«شاهنامه در ترازوی تاریخ» (نگاهی به کتاب شاهنامه و پایان ساسانیان) Journal Article

پس از آن، زند در سال ۱۳91 دورۀ دکترای تاریخ ایران باستان را در دانشگاه تهران آغاز کرد و سال ۱۳97 از رسالۀ خود دربارۀ پایانِ ساسانیان در شاهنامه (با مشاورۀ جلال خالقی مطلق) دفاع کرد و با رتبۀ نخست فارغ‌التحصیل شد و هم‌اکنون مدرس دانشگاه امام‌خمینی قزوین است. زند نیز پس از آن، در مقدمۀ خود بر کتاب، بر این باور تأکید می‌کند که «بسیاری از جزئیات رخدادها، نام کسان و جای‌نام‌ها و دیگر داده‌های تاریخی و جغرافیایی دورۀ ساسانی را در شاهنامه می‌توان یافت و بررسید. نویسنده همچنین در مقدمه، منابع سنجش خود را در دو دستۀ داخلی (متون تاریخ‌نگارانی مانند: یعقوبی، دینوری، حمزۀ اصفهانی، طبری، مسعودی، بلعمی، مسکویه، بیرونی و گردیزی) و خارجی (تاریخ ارمنستان سبئوس، رویدادنامۀ تئوفانس، رویدادنامۀ پاسکاله، رویدادنامۀ خوزستان، تاریخ نسطوریان یا سیعرت و تاریخ‌المجموع ابن بطریق) معرفی می‌کند تا در ده فصل به بررسی و مقایسۀ روایت آن‌ها با روایت شاهنامۀ فردوسی از هفت پادشاه پایانی ساسانیان بپردازد. این فصل به چهار بخش: شاهنامۀ فردوسی، تاریخ‌های عربی ـ فارسی سده‌های نخستین اسلامی، پژوهش‌های ساسانی‌شناسی از شیرویه تا پایان دورۀ ساسانی و تاریخ‌نگاری ایرانی تقسیم شده است.