Abstract:
صلح یکی از مهمترین دغدغههای جهان امروز و گمشدهی همیشگی تاریخ است. نهادهای مسئول بینالمللی دائما پیگیر اصلاح روابط بین کشورها و ارائه راهکار برای پایان دادن به جنگها هستند. یکی از این اقدامات، طرح و ابلاغ مولفههای آموزش صلح توسط سازمان یونسکو است که بایستی در تمامی سطوح از سیاست و اقتصاد و روابط بین الملل گرفته تا آموزش و جامعهپذیری و روابط بین فردی لحاظ شود. نظام تعلیم و تربیت هر کشور وظیفه اصلی آموزش مولفههای صلح را در قالب برنامهریزی درسی، طراحی آموزشی، تدوین اهداف، برنامهها و مفاد آموزشی، ارزشیابی مربی و متربی و ارزیابی سیستمی بر عهده دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی هفتم بر اساس مولفههای صلح یونسکو انجام شده است. برای انجام این تحقیق از شیوه تحلیل محتوای تلخیصی یا عرفی استفاده است. نمونه آماری این پژوهش کتاب مطالعات اجتماعی پایه هفتم سال تحصیلی 1401-1400 بوده است که محتوای آن با جستوجوی کلمات و اصطلاحات مرتبط با مولفههای صلح یونسکو به روش دستی و با دقت نظر بالایی انجام شده است. یافتههای این پژوهش نیز بر آن است که بیشترین میزان فراوانی انطباق بین واحد متنی کتاب درسی که بصورت پاراگراف یا بند، واحد بندی شده و همچنین بیشترین درصد انطباق نیز در واحد بیشتر بدانیم با مولفههای آموزش صلح یونسکو بدست آمده است. همچنین در محتوای این کتاب درسی مولفههای حفظ فرهنگها و معنویت به ترتیب دارای بیشترین درصد انطباق و مولفههای تعاون و همبستگی، حقوق بشر و جهان وطنی کمترین میزان انطباق را به خود اختصاص دادند.
Peace is one of the most important concerns of the world today and the eternal lost in history. The responsible international institutions are constantly trying to improve relations between countries and provide solutions to end wars. One of these actions is planning and communicating the components of peace education by the UNESCO organization, which should be considered at all levels from politics and economy and international relations to education and socialization and interpersonal relations. The education system of every country has the main task of teaching the components of peace in the form of curriculum. The current research was conducted with the aim of analyzing the content of the 7th social studies textbook based on UNESCO peace components. In order to conduct this research, the summary or conventional content analysis method is used. The statistical sample of this research was the social studies book of the seventh grade of the academic year 1401-1400, whose content was manually searched for words and terms related to UNESCO's peace components and with high accuracy. The findings of this research also show that the highest frequency of compliance between the textual unit of the textbook and also the highest percentage of compliance in the unit to know more is obtained with the components of UNESCO peace education. Also, in the content of this textbook, the components of preserving cultures and spirituality had the highest percentage of compliance and the components of cooperation and solidarity, human rights and cosmopolitanism had the lowest compliance.
Machine summary:
نمونه آماري اين پژوهش کتاب مطالعات اجتماعي پايه هفتم ســال تحصــيلي ١٤٠١-١٤٠٠ بوده اســت که محتواي آن با جستوجوي کلمات و اصطلاحات مرتبط با مؤلفههاي صلح يونسکو به روش دستي و با دقت نظر بالايي انجام شـده اسـت.
شــايد نتوان به يک تعريف جهان شــمول دربارهي پديدهاي اجتماعي همچون صــلح دست يازيد، اما ميتوان به دو برداشت متفاوت در خصوص صلح اشاره کرد: نخست منظور از صلح، عدم جنگ يا برخورد است و در مراد ديگر صلح عبارت است از سعي براي ايجاد جامعهاي که کرامت انســاني مد نظر همگان باشــد، همکاري و مشــارکت اجتماعي ترويج 2 - Fujikane 3 - Libby 4 -Bhagabati گردد، افراد در راستاي رفع نيازهاي فيزيکي، اجتماعي و روان شناختي خود بصورت صلح آميز حرکت کنند (فوجيکان، ٢٠٠٣).
سازمان يونسکو (٢٠١٠) اهميت ترويج فرهنگ صلح را اين گونه مطرح نموده 5 - United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Kaster؛Stomfay- ٦ است:« آموزش فرهنگ صلح منجر به پرورش و ترويج اعتقادات و اقداماتي خواهد شد که مردم هر کشور بايد متناسب با ساختارهاي ويژة فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي خود به آن عمل کنند.
درصد بکارگيري هر يک از مؤلفههاي آموزش صلح يونسکو در مجموع محتواي کتاب درســي مطالعات اجتماعي پايه هفتم متوســطه اول بدين شــرح اســت : خود و ديگران ١١/٨٥% ، معنويت ١٥/٥١ % ، حقوق بشر (دموکراسي ) ١٠/٥٤ %، حفظ فرهنگها ٣٠/٤٥ % ، تعاون و همبستگي ١٠/٨٣ % ، حفظ محيط زيست ١٥/٠٨ % ، جهان وطني ٥/٧١ % .