بررسی و نقد مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر قرآن جهت فهم پذیری آیات قرآن از منظر سیاسی Journal Article

Writer: خاری آرانی، سمیه ؛ قاضی زاده، کاظم ؛ عبدالله زاده آرانی، رحمت الله ؛

جامعه شناسی سیاسی ایران اسفند 1401 - شماره 28 ISC (‎17 page(s) - From 3151 to 3167 )

Keywords: مبانی تفسیری فخررازی تفسیر و تاویل مفاتیح الغیب مبانی دلالی Interpretive bases brokerage bases unseen keys interpretation. Keyword pride تأویل قرآن فخر رازی خدا تفسیر خداوند

fa en

Abstract:

مبانی دلالی از مبانی اثرگذار در تفسیر قرآن کریم است که چگونگی فهم مراد خداوند را از متن کلام او معین می کند. امروزه با توسعه و گسترش مسائل زبان‌شناسی ضرورت سامان‌بخشی به مبانی زبان‌شناختی و دلالی قرآن بیش از همه نمایان است. از جمله تفاسیر مطرح در این عرصه تفسیر مفاتیح الغیب فخررازی است. خاستگاه اندیشه های این مفسر، کلام اشعری است به گونه ای که تأثیر این نگرش کلامی- آمیخته با دیدگاه های نقادانه- در تفسیر وی به گونه ای بارز جلوه گر است. مهم ترین مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر شامل: وضع لفظ برای روح معنا، نگرش تمثیلی و نمادین به آیات، اثرپذیری در فهم آیات یا واژگان از مبانی کلامی و تأویل پذیری آیات قرآن است. بر دیدگاه های این مفسر نقدهایی وارد است. از جمله دیدگاه او در تحلیل مسئله اختیار و اراده آدمی که متأثر از کلام اشعری از مقوله های شایسته نقد است. وی بر آن است که اراده‌ی خدا به تمامی افعال انسان - اعم از خیر و شر- تعلق می گیرد، حال آنکه برخی تعلق اراده خدا به شرور و ازجمله کفر و معاصی را مستلزم جبر می دانند. وی در آیات متشابه گاه به گونه‌ای به تأویل می پردازد که تأویلات او غیر ضابطه مند بوده و مستند به ظاهر لفظ نیست. در این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا مهم ترین مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر مورد نقد و تحلیل قرار می گیرد.

The semantic principles are one of the effective principles in the interpretation of the Holy Quran, which determines how to understand the meaning of God from the text of his words with the development and expansion of linguistic issues, the need to organize the linguistic and semantic foundations of the Qur'an is most evident. One of the interpretations in this field is the interpretation of Mafatih al-Ghayb Razi. The origin of this commentator's thoughts is Ash'ari theology, so that the influence of this theological attitude - mixed with critical views - is evident in his interpretation. The most important semantic principles of Razi in interpretation include: setting the word for the soul of meaning, allegorical and symbolic attitude to the verses, being effective in understanding the verses or words from the theological principles and interpretability of the verses of the Qur'an. The views of this commentator are criticized. Among his views in the analysis of the issue of human free will and will that is influenced by the words is one of the categories worthy of criticism. He believes that the will of God belongs to all human actions, including good and evil, while some consider the belonging of God's will to evil including disbelief and sin to require retribution. In similar verses, he sometimes interprets in such a way that his interpretations are unregulated and not seemingly documented. the most important semantic principles of Razi in interpretation are criticized and analyzed by the method of content analysis.

Machine summary:

اگر چه تاکنون اساتيد و پژوهشگراني مباني و روش تفسيري فخر رازي را مورد بررسي قرار داده اند که ميتوان به آثاري مانند «بررسي و نقد برداشت هاي علمي فخر رازي در کتاب مفاتيح الغيب » از طالب طاش ، «روش شناسي نقد آراء فخر رازي در الميزان » از ربيع نتاج ، و «چگونگي نقد آراء فخر رازي در تفسير الميزان » از ناصري کريموند و مصلاييپور و ««بررسي تطبيقي مباني تفسيري شيخ طوسي و فخر رازي و تأثير آن در موضوع نسخ » از قاسم پور و حاجي اکبري، و «بررسي تطبيقي مباني و روش هاي تفسيري فخر رازي علامه طباطبايي ذيل آيات ولايت و خلافت » از بابااحمدي ميلاني، و «بررسي قلمرو جامعيت قرآن در نگرش تفسيري فخر رازي و آلوسي بغدادي» ازخدمتکار و جشني، و «تفاوت هاي مباني فلسفي – کلامي فخر رازي و علامه طباطبايي در تفسير آيات مربوط به علم الهي و پيامدهاي آن » از مشگينه ، «بررسي تطبيقي رابطه مشيت و اراده الهي در تفسير کبير و الميزان » از رفعت نژاد و همکاران اشاره نمود؛ اما از آنجا که اين آثار به صورت کلي و يا به بعضي از موضوعات پرداخته اند، برآن شديم تا در اين مقاله ضمن بيان مباني دلالي فخر رازي به عنوان يک مفسر و متکلم اشعري و تحليل انتقادي از ايشان پرداخته که کار نو و بديعي است .

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: