interviewing ten native speakers, and then has been analyzed. According to the first findings, (North and South) Bashagardi case-marking and agreement in non-past tense belong identically to the dominant and major pattern of (complete) accusative pattern, and in the past obey the dominant and shifting pattern of split-ergative or (complete) ergative pattern. Explanation of findings reveals that (North and South) Bashagardi’s general alignment system uses the reverse and identical patterns in non-past and past tenses, respectively. Moreover, conditioned by the two categories of transitivity and tense, as the mirrors of inter-domain interrelations, these two language varieties exploit identical recessive and shifting alignment patterns in those two tenses as well, for which the appropriate explanations has been presented.
(
, 
, 
)
