Abstract:
امروز قدرتهای بزرگی در منطقه غرب آسیا نقشآفرینی میکنند. مهمترین آنها - ایالاتمتحده» چین» روسیه.
عربستان» ترکیه و محور مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران است. قدرتهای بزرگ مانند آمریکاء روسیه و
چین استراتژی متفاوتی در پیش گرفتهاند و این در حالی است که محور مقاومت استراتژیای را دنبال میکند که
متفاوتی برای توسعه و پیشرفت در پیش گرفته است. این در حالی است که دیگر قدرتهای منطقه مانند ترکیه.ء
عربستان و... دنبالروی استراتژی قدرتهای بزرگ مانند آمریکا میباشند. ازاینرو در این مقاله نیمنگاهی به نقش
قدرتهای بزرگ و مقاومت در منطقه غرب آسیا خواهیم داشت و این سوال مطرح میشود که قدرتهای بزرگ و
محور مقاومت در منطقه غرب آسیا چه راهبردهای دنبال میکنند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که
سیاستهای قدرتهای بزرگ ازجمله آمریکا واگرایی با محور مقاومت., روسیه در بعد سیاسی همگرا و در بعد
اقتصادی واگرا و چین در دو حوزه سیاسی و اقتصادی تاکنون همگرا با راهبردهای محور مقاومت در منطقه غرب
آسیا بودهاند.
Machine summary:
مقدمه غرب آسیا - با هیدروکربنهای غنی، موقعیت ژئوپلیتیک و استراتژیک خاص، خطوط دریایی کلیدی بینالمللی از کانال سوئز و باب المندب تا تنگه هرمز- برای سالها به رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شده است و این در حالی است که تنها، محور مقاومت در مقابل این رقابت قد علم کرده است؛ اما در دو سه دهه اخیر بحرانها و افول نظم جنگ سرد باعث شده تا این رقابت رنگ بوی تنش و درگیری و جنگهای نیابتی به خود گیرد.
ازلحاظ سطح تحلیل تعارض میتوان متغیرهای گوناگونی ازجمله: متغیر انسانی، متغیر اجتماعی، واحدهای سیاسی، نخبگان سیاسی را دخالت دانست؛ بنابراین با توجه به بررسی همگرایی و واگرایی، به نظر میرسد این دو نظریه توانایی و ظرفیت قابل قبولی برای تبیین قدرتهای بزرگ و مقاومت در منطقه غرب آسیا را داشته باشند.
ج) افزایش تحریمهای بینالمللی علیه محور مقاومت سیاست کلی دولت آمریکا در قبال محور مقاومت مبتنی بر اعمال فشار چندجانبه و ایجاد ائتلاف بینالمللی در این مسیر بوده و هست و در مقاطع مختلف و در عرصه عمل با تاکتیکهای مختلفی همراه بوده و از ابزارهای گوناگونی تاکنون بهره گرفته است؛ اما در یک دهه گذشته تاکنون دو تاکتیک را در راستای فشار حداکثری علیه محور مقاومت بهشدت در دستور کار خود قرار دادهاند؛ یکی ایجاد و گسترش پایگاههای نظامی در محیط پیرامون مرزهای ایران و دیگری حفظ و افزایش تحریمهای بینالمللی علیه محور مقاومت؛ بنابراین شیوع ویروس کرونا در کشورهای غرب آسیا موجب بهکارگیری و تقویت این دو تاکتیک جدید علیه مقاومت شده است.