Abstract:
مقدمه: ترکیب اجتماعی جامعه ایران را سه جمعیت متمایز شهری، روستایی و عشایری تشکیل میدهد. با توجه به این مهم که ایران با سابقه کهن دارای قومیتهای متفاوت است، در این راستا دارای بستر بسیار مناسبی برای برنامهریزی انواع گردشگری است و با توجه به اینکه از معدود کشورهایی است که کوچ همچون گذشته در آن جریان دارد و هنوز عشایر ایران سنتهای خویش را برپا میدارند، میتواند محمل مناسبی برای گردشگری عشایری باشد، در این میان قلمرو عشایری با جاذبههای طبیعی، منابع و پتانسیلهای سنتی، فرهنگی و زیستمحیطی، فرصت بزرگی در توسعه گردشگری عشایری، در ایران به شمار میرود.هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر، بررسی و واکاوی ظرفیتهای مغفول گردشگری عشایری ناحیه رضوانشهر میباشد.روششناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی و کمی میباشد، و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تئوری زمینهای و مدلهای FBMW, FARAS))، استفاده شد. همچنین جامعه آماری در پژوهش حاضر، شامل خبرگان گردشگری، عشایری و روستایی میباشند که بر اساس نمونهگیری هدفمند تعداد (45)، نفر تعیین شدند..قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرستان رضوانشهر، در شمال غربی ایران بین سواحل دریای خزر و رشته کوههای تالش قرار دارد و از دو بخش جلگهای و کوهستانی تشکیل شده است. این شهرستان از شمال به دریای خزر و شهرستان تالش، از غرب به شهرستان خلخال، و از جنوب به شهرستانهای صومعه سرا و ماسال و در نهایت از شرق با شهرستان بندرانزلی مرز مشترک دارد.یافتهها و بحث: یافتهها نشان میدهد که اقدامات لازم برای توسعه گردشگری عشایر، محصولات و تولیدات منحصر به فرد از سوی عشایر، فرهنگ ملموس و ناملموس عشایر، نیروی متخصص و بومی در بین عشایر برای توسعه گردشگری در رضوانشهر، از دیدگاه متخصصان مورد شناسایی قرار گرفته شد، در نهایت نتایج مدلهای فازی نشان داد، بین مقولات مطرح شده، محصولات و تولیدات منحصر بفرد از سوی عشایر با وزن نهایی 350/0، بیشترین میزان اهمیت را به خود اختصاص دادهاند.نتایج: شناسایی ظرفیتهای مغفول مانده گردشگری عشایری، بخشی از بازار گردشگری و منبعی برای اشتغال و درآمد است و راهبردی برای حفظ محیط زیست و فرهنگ سنتی عشایر و منبعی مکمل و متنوعساز در اقتصاد عشایر و در نتیجه سیاستی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی جوامع عشایری ناحیه رضوانشهر قلمداد میشود.
Introduction: The social composition of Iranian society consists of three distinct populations: urban, rural and nomadic. Due to the fact that Iran has different ethnicities since ancient times, in this regard, it has a very suitable platform for planning all kinds of tourism, and due to the fact that it is one of the few countries where migration continues as in the past, and the nomads of Iran still have their traditions. It can be a good place for nomadic tourism, in the meantime, the nomadic territory with its natural attractions, traditional, cultural and environmental resources and potentials is a great opportunity for the development of nomadic tourism in Iran.Purpose of the research: The purpose of the present research is to examine and analyze the neglected capacities of tourism nomadic of Rezvanshahr area.Methodology The current research is applied in terms of objective and in terms of qualitative and quantitative method, and in order to analyze the data, grounded theory method and models (FBMW, FARAS) were used. Also, the statistical population in the current research includes tourism, nomadic and rural experts, who were determined based on the purposeful sampling of (45) people.Geographical area of research: Rezvanshahr County is located in the northern part of Iran, between the shores of the Caspian Sea and the Talash mountain range, and consists of two plains and mountains. This County has a common border with the Caspian Sea and Talesh County from the north, Khalkhal County from the west, Soumesara and Masal cities from the south, and Bandar Anzali County from the east.Results and discussion: the capacity experts, the views: it is necessary for the development of nomadic tourism, individual products and productions from the nomads, tangible and intangible culture of the nomads, expert and native force among the nomads for the development of tourism in Rezvanshahr. Was identified, in the final results of the fuzzy models, it showed that among the mentioned categories, special products and productions by nomads with a final weight of 0.350 have taken the amount.Conclusion: Identifying the neglected capacities of nomadic tourism is a part of the tourism market and a source of employment and income, and a strategy to preserve the environment and traditional culture of nomads, and a complementary and diversifying source in the nomadic economy, and as a result, a policy for economic development. It is considered social and ecological of nomadic societies.
Machine summary:
در اين بين ، آنچه در پژوهش حاضر مورد بررسي قرار گرفته به شرح سئوال ذيل است : مجموعه ظرفيت هاي مغفول گردشگري عشاير در رضوان شهر چه ميباشند؟ و کدام يک بيشترين ميزان اهميت را به خود اختصاص داده است ؟ نواحي عشايري عموما از سطوح درآمدي پايين ، عدم اشتغال به فعاليت هاي مختلف اقتصادي به غير از دامپروري، توسعه ي کم زيرساخت ها، کاهش جمعيت به دليل مهاجرت به شهرها، کاهش نيروي کار و عدم وجود سياست توسعه ي اقتصادي مشخص رنج ميبرند (رکن الدين افتخاري و همکاران ، ٢٠١١).
ولي در اين قسمت از پژوهش سعي شد به بررسي مطالعاتي که همپوشاني و همخواني با موضوع پژوهش دارند، پرداخته گردد، که به شرح ذيل مطرح شد: ايماني طيبي و همکاران (١٣٩٧)، در پژوهشي تحت عنوان ، شناسايي ظرفيت هاي گردشگري عشايري با استفاده از مدل سوات (مورد مطالعه : عشاير قشقايي)، به اين نتايج دست يافتند، راهبرد تهاجمي به عنوان اولويت دارترين راهبرد شناخته شد و همچنين نتايج نشان داد، عشاير قشقايي داراي پتانسيل هاي بالايي دارد.
رکن الدين افتخاري و همکاران (١٣٩٩)، در پژوهشي تحت عنوان ، عوامل موثر بر توسعه گردشگري تجربه محور در مناطق عشايري (مورد مطالعه : عشاير قشقايي)، به اين نتايج دست يافتند، بين مولفه هاي ملموس فرهنگي، ادراک حس مکان ، ناملموس فرهنگي، کيفيت ادراک شده با تجربه ادراک شده گردشگران رابطه معنادار و مثبتي وجود دارد.