Abstract:
تاریخ نگاری محلی سبکی از تاریخنگاری است که مورخان به آن توجه خاصی دارند. تاریخ نگاری محلی دارای جنبه های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی مورد نظر می پردازد. در مازندران، تواریخ محلی مختلفی به رشته تحریر درآمده اند که از آن جمله می توان به تاریخ طبرستان ابن اسفندیار، تاریخ رویان اولیاءالله آملی، تاریخ طبرستان و رویان و مازندران سیدظهیرالدین مرعشی اشاره کرد. اولیاءالله آملی تاریخ رویان را در نیمه دوم قرن هشتم هجری قمری و همزمان با عصر ایلخانان به نگارش درآورده است. وی در این کتاب، تاریخ رویان و مازندران را از زمان ساسانیان تا زمان خودش مورد بررسی قرار داده است. مسأله اساسی پژوهش حاضر این است که تناقض گویی ها و اشتباهات اولیاءالله در تاریخ نگاری محصول چه عواملی بوده است؟ به نظرمی رسد وی در تبیین وقایع تاریخی، تحت تأثیر تعلقات دوگانه محل و مذهب(شیعه دوازده امامی) بوده است. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی و شیوه نگارش آن به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد. استخراج اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای صورت گرفته است. این مقاله سعی دارد به تشریح و تبیین تاریخ نگاری اولیاءالله، با رویکرد محلی-مذهبی بپردازد.
Local historiography is a style of historiography to which historians pay special attention. Local historiography has local aspects and examines the past, far and near, of the geographical area with a more detailed and detailed look. In Mazandaran, various local histories have been written, including the history of Tabarestan Ibn Esfandiar, the history of the embryos of the saints Amoli, the history of Tabarestan and Royan and Mazandaran Seyyed Zahir al-Din Marashi. Omiyaullah Amoli wrote the history of embryos in the second half of the eighth century AH and at the same time as the Ilkhanid era. In this book, he has studied the history of Royan and Mazandaran from the time of the Sassanids to his own time.The main issue of the present study is what are the factors of contradictions and mistakes of the saints in product historiography? In explaining historical events, he seems to have been influenced by the dual affiliation of place and religion (Shia of the Twelve Imams). The research method in this article is historical and its writing method is descriptive-analytical. Information extraction is also done in the form of a library. This article tries to explain the historiography of the saints with a local-religious approach.
Machine summary:
مسأله اساسي پژوهش حاضر اين است که تناقض گويي ها و اشتباهات اولياءالله در تاريخ نگاري محصـول چه عواملي بوده اسـت ؟ به نظرمي رسـد وي در تبيين وقايع تاريخي، تحت تأثير تعلقات دوگانه محل و مذهب (شـيعه دوازده امامي) بوده اسـت .
(خيرانديش ، ١٣٨٠: ٤٦-٣) تاريخ رويان ١ اولياءالله آملي، بعد از تاريخ طبرسـتان ابن اسـفنديار، دومين اثر به جا مانده از محدوده شـمال ايران اسـت .
اين اثر در نيمه دوم قرن هشـتم هجري قمري پديد آمده اسـت و حلقه ارتباط تاريخ نگاري خود را با کتاب تاريخ طبرســتان حفظ کرده اســت ، همانطورکه تاليفات بعد از اولياءالله آملي نيز اين روند را ادامه دادند.
»(همان : ٢٠٢) اين امر روشـن ميسـازد که دربار حاکم رويان محل امني براي موافقان ملک حسـن باوندي بود، گويا اولياءالله نيز در خدمت ملک حسن باوندي بود و با او موافقتي داشت ؛ در نتيجه بهتر آن ديد که به رويان مهاجرت کند تا مورد حمايت اسـتندار قرارگيرد.
در اثر هم نشـينيها و آمدوشـدها به دربار حاکم رويان بود که بنا به خواسـت اسـتندار، اولياءالله آملي مأمور نوشـتن کتاب تاريخ رويان شـد: «غرض آن که بارها به لفظ شـريف با اين ضعيف ميفرمود که مجموعه اي ترتيب ميبايد کردن که شـرح مبادي احوال رويان و سـبب عمارت آن و مبدأ حال ملوک و تصـحيح نسبت ايشان و مدت ايالت در آن جا بر وجه اجمال از آن مجموعه معلوم گردد.