Abstract:
یکی از مفاهیم اثرگذار در حوزه منابع (سرمایههای) انسانی با توجه به نقش بیبدیل سرمایههای انسانی، مفهوم «کرامت» انسانی و احترام به کارکنان است. این موضوع با توجه به جامع و کامل بودن دین مبین اسلام و با اتکا به آموزهها و سیره عملی معصومان اهمیتی روزافزون پیدا نموده است. ازاینرو، هدف اصلی این پژوهش طراحی و تبیین الگوی کرامت منابع (سرمایههای) انسانی با رویکرد اسلامی بوده که با استفاده از رویکرد مبتنی بر «تحلیل مضمون» بهصورت کیفی اجرا شده است. برای گردآوری اطلاعات از متون اسلامی استفاده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش «رمزگذاری» و با استفاده از نرمافزار «Maxqda10» و الگوی پارادایمی انجام گرفته است. نتایج دادههای بهدستآمده از رمزگذاری متون اسلامی مرتبط طی فرایند رمزگذاری باز، محوری و انتخابی، به ارائه یک الگوی کیفی در حوزه کرامت انسانی منجر شد. الگوی ارائهشده در این پژوهش 7 مقوله اساسی (قانونمندی، شایستهسالاری، مسئولیتپذیری اجتماعی، عدالتورزی، مشارکت کارکنان، اعتمادسازی، و جبران خدمت) و 22 مقوله فرعی در خصوص کرامت انسانی را نشان میدهد.
Considering the irreplaceable role of human capitals, one of the most effective concepts in the field of human resources (capitals) is the concept of human "dignity" and respect for employees. Due to the comprehensiveness and completeness of the religion of Islam and relying on the teachings and practices of the infallible imams, this issue has gained increasing importance. Therefore, the main goal of this research is to design and explain the model of dignity of human resources (capitals) with an Islamic approach. The study has been implemented qualitatively using the "thematic analysis" approach. Data has been collected from Islamic texts and data analysis has been done by "encoding" method using "Maxqda10" software and paradigm model. The results of the data obtained from the coding of related Islamic texts during the process of open, axial and selective coding led to the presentation of a qualitative model in the field of human dignity. The model presented in this research shows 7 basic categories (lawfulness, meritocracy, social responsibility, justice, employee participation, trust building, and service compensation) and 22 subcategories regarding human dignity.
Machine summary:
طراحي و تبيين الگوي کيفي کرامت سرمايههاي انساني در سازمان با رويکرد اسلامي مهدي ديهيمپور/ دكتراي مدیریت دولتی دانشگاه علوم دريايي امام خميني( deyhim1357@gmail.
به عبارت ديگر، درصدد طراحي الگویی به همين منظور با پاسخگويي به سؤال ذیل است: مؤلفهها و شاخصهاي الگوی کرامت منابع (سرمايههاي) انساني سازمان با رويکرد اسلامي کدام است؟ کرامت انسانی در لغتنامه آکسفورد (1966) واژه «کرامت» از «Dignty» و از واژه لاتين «Dignitas» گرفته شده و داراي معناي شرافت، حيثيت، افتخار و استحقاق احترام است (آکسفورد، 1966).
پژوهشگران حوزة علوم ديني و مديريت اسلامي در زمينه «حکمراني خوب» و انطباق در آموزههاي ديني، مطالعاتي انجام دادهاند که در اينجا به تعدادي از آنان اشاره ميگردد: فلسفي و ديگران (1399) در تحقيقي با عنوان «ارائه الگوي کرامت انساني کارکنان در سازمانهاي دولتي ايران» ابعاد جسمي، ذهني و رواني، عملکردي، رفتاري کرامت انساني را به همراه مؤلفههاي مربوطه احصا نمودهاند.
هدف اصلي اين پژوهش طراحي الگوي کيفي کرامت منابع (سرمايههاي) انساني در سازمان با رويکرد اسلامي است.
اطلاعات بهدستآمده با كمك سه نوع رمزگذاري باز، انتخابي و محوري، دستهبندي و در نهايت، الگوی کيفي با مقولههايي به شرح ذیل استخراج گرديد: ـ مقوله قانونمندي: اين مقوله در فرايند الگوي کرامت انساني شامل ممانعت از رانتخواري، جلوگيري از تبعيض و رعايت قانون است.
با عنايت به اهميت انسان و کرامت و منزلتش در دوران معاصر، تبيين و تفسير اين موضوع از نظر منابع ديني و بهويژه قرآن مجيد و در پی آن، دستيابي به راهکارهاي تحقق آن در زندگي بشر، ضرورتي اجتنابناپذير است.