Abstract:
ارتباط حق با خلق یکی از مهمترین مسائلی است که در حکمت متعالیه و عرفان اسلامی مطرح شده است. آنچه در دیدگاه حکمت متعالیه و عرفان اسلانی بدان تاکید شده، آن است که حقیقت مطلق، تنها ذات مقدس حقتعالی است و همه کثرات امکانی، تجلیات و شئونات آن حقیقت مطلق هستند. ارتباط حق با خلق دارای تبیینها و تحلیلهای دقیقی است که یکی از راههای تحلیل این ارتباط از طریق حیثیت تقییدیه است که این مقاله در پی نمایاندن آن است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده و بر آن است که براساس نظریه حیثیت تقییدیه، رویکرد توحیدی به عالم هستی را بهدنبال داشته باشد و ارتباط حق با خلق را با نگاه حیثیت تقییدیه بررسی کند.
The relationship between truth and creation is one of the most important issues discussed in transcendent theosophy and Islamic mysticism. What has been emphasized in transcendent theosophy and Islamic mysticism is that only the divine essence of God the exalted is the absolute truth and all the potential multiplicities are the manifestations of that absolute truth. The relationship between God and creation has precise explanations and analysis, and one of the ways to analyze this relationship is through the conditional mood, and this is what this article seeks to shed light on. Using the descriptive-analytical method and based on the theory of the conditional mood, this research follows a monotheistic approach to the universe and examines the relationship between God and creation in terms of the conditional mood.
Machine summary:
آنچه در دیدگاه حکمت متعالیه و عرفان اسلانی بدان تأکید شده، آن است که حقیقت مطلق، تنها ذات مقدس حقتعالی است و همه کثرات امکانی، تجلیات و شئونات آن حقیقت مطلق هستند.
مقصود برخی از پژوهشگران از تعبیر شأن این است که: یک حقیقت واحد با دارا بودن ویژگی اساسی انبساط و اطلاق و نحوه وجودی سعی، بتواند خود را در مرتبه و مراحل گوناگون متمایز نشان دهد و با تنزل از اطلاق خویش، در هر مرتبه عین همان مرتبه باشد (یزدانپناه، 1392، ص191).
تمامی شئونات و تجلیات حقیقت مطلق هیچ نحوه وجود مستقلی از خود ندارند و در همین شئون و تجلی حق بودن را به حیثیت تقییدیه حقتعالی دارند.
این تجلیات گوناگون درواقع بهمعنای جداشدن از حقیقت مطلق نیست، بلکه آن حقیقت مطلق، خود را به جلوههای گوناگون نشان میدهد و همه کثرات امکانی که از یکدیگر متمایز هستند، جلوههای گوناگون آن وجود مطلق هستند (یزدانپناه، 1392، ص218).
4. تأثیر نظریه حیثیت تقییدیه در تشکیک ظهور خداوند متعال حقیقت تامه همه موجودات است و همه عالم، ظهور وجودی حقتعالی هستند و این ظهورات خود را نشان میدهند.
نحوه موجودیت تمامی تجلیات حقیقت مطلق بهصورت بالعرض و المجاز است و هریک از این تجلیات بهنحوی ظهور آن حقیقت مطلق هستند که شدت و ضعف وجودی دارند و این امر به این دلیل است که آن حقیقت مطلق در همه تجلیات خود حضور دارد و شدت و ضعفی در وجود آن حقیقت مطلق راه ندارد (یزدانپناه، 1392، ص206-207).